İkiz Gebelik
Tekil gebelikler anne rahmine tutunmuş bir zigottan oluşurken ikiz gebelik anne rahmine tutunmuş iki zigotun varlığı ile oluşmaktadır. Eğer tek yumurta döllenip anne rahminde bölünürse tek yumurta ikiz gebeliği gerçekleşmektedir. İki farklı yumurta iki sprem ile döllenip anne rahmine düşerse çift yumurta ikiz gebeliği meydana gelmektedir. İkiz gebelik daha fazla özen isteyen bir gebelik türüdür. Bebeklere iyi bakmanın yolu, gebenin kendisine iyi bakmasından geçer. İkiz gebelik için dikkat edilmesi gerekenler;
- Doktor kontrollerini sıklaştırmak gerekmektedir. Tercih edilen doktor sık sık bebeklerin gelişimini takip ederek ebeveynleri bilgilendirmelidir.
- Bazı besin maddelerinin tüketimini arttırmak gerekmektedir. Daha fazla; folik asit, kalsiyum, demir ve ek vitaminler almak daha sağlıklı bir gebelik dönemi için gereken besin maddeleridir.
- Daha fazla kilo alımı gerçekleşmektedir. Gebelik döneminde doğru oranda kilo alımı bebeklerin sağlığını desteklemektedir.
- Gebeliğe, ilerleyen dönemlerinde daha fazla önem gösterilmesi gerekmektedir. Doktor izni olmadan seyahatlere çıkılmaması buna örnek verilebilir.
Bu unsurlara ikiz bebek gebeliği gibi normal gebelerinde dikkat etmesi gerekmektedir.
İkiz Gebelik Belirtileri Nelerdir?
İkiz gebelikte hamilelik belirtileri, gebeliğin ilk üç ayında; bulantı, koku hassasiyeti ve kusmanın daha yoğun olarak görülmesidir. Bunun dışında ikiz gebeliklerde yorgunluk daha net hissedilir. Ayrıca karın büyüklüğü tekil hamileliğe göre daha büyük olur. İkiz gebeliklerde anne adayının; demir, folik asit ve kalsiyum ihtiyaçları artmaktadır. Günlük kalori ihtiyaçları tekil gebeliklere göre daha fazla olmalıdır.
Çift Yumurta İkizleri ve Tek Yumurta İkizleri Arasındaki Farklar Nelerdir?
İkiz gebelik ve tekil gebelik arasında oldukça fazla fark mevcuttur. Çift yumurta ikizleri, iki ayrı yumurta ve iki ayrı spermin birlikte oluşturdukları gebelik türüdür. Oluşan iki ayrı zigotun kendilerine ait keseleri ve plasentaları vardır. Çift yumurta ikizlerinde cinsiyet farklılıkları olabilmektedir. Doğumun ardından büyüme ve gelişme özelliklerinin aynı olması beklenemez. Bir ailede çift yumurta ikizi bulunuyorsa genetik faktörler ile ilgili bir durum söz konusudur.
Tek yumurta ikizleri ise bir yumurta ve bir spermin anne rahmine düştükten sonra bölünerek oluşturduğu hamilelik türüdür. Tek yumurta ikizlerinde genetikleri dahil her şeyleri aynı şekildedir. Bundan dolayı görüntüleri her zaman bire bir aynıdır. Tek yumurta ikizleri genetik faktörlerden etkilenmezler.
İkiz Gebelikte Göz Önünde Bulundurulması Gereken Unsurlar
Günümüzde teknolojinin de gelişmesiyle beraber her gün sağlıklı ikiz gebelik doğumu gerçekleşmektedir. Ancak yine de oluşabilecek komplikasyonlara karşı ikiz gebelerin göz önünde bulundurması gereken durumlar mevcuttur. Bunlar;
- İkiz bebek bekleyen annelerin gebeliklerinde yüksek kan basıncı yaşamaları olası bir durumdur. Yüksek kan basıncı ile idrarda bulunan protein birleşirse anne adayında preeklampsi görülebilmektedir. Bu da anne ve bebekler için olumsuz sonuç doğurabilecek bir durumdur. Bu durumun, tercih edilen doktor ile birlikte dikkatli bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir.
- Ne kadar fazla bebeğe gebe olunursa, hamileliğin normal süresindeki sapmalarda o kadar azdır. Erken doğum riski taşıyan gebelerin, bebeğin ciğer gelişimine katkı sağlayacak iğneleri olması gerekmektedir. Bu durumda dahi, en ufak pramatüre bebeğin yaşama tutunması için savaşması gerekmektedir.
- İkiz gebeliklerde ilk bebek baş aşağı bulunuyorsa normal doğum gerçekleşmesi oldukça tehlikeli bir durumdur. Bazı durumlarda, ilk bebek normal yollarla ikinci bebek ise sezaryen olarak doğurtulabilmektedir. İki veya daha fazla gebelikler için normal doğum yerine sezaryen doğum tercih edilmesi anne sağlığı açısından önem taşımaktadır.
İkiz gebelik, diğer gebeliklere göre daha fazla özen istemektedir. Bu nedenle doktor kontrollerini sıklaştırmakta fayda olacaktır. Ayrıca doktorun sözünü dinlemekte gebeliğin kolay geçmesi için önemli bir kriterdir.
İkiz Bebek Bakımı
Çoğul bebekler, yeni doğan diğer bebekler ile aynı şeylere ihtiyaç duyarlar. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; ikiz bebeklerde oranların ikiye katlanacağı noktasıdır. Özellikle de bebekler erken doğum ile doğduysa veya doğum sonrasında bir tedaviye ihtiyaç duydularsa, tahmin edilenden daha fazla dinlenmeye ve desteğe ihtiyaçları olacaktır.
İkiz gebelik sadece hamilelik esnasında değil doğumdan sonra da zorlukları olan bir gebelik türüdür. İkiz bebek doğduktan sonra, tek bebeğe göre bakımında zorluklar olacaktır. Doğum sonrasında annenin, etrafında ona yardım eden birilerinin bulunması hem bebek bakımının daha kolay yapılması için hem de yeni doğum yapan annenin sağlığı için oldukça önem arz eden bir konudur. Bu nedenle doğum sonrasında annenin yanında kalacak güvenebildiği birilerinin olması gerekmektedir.
İkiz Gebelikte Hangi Testler Uygulanmaktadır?
Tekil gebeliklerde rutin olarak uygulanan testlerin, ikiz gebelik için yeterli olmayacağı açık ve nettir. Bu nedenle tekil gebeliklerde uygulanan ikili tarama testine ek olarak ikiz gebeliklerin 11-13. haftalar arasında ense kalınlığı ölçüm testi yaptırmaları gerekmektedir. Tekil gebelikte yapılan üçlü veya dörtlü testler ikiz gebelikler için geçerli değildir. İkiz gebeliklerde, 20-23 haftaları arasında detaylı ultrasonografi yapılması üçlü veya dörtlü testlerin sağladığı bilgiyi verecektir. İkiz gebelikler için, 24 ve 28. haftalarda şeker yüklemesi yapılması gerekmektedir.
İkiz Gebelikte Uygulanan Rutin Kontroller Nelerdir?
İkiz gebelik, tekil gebeliklere oranlar daha risklidir. Bu nedenle, tekil gebeliklere göre daha sık kontrol ve muayene gerektirmektedir. İkiz gebeliklerde, ilk aylarda düşük riski ve son aylarda erken doğum riski vardır. Çoğul gebeliklerde doktor kontrolleri, iki haftada bir olacak şekilde ayarlanmalıdır. Tek yumurta ikizleri için 20. haftadan başlayarak haftalık takip gerekirken, çift yumurta ikizleri için 28. haftadan başlayarak haftalık takip gerekmektedir.
İkiz Gebelikte Beslenme
İkiz gebelik sırasında beslenme en az tekil gebelikteki gibi sağlıklı olması gerekmektedir. Sağlıklı karbonhidrat ve sağlıklı yağlarla desteklenen bir diyet programı uygulamak yerinde olacaktır. Çoğul gebeliklerde 3 ana 2 ara öğün olacak şekilde beslenmek kan şekerini belli bir seviyede tutmak açısından faydalı olacaktır. İkiz gebeler, tekil gebelere göre daha fazla 300 kaloriye ihtiyaç duyarlar. Gebeliğin cinsi ne olursa olsun, anne adaylarının gün içerisinde bol bol su tüketmeleri gerekmektedir. Beslenme konusunda, tercih edilen doktordan bilgi istemek ve mümkünse bir listeden faydalanmak anne adaylarına büyük kolaylık sağlayacaktır. Gebelik esnasında bol bol meyve tüketimi bebek gelişimi için oldukça önemlidir. Ancak her meyveyi mevsimine göre tüketmekte fayda vardır. Hormonlu gıda besinlerinden kaçınılmalıdır. Ayrıca çay ve kahvenin de fazla tüketilmesi son derece sakıncalıdır.
İkiz Gebelikte Vitamin ve Takviye Gıda
Tekil ya da ikiz gebelik fark etmeksizin bütün gebelik türlerinde öncelik, vitamin ve minerallerin besinler aracılığı ile alınmasını sağlamaktır. Süt ve süt ürünleri, et, bakliyat ve fermente gıdaların sürekli olarak tüketilmesi gerekmektedir. Tüm vitamin ve minerallere, doktor tavsiyesi ile tahlillerden sonra başlamak gerekmektedir. Ekstra vitamin desteği isteyen anne adayının mutlaka doktoruna danışması gerekmektedir.
İkiz Gebelik Yaşayan Anne Adaylarının Hamileliği Boyunca Alması Gereken Kilo Aralığı Nedir?
Hamilelik öncesinde aşırı zayıf olan anne adaylarının doğum esnasında bebeğin kilosunun çok az olması ve preeklampsi gelişme riski çok yüksek olacaktır. Bu nedenle hamile kalınmadan önce anne adayının ideal kiloya çıkması, bebek sağlığı açısından önem taşımaktadır. Gebelik boyunca kilo izlenimi bu açıdan oldukça önem taşımaktadır. Tekil gebeliklerde ilk üç ay içerisinde 0.5 ile 1 kg arasında, sonraki aylarda ortalama 1.5 ile 2 kg arasında kilo alınması normaldir. Gebelik süresi boyunca toplam kilo artışı 10 ile 14 kilo arasında olmalıdır. İkiz gebelik için bu oran tam olarak 2 kat değilse bile yaklaşık olarak 1.5 kat fazladır. Gebelik boyunca alınan kilolar 16 kg geçmemelidir.
İkiz Gebelikte Doğum Kaçıncı Haftada Gerçekleşir?
İkiz gebelik her zaman erken doğum riski taşıyan gebelik türüdür. Tekil gebelikte 37. ile 42. hafta arasında doğumun gerçekleşmesi normaldir. İkiz gebelikte ise doğum süresi 37. hafta ile dolmaktadır. Tekil gebeliklerde doğumların yüzde 6'sı 37.haftadan önce doğarken, ikiz gebeliklerde bu oran yüzde 42 gibi yüksek bir oran şeklinde seyretmektedir.
İkiz Gebeliklerde Doğum Yönetimi
Her doğum ve her bebek özeldir. Her tekil bebek normal yolla doğmayacağı gibi her ikiz bebekte sezaryenle doğmak zorunda değildir. İkiz gebelik için doğumu etkileyen unsurların sayısı tekil gebeliklere göre daha fazladır. Bu nedenle, tamamen doktor yönlendirmesiyle doğumu planlamak ve yönetmek daha sağlıklı olacaktır.
İkiz Gebeler İçin Verilebilecek Tavsiyeler
İkiz gebelik süreci doğru bir şekilde planlanırsa, doğum bir o kadar kolay olacaktır. İkiz gebeler için verilebilecek tavsiyeler;
- İkiz bebeğe gebe olan kadınlara dışarıdan çok fazla yorum gelmektedir. Burada anne adayının yapması gereken bilinçli bir şekilde davranarak, kötü senaryoları dinlememektir.
- İkiz gebeliklerde hormonsal değişiklikler tekil gebeliklere nazaran daha fazladır. Böyle durumlarda internet üzerinden araştırma yapıp bilgi kirliliğine düşmek yerine; uzun yürüyüşlere çıkmak, meditasyon yapmak veya müzik dinlemek gibi ruha iyi gelecek aktiviteler yapmak anne adayı için daha faydalı olacaktır.
- İkiz gebeliklerde düşülen en büyük yanılgılardan birisi, ikiz hamilelerin daha fazla yemek yemesi gerektiği yanılgısıdır. İkiz bekleyen anne adaylarının daha zinde ve hareketli olması gerekir. Ayrıca sağlıklı bir beslenme rutini oluşturması da doğumun kolaylığı açısından önemlidir.
- İkiz gebelik, tekil gebeliğe göre biraz daha fazla riskli olabilir. Bu risklerden kaçınmak için doktorun tavsiyelerine uymakta fayda vardır. Doktorun önerdiği kadar hareket etmek gerekmektedir.
- İkiz gebelikler daha riskli olduğu için bir perinatolog ile görüşmek faydalı olacaktır. Perinatolog, riskli doğum uzmanı olarak görev yapan doktorlara denmektedir. Bu, anne adayının daha az stresli bir hamilelik geçirmesini sağlamaktadır.
- Hastane çantasını önceden hazırlamak, daha pratik ve daha planlı bir davranış olacaktır.
- Hazırlıklara çok önceden başlamak gereksiz para harcanmasına sebep olabilir. İki bebek aylarca aynı beşikte yatabilir. Bu nedenle erkenden bebek odası hazırlamak gereksiz stres yaratacak bir durumdur.
- İkiz gebelerin, bebeklerinin gelişimini tekil gebelerin bebekleriyle karşılaştırması son derece yanlıştır. Çünkü ikiz bebeklerin gelişimi tekil bebeğe göre daha yavaş olabilir.
- İkiz bebek doğumu riskli olduğu için, hastane seçimi yaparken yeni doğan yoğum bakım ünitesinin bulunduğu hastaneleri tercih etmek faydalı olacaktır. Erken doğum riskine karşı bu önlemin alınması gerekmektedir.
İkiz Gebelik Sürecinde Yapılan Yanlışlar Nelerdir?
İkiz gebelik tekil gebeliğe göre daha fazla risk barındıran bir hamilelik türüdür. İkiz gebelik sürecinde tekil gebelik sürecinden daha fazla dikkatli olmak gerekmektedir. Bu süreçte yapılan bazı yanlışlar;
- İkiz gebelikte erken doğum riski vardır. Bu nedenle çalışan bir anne adayının son ana kadar çalışması bebeğin ve kendi sağlığı açısından oldukça risklidir. Ayrıca anne adayında; gebelik tansiyonu, gebelik şekeri ve gebelik zehirlenmesi tekil gebeliklere göre daha fazla görülen hastalıklardandır. Rahmin fazla gerilmesinden kaynaklanan fıtık oluşum riski de artmaktadır. İkiz gebelikler ile tekil gebeliklerin farkı 24. haftadan sonra başlamaktadır. Bu nedenle, çalışan bir anne adayının 24. haftadan sonra izne ayrılması daha sağlıklı olacaktır.
- İkiz bebek bekleyen anne adaylarının yanlış anladıkları bir diğer noktada, riskli olur diye hareket etmekten kaçınmaktır. Doktorun tavsiye ettiği hareketler yapılması doğumun kolay geçmesi açısından önem taşımaktadır. Ayrıca her gün yürüyüşe çıkması anne adayının sağlığı için önemlidir. Yürüyüşler sayesinde anne adayının metabolizması daha hızlı çalışmaya başlamaktadır. Anne adayının yürüyüş sonrasında yatması haline metabolizması 12 saat daha çalışacaktır.
- İkiz hamilelik geçirecek olan anne adaylarının, tekil hamile adaylarına göre stresleri biraz daha fazla olmaktadır. Ancak burada bilinmesi gereken en önemli unsur; yoğun stresin anne ve bebeği birbirine bağlayan kordon bağını büzmesidir. Bu yüzden anne adaylarının hamilelikleri boyunca stresten uzak kalmaları oldukça önemlidir. Annenin dışarıda yaşadığı stres, içerideki bebekleri kokutmaktadır.
- İkiz gebelikler daha riskli oldukları için ayda bir değil iki hafta da bir doktora gitmek gerekmektedir.
İkiz gebelik sürecindeki anne adayının yukarıdaki yanlışları bilerek, yapmaması hem bebek hem de kendi sağlığı açısından oldukça önemlidir. Anne adaylarının bilinçli bir şekilde doğuma hazırlanmaları son derece faydalıdır.
İkiz Gebeliklerde En Fazla Karşılaşılan Komplikasyonlar Nelerdir?
İkiz gebelik sürecinde en fazla karşılaşılan komplikasyonlar;
- Fetal kayıp
- Pretrem eylem
- Gestasyonel diyabet
- Gebeliğe bağlı hipertansiyon
- Fetal iyilik hali
- İntrauterin gelişme geriliği
Bu komplikasyonlarla çok sık karşılaşılsa bile doktor kontrolü altında tedavisi mümkün olmaktadır.
İkiz Gebelikte Egzersiz
Gebelik öncesinde yürüyüş yapan anne adaylarının gebeliğin ilk yarısında da yürüyüşlerine devam etmeleri gerekmektedir. Ağırlık kaldırılmayan daha hafif egzersizler tercih edilmelidir. Kegel egzersizi ihmal edilmemelidir. Ancak yapılacak olan her egzersiz için doktora danışmakta fayda olacaktır. İkiz gebelikte yapılmayacak egzersizler; sırt üstü yatarak yapılan egzersizler, ağırlık kaldırmak ve direnç uygulamak ve nemli ve sıcak havada vücut ısısının arttıracak şekilde yapılan yürüyüşlerdir.
Egzersizi Durduracak Belirtiler Nelerdir?
Egzersizi durdurmak için oluşacak belirtiler;
- Ayaklarda ödem
- Kasılma hissi
- Baş dönmesi
- Kasıkta basınç
- Vajinal kanama veya akıntı
Bu belirtilerden birinin görülmesi halinde egzersiz derhal bırakılmalı ve doktor bilgilendirilmelidir. Aksi taktirde ikiz bebek bekleyen gebeler için egzersizler 20.haftaya kadar rahatlıkla yapılabilmektedir.
İkiz- İkiz Transfüzyon Sendromu Nedir?
İkizden ikize transfüzyon aynı plasentayı paylaşan ikizler arasında olmaktadır. Transfüzyon sendromu, aynı plasentayı kullanan ikiz bebeğin plasentanın damarlarında bağlantı olması halinde görülmektedir. Aynı damarı kullanan bebeklerden birine diğerinden daha fazla kan gitmektedir. Riskli bir durum olan transfüzyon sendromu, yüzde 15 oranında görülmektedir. Genetik yapıyla alakası olmayan tamamen kendiliğinden gelişen bir durumdur. İkiz gebelik için en riskli olan sendrom transfüzyon sendromudur.
Transfüzyon Sendromunda Gebedeki Bulgular Nelerdir?
İkiz- ikiz transfüzyonu sendromunda anne adayında oluşacak bulgular;
- Erken gebelik döneminde el ve ayak şişliği
- Rahimin hızlı büyüme hissi
- Ani bir şekilde fazla kilo alımı
- Haftasına göre karın şişliğinde fazla artış
- Karında ağrı, gerilme ve kasılma
Transfüzyon Sendromu Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Önceden bu sendromun tedavisi mümkün değilken teknolojinin gelişmesiyle birlikte belli oranlarda tedavisi mümkün hale gelmiştir. Fazla bulunan amniyon sıvısının boşaltılmasıyla plasentadaki fazla kan basıncı azaltılır ve erken doğum riski ortadan kaldırılmış olur. Lazer kullanılarak bağlanmış damarlar kesilerek, bebekleri yüzde 60 oranında kurtarmak mümkün olmaktadır. Amniyosentez gerekli hallerde tekrar yapılırken lazerle kesme işlemi yalnızca bir defa yapılmaktadır.
İkiz Gebelikte Hangi Doğum Yöntemi Tercih Edilmelidir?
İkiz gebelik için doğum yöntemini belirleyecek olan bebeklerin pozisyonudur. İkiz gebeliklerde normal doğum mümkündür. Ancak son yıllarda tercih edilen doğum türü, iki bebeğinde baş ile geldiği durumlar haricinde sezaryen doğumdur. İkiz gebelikte normal doğum gerçekleşecekse; ilk bebek doğduktan sonra ikinci bebek için saatlerce beklenmesi gerekebilir. İlk bebek doğduktan sonra sancı ve kasılmalar azalmaktadır. Genel olarak ilk bebeğin doğumundan sonra her şey yolunda giderse anneye iğnelerle sancı verilir. Nadir olarak görülen bir durum ise, ilk bebeğin normal olarak doğup ikinci bebeğin sezaryen ile doğduğu durumdur.