Emzirme Döneminde Dikkat Edilmesi Gereken 6 Öneri
Yeni doğan çocukların sağlıklı bir şekilde gelişebilmeleri ve hastalıklardan korunabilmeleri adına anne sütü son derece önemli. Özellikle ilk 6 ay boyunca çocuklara düzenli olarak anne sütü verilmesi ve diğer katı besinlerden kaçınılması gerekir. Emzirme bebek kadar, anne sağlığı için de pek çok yarar sağlar. Ayrıca anne ile bebek arasında duygusal ve psikolojik bağın kurulması adına emzirme etkili bir rol oynar. Emzirmenin yararlarını bunlarla sınırlamak mümkün değil. Ancak etkili ve sağlıklı bir emzirme için emzirme dönemi boyunca dikkat edilmesi gereken bazı hususlar mevcut. Emzirmenin söz konusu yararlarını tam olarak görebilmek adına kadın doğum uzmanlarının tavsiyelerine uymak iyi bir alternatif oluşturur.
Emzirme İşleminde Önce El Temizliğine Dikkat Edilmesi Gerekir
Emzirme döneminde dikkat edilmesi gerekenler arasında hijyen en önemli konu. Yeni doğan bebekler, mikroplara karşı yetişkin bireylerden daha duyarlı olur. Bu durum, onların en küçük dikkatsizlikte hasta olmalarına yol açabilir. Bu yüzden, emzirmeden hemen önce annenin ellerini yıkaması gerekir. Ellerin steril hale getirilmesi, bebeğin muhtemel mikroplardan korunmasını sağlar. Ancak gün içerisinde bu işlem sürekli tekrarlanacağı için ellerin tahriş olmasına yol açabilir. Bu ihtimal göz önünde bulundurularak kimyasal içermeyen sabun ya da temizleyicilerin kullanılması daha doğru olur. Doğal içeriğe sahip sabunlar ya da sıvı sabunlar, el hijyenini sağlarken aynı zamanda elin dokusunun korunmasına da yardımcı olur. Üstelik bu sayede bebeğin de elde kalabilecek kimyasal maddelerle temas etmesi önlenmiş olur. Annenin doğrudan emziremediği ve sütün sağılarak çocuğa verildiği durumlarda da el hijyenine özen gösterilmesi gerekir. Bu durumda sağma işlemi anne tarafından yapılacaksa annenin elleri, bir refakatçi tarafından yapılacaksa da onun elleri temizlenmelidir. Ayrıca sağılarak süt verileceği zaman, sağma işleminin yapılacağı kabın temiz olmasına da dikkat edilmesi gerekir.
Anne Rahat Bir Pozisyonda Olmalıdır
Sağlıklı bir emzirmenin ön koşullarından biri de doğru pozisyonu ayarlayabilmektir. Bu noktada hem annenin hem de bebeğin doğru pozisyonda olması gerekir. Annenin rahat bir pozisyonda olması ve sırtı ile belini yastık ile desteklemesi doğru pozisyon almanın ilk koşuludur. Bebek hangi kolda emzirilecekse, o kolun altına bir yastık ya da dayanak konulması da önemlidir. Emzirme süresi boyunca annenin kolunun boşlukta kalması, krampların yaşanmasına yol açabilir. Bebek, emzirilecek kola dikkatle yatırılmalı; yüzünün annenin dirseğinin iç yüzüne gelmesine dikkat edilmelidir. Emzirme dönemi boyunca bebeğin boyundan popoya kadar olan bölgeden kol ile desteklenmesi gerekir. Bu desteğin verilmemesi, bebeğin geri düşmesine ya da memeden kopmasına neden olabilir. Emzirme esnasında bebek anneye mümkün olabildiğince yakın tutulmalıdır. Uzak mesafeden emzirmeye çalışmak hem bebeğin boynunun yorulmasına hem de memenin acımasına yol açabilir. Memenin kahverengi kısmının tamamen bebeğin ağzına denk gelmesi de doğru emzirme pozisyonu için dikkat edilmesi gereken bir diğer husustur. Ayrıca emzirme süresi boyunca bebeğin çenesinin memeye yaslı kalması da önem taşır.
Meme Başları Steril Su ile Temizlenmelidir
Sağlıklı bir emzirme için hijyen vazgeçilmez koşul. Ancak emzirme hijyeni yalnızca ellerde bitmiyor. Meme uçlarının temiz olması da bu noktada son derece önemli. Bu hem çocuğun önceki emzirmeden kalan tükürük salgılarının izlerinin giderilmesi hem de meme uçlarında oluşabilecek çeşitli organizmaların temizlenmesi açısından gerekir. Her emzirmeden sonra ya da bir sonraki emzirmenin başında meme başları steril su ile ıslatılmalı ve yumuşak bir havlu yardımıyla durulanmalıdır. Meme uçlarının temizlenmesi için kolonyalı mendil ya da farklı kokulu ve kimyasal malzemelerin kullanımından kaçınmak gerekir. Bunlar bebeğin ağzında kötü bir tat kalmasına yol açabileceği gibi, meme başlarının çatlamasına ve bebeğin kimyasal maddelere maruz kalmasına da neden olabilir. Ayrıca memelerinin hijyenini koruyabilmek adına hava alan kıyafetler tercih etmek, göğüs pedi kullanılacağı zaman da plastik içermeyen ürünlere yönelmek doğru olur.
Emzirme Esnasında Bebeğin Burnunun Açık Olması Önemlidir
Emzirme döneminde dikkat edilmesi gerekenler arasında burnun hava alması da göz ardı edilmemesi gereken bir husustur. İlk defa çocuk sahibi olan anneler, emzirme esnasında bu hataya sıklıkla düşer. Doğru pozisyonun bulunamaması halinde annenin memesi çocuğun burnunu kapatabilir. Bu durumda çocuk nefes alabilmek için sürekli memeyi bırakmak zorunda kalır ve emme kalitesin önemli ölçüde düşer. Emzirme esnasında memenin kahverengi kısmının tamamıyla bebeğin ağzı tarafından kaplanmasına, ancak burnunun açık kalmasına dikkat edilmesi gerekir. Annenin memesinin yanı sıra bebeğin burnunun dolu olması da emzirme esnasında nefes kesilmesine ve nefes alabilmek için emmenin sık sık kesilmesine yol açabilir. Emzirmeye başlamadan önce bebeğin burnunu kontrol etmek ve doluluk varsa uygun yöntemle, dikkatli bir şekilde temizledikten sonra emzirmek gerekir.
İlaç Kullanımına Dikkat Edilmeli, Gerekirse Doktora Başvurulmalıdır
Emzirme dönemi boyunca annenin tükettiği her şey doğrudan sütüne karışır ve bebek tarafından da tüketilmiş olur. Bu yüzden de emziren annelerin tükettikleri şeylere dikkat etmesi önemlidir. Bu noktada kadın doğum uzmanları tarafından verilen önerileri dikkate almak gerekir. Ancak esas dikkat edilmesi gereken husus, emzirme süresince ilaç kullanımıdır. Bu dönemde annenin yaşayabileceği rahatsızlıklara karşı ilaç kullanması gerekirse, mutlaka doktora bu durumu bildirmesi gerekir. Özellikle ağır antibiyotikler ya da içeriği güçlü olan ilaçlar, bebeklerin olumsuz etkilenmesine yol açabilir. Bu noktada doktorun reçete ettiği ilaçları kadın doğum doktoruna yeniden danışmak da başvurulabilecek yollar arasındadır. Ayrıca emzirme süreci boyunca annelerin kulaktan dolma bilgiler ile ilaç kullanmamaları da göz ardı edilmemesi gereken önemli bir husustur.
Emzirme Döneminde Stresten Uzak Durulmalıdır
Stres, günümüzde pek çok hastalığın esas nedenlerinden biri. Geriye kalan hastalıkların da tetiklenmesini ya da semptomlarının şiddetlenmesinin sebebi. Emzirme dönemi esnasında annelerde de stres meydana gelebilir. Yapılan araştırmalar, doğumdan sonraki 6 ay boyunca annelerin yüzde 20’sinin depresyon ya da stres gibi sorunlarla karşı karşıya kaldığını ortaya koyar. Ancak bu dönemde yaşanacak stres anne kadar, bebeğin sağlığını da derinden etkiler. Her şeyden önce stres yaşayan annelerde süt miktarı azalır. İlk 6 ay için anne sütü, bebeğin gereksinim duyduğu tüm besin maddelerini yüzde yüz oranında içerir. Süt azalması ise bebeğin yeterince beslenememesine yol açar. Bu durum hem bebeğin o anki sağlığının olumsuz etkilenmesine hem de gelecekteki yaşamında çeşitli sağlık sorunlarının görülmesine yol açabilir. Bununla birlikte bebeğin de psikolojik olarak etkilenmesi söz konusu olabilir. Zira daha önce de ifade edildiği gibi, emzirme ile anne ve bebek arasında duygusal bir bağ oluşur. Stres ve buna bağlı olarak emzirmenin azalması, bu duygusal bağın zayıflamasını da beraberinde getirir. Ayrıca bebekler annelerindeki bu stres durumunu hissedebilirler ve emmeye karşı soğukluk gösterebilirler. Bu yüzden de doğum sonrası annelerin moral ve motivasyon düzeylerinin yüksek tutulmasına çaba gösterilmeli, onları strese sokacak durumlardan uzak kalmaları sağlanmalıdır. Emziren annede görülen bu stresin kontrol edilemez bir boyuta ulaşması durumunda uzman desteği alınması gerekir.