Mikro Ultrason Füzyon Biyopsi Nedir?
Mikro ultrason prostat kanseri teşhisinde kullanılan yeni nesil bir ultrasonografi cihazıdır.
Mikro Ultrason Füzyon Biyopsi Farkı Nelerdir?
Prostat kanseri günümüzde erkeklerde 2. sıklıkta görülen kanser türüdür. Mikro Ultrason Füzyon Biyopsi teknolojisi sayesinde geleneksel ultrason yöntemlerinin göremediği ya da ayırt edemediği bölümleri çok daha katmanlı, detaylı ve kolay bir halde görüntüleyebilmektedir.
Mikro Ultrason Füzyon Biyopsi, Manyetik Rezonansa (MR) Üstünlükleri
Mikro ultrason sistemi; üroloji uzmanlarına çok kısa zamanda ve tek seferde, prostatın yüksek çözünürlüklü ultrasonografik görüntüsünü sunarak şüpheli bölgenin kolaylıkla ve doğru bir şekilde teşhis edilmesini sağlar. Teşhis edilen şüpheli bölgeler direk hedef alınarak biyopsi işlemi aynı anda eş zamanlı olarak gerçekleştirilir.
Mikro ultrasonun MR’a göre bazı önemli avantajları bulunmaktadır. Mikro ultrason cihazı;
- Poliklinik şartlarında kullanılabilmekte
- MR cihazına oranla nispeten daha ucuz ve kolay ulaşılabilir
- Kolay uygulanabilir ve istenildiği kadar tekrar edilebilir bir yöntemdir
- MR tetkikinde olduğu gibi damar içi kontrast madde kullanımına gerek duymaz
- Prostat kanseri teşhisinde mikro ultrason oyunu değiştirecek ölçüde öne çıkmakta ve teşhis için zaman kaybını önlemektedir.
Mikro ultrason, multiparametrik prostat MR’da görülen ve işaretlenen şüpheli lezyon ile yüksek çözünürlüklü ultrasonografi görüntüsünü birleştirerek (füzyon biyopsi) hedefe yönelik biyopsi işlemini normal füzyon prostat biyopsi cihazlarına oranla daha yüksek doğrulukla gerçekleştirebilir.
Mikro Ultrason Aşamaları Nelerdir?
Hastalara poliklinik muayenesine geldiği gün PSA yüksekliği tespit edilir edilmez diğer risk faktörleri ve muayene bulguları gibi belirteçlerle birlikte, prostat kanserinden şüphe edildiğinde, biyopsi kararı alınır ise aynı gün prostat biyopsisinin gerçekleştirilebilmesine olanak sağlar.
Özellikle MR cihazına, kapalı alan korkusu veya vücutlarındaki protezler, stentler nedeni ile giremeyen hastalarda, mikro ultrason, yüksek çözünürlüğü sayesinde MR görüntüsüne ihtiyaç duyulmadan hedef alınan şüpheli görülen alandan biyopsi işlemi gerçekleştirilir.
Prostat MR’ı esnasında kullanılan kontrast maddenin risk oluşturduğu böbrek hastalarında da mikro ultrason bu riski taşımayan bir prostat görüntüleme alternatifi olarak yer bulmaktadır.
Kalça protezleri olan hastalarda bu protezlerin metalik yapıları nedeniyle prostat MR’ı yapmak zorlaşabilmekte veya tetkik kalitesi oldukça azalabilmektedir. Ayrıca kalp pili olan birçok hastanın da MR cihazına girmesi mümkün olmadığından dolayı, bu hasta gruplarında da mikro ultrason, prostatın görüntülenmesinde alternatif haline gelmektedir.
Mikro Ultrason Başarı Oranı Nedir?
Prostat biyopsisi günümüzde kullanılan ultrasonografi cihazları ile transrektal (makattan) veya transperineal (testis torbası arkasından) olarak gerçekleştirilir. Mikro ultrason cihazı ile hem transperineal hem transrektal olarak her iki şekilde de biyopsi işlemi gerçekleştirilebilir. Günümüzde transperineal teknik hayatı tehdit edecek kadar ciddi enfeksiyon riskinin oldukça düşük olması nedeni ile ön plana çıkmaktadır. Ayrıca transperineal yöntem ile prostat kanserlerinin önemli bir kısmının kaynaklandığı ancak transrektal yolla iyi örneklenemeyen ön prostat bölgesinin biyopsi örneklemesi de kolaylıkla yapılabilmektedir. Ön prostatın da örneklenmesi sayesinde kanser saptama oranlarını %30’a kadar artırmasına ek olarak, kanama ve biyopsi sonrası idrar yapmada zorluk gibi komplikasyonlar da bu teknik ile daha nadir görülmektedir.
Mikro Ultrason Füzyon Biyopsi Avantajları
Mikro ultrason, füzyon biyopsi (MR da şüphelenilen hedef lezyona yönelik yapılan biyopsi) de dahil olmak üzere 15 dakikalık çok kısa bir süre içinde biyopsi imkânı sunmaktadır. Avantajlarından bazıları şunlardır:
- Üroloji disiplini altında kısa zamanda ek belirteçleri kullanıp doğru teşhise ulaşabilme
- Hızlı, aynı anda MR görünütüleri ile füzyon biyopsi yapma kolaylığı
- Prostat MR’ına kıyasla yaklaşık 10 kat daha yüksek olan 70 mikronluk çözünürlüğü sayesinde MR’da görülemeyen lezyonları saptayabilme kabiliyeti
- İstenilirse poliklinik şartlarında 15 dakikada biyopsi yapabilme kabiliyeti
- Tekrar edilebilir oluşu
Klasik Sistematik Prostat Biyopsisi
Prostat spesifik antijen (PSA) taraması ardından prostattan klasik parça alınması prostat kanseri teşhisinde kullanılan yaygın tekniktir. Bu teknikte prostatın hemen her bölgesinden biyopsi alınmaktadır. Fakat prostat kanseri homojen yani tekdüze bir kanser türü değildir. Klasik sistematik biyopsi tekniği prostat kanseri teşhisinde yetersiz kalabilmekte, bu da tedavinin gecikmesine, kanserin ilerlemesine ve kansere bağlı ölümlerin artmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle biyopsi doğruluğunun arttırılması amacı ile çeşitli çalışmalar ve yöntemler geliştirilmiş ve halen geliştirilmeye devam edilmektedir. MR görüntüleme ve MR görüntülemede şüpheli görülen alanlardan ekstra 2-3 adet biyopsi yapılması (kognitif füzyon), çeşitli yazılımsal programlar geliştirilerek MR da görülen alanların önceden işaretlenerek ultrasonografi cihazına yüklenmesi ve ultrasonografi görüntüsü ile MR görüntünün üst üste eş zamanlı olarak görülmesi ile bu alanlardan biyopsi yapılması (MR füzyon) popüler olan yöntemlerden biridir.
Mikro ultrason cihazı tüm bu teknolojiler dikkate alınarak geliştirilen bir cihaz olup, mikro ultrason ile hem kognitif füzyon biyopsi hem MR füzyon biyopsi teknikleri kolaylıkla, hızlı ve doğru bir şekilde uygulanabilmektedir. Bunun yanı sıra yüksek çözünürlüğü sayesinde MR da görüntülenemeyen alanlar da görülüp doğruluk oranını daha da artırmak hedeflenmektedir.
MR görünülerinin yüksek çözünürliklü ultrasonografi görüntüleri ile birleştirilmesi (füzyon biyopsi) yanı sıra prostat kanseri tanı ve tedavisinde popüler olan Ga-68 PSMA PET CT görüntüleri de mikro ultrasonografi cihazı ile füzyon amaçlı kullanılabilmektedir.
Mikro Ultrason (mikrous) Füzyon Biyopsi Nasıl Uygulanır?
Bu sistemde transrektal ultrasonografi probu rektuma yani makata yerleştirilir. Ardından prostat biyopsi iğnesi transrektal (makattan) veya transperineal (testis torbası arkasından) olarak ultrasonografide görülen hedeflenen noktalardan ilerletilerek biyopsi işlemi gerçekleştirilir. Mikroultrason cihazı ile hem transperineal hem transrektal olarak her iki şekilde de biyopsi işlemi gerçekleştirilebilir. Günümüzde transperineal teknik enfeksiyon riskinin oldukça düşük olması nedeni ile ön plana çıkmaktadır.
Multiparametrik MR’da görülmekte olan lezyonlar PIRADS protokolüne göre sınıflandırılmaktayken, mikro-ultrasonda görülen lezyonlar ise aynı MR da yapılan PIRSADS sınıflamasına benzer şekilde PRI-MUS ile sınıflandırılmaktadır.
Mikro Ultrason (mikrous) Füzyon Biyopsi’nde PRI-MUS Protokolü
PRI-MUS (prostate risk identification using micro-ultrasound) protokolü, PIRADS ile benzer risk sınıflandırmasına sahiptir. PRI-MUS protokolünün risk sınıflandırma protokolü, görüntüleri doku modellerine göre derecelendirmektedir. Mikro-ultrasonda;
PRİ-MUS 1: kanser açısından çok düşük risk ile PRI-MUS 5: kanser açısından çok yüksek risk olmak üzere 5 kategori olarak değerlendirilmektedir.
Prostat Kanserinde Mikro Ultrason İle Lezyon Değerlendirmesi
Prostat kanseri şüphesi olan hastalara mikro ultrason ile öncelikle lezyon değerlendirilmesi (PRI-MUS) gerçekleştirilmektedir. Mikro ultrason kapsamında kanser olasılığı yüksek olan gerçek zamanlı anında biyopsi alınmaktadır. Mikro-ultrasonla tüm MR lezyonlarının yüzde 79’unu, klinik önemli prostat kanseri odaklarının yüzde 100’ü saptanabilmektedir.
Mikro Ultrason Prostat Biyopsisi Doğruluğu
Tek başına Mikro-ultrason kılavuzluğunda yapılan biyopsilerde dahi klinik olarak anlamlı olan prostat kanserini saptanma oranları yapılan çalışmalarda multiparametrik prostat MR füzyon biyopsilerine göre eşit veya daha yüksek bulunmuştur. Multiparametrik MR ve mikro-ultrason kombinasyonu ile prostat biyopsisi doğruluğu ve verimliliği de artmaktadır. Mikro ultrason ile MR’da saptanmayan başka ek lezyonlarda saptanabilmektedir. Bu durum da teşhis verimliliğini artıran önemli bir faktördür.