Kabakulak Belirtileri Nelerdir?
Son derece yüksek bulaşıcılığa sahip çocuk hastalıklardan biri olan kabakulak, anne ve babaların da en merak ettiği ve araştırdığı hastalıklardan biridir. Özellikle kabakulak belirtileri en çok araştırılan konular arasında yer almaktadır. Kabakulak belirtileri, hastalığın ilk olarak büyük tükürük bezleri olarak bilinen parotis bezlerinin iltihaplanması ve şişmesiyle birlikte görülmeye başlar. Bazı hastalarda belirtiler daha yoğun şiddette olabilirken bazı hastalarda ise herhangi bir belirti kendisini göstermeyebilir. Kabakulak belirtilerini daha iyi anlayabilmek için ise öncelikle kabakulak nedir sorusuna cevap vermek gerekir.
Kış mevsimi biterken ilk bahar mevsimiyle birlikte yani Ocak ve Mayıs ayları arasındaki süreçte kabakulak hastalığı çocuklarda en sık karşılaşılan hastalıklar arasında yer almaktadır. Akut olarak gelişen ve bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığı olan kabakulak hastalığı, kabakulak virüsü adı verilen virüsün çocuğa bulaşması sonucu ortaya çıkmaktadır. Söz konusu kabakulak virüsü sadece insanlarda konaklayan bir virüs türü olmasının yanı sıra ayrıca virüs çocuğa bulaştıktan 16 veya 18 gün sonra belirtilerini göstermektedir. Ayrıca kız ve erkek çocuklarında da eşit oranda görülmektedir. Ancak yapılan araştırmalara göre hastalıktan dolayı görülen komplikasyonların erkek çocuklarında %72 oranında daha fazla olduğu görülmektedir.
Kabakulak virüsü, genellikle kulaklara yakın bölgelere tutunur ve büyük tükürük bezleri olarak bilinen parotis bezlerini etkilemektedir. Virüsün neden olduğu enfeksiyon parotis tükürük bezlerinin iltihaplanmasına, iki adet bulunan bu bezlerin birinin veya ikisinin birden şişmesine neden olabilmektedir. Hastalığa adını veren kabakulak ismi ise yüz bölgesine özellikle de kulak bölgesine yansıyan bu şişlikten adını almaktadır. Ayrıca kabakulak hastalığının tek nedeni Paramiksovirüs ailesinden ve Rubulavirüs cinsinin bir üyesi olan RNA virüsüdür. Kabakulak oluşumuna neden olabilecek başka bir faktör bulunmamaktadır. Kabakulak virüsü bulaşan çocuklarda görülen en yaygın belirti ise yüz bölgesinde meydana gelen şişliktir.
Kabakulak Nasıl Anlaşılır?
Kabakulak virüsü ile enfekte olduğu düşünülen çocuklarda veya yetişkinlerde kabakulak olduğunu anlamanın en etkili yolu kabakulak belirtilerini takip etmektir. Kabakulak hastalığının en önemli belirtisi ise virüsün parotis adı verilen tükürük bezlerine yerleşmesinden dolayı bu bölgede meydana gelen şişliktir. Ayrıca yapılan araştırmalara göre kabakulak virüsü ile enfekte olan kişilerin %30 ile %40’lık bir kısmının kabakulak hastalığı belirtileri göstermediği gözlenmiştir.
Her ne kadar kabakulak hastalığının belirtilerinin şiddeti kişiden kişiye değişkenlik gösterse de çocuklarda en sık karşılaşılan belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Parotis adı verilen tükürük bezlerinde şişme,
- Lenf bezlerinde şişme,
- Şişlik meydana gelen kısımlarda ağrı,
- Çiğneme güçlüğü ve iştah kaybı,
- Kas ve eklem ağrıları,
- Hafif veya yüksek ateş,
- Mide bulantısı,
- Yorgunluk ve halsizlik hissi,
- Baş ağrısı,
Bu belirtiler çocuklarda kabakulak hastalığının anlaşılmasında yardımcı olan belirtiler. Ayrıca kabakulak yetişkinlerde de görülen hastalıklardan biridir. Ancak çocuklardan farklı olarak yetişkinlerde bu belirtilerde komplikasyon gelişme riski çok daha yüksektir. Yetişkinlerde görülen kabakulak hastalığında kabakulak virüsünün neden olduğu enfeksiyon iç organların iltihaplanmasına neden olarak ciddi sağlık problemleri ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde görülen söz konusu komplikasyonları ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Menenjit: Beyin ve beyinde yer alan omurilik dokularını tamamen saran zarların iltihaplanması menenjit hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Nörolojik bir hastalık olan menenjit ciddi sağlık problemlerine neden olabilmektedir.
- Miyokardit: Kabakulak virüsünün kalp kaslarını etkilemesi durumunda bu bölge iltihaplanarak miyokardit hastalığına neden olabilmektedir. Kalp kaslarının iltihaplanması kalbin fonksiyonlarını olumsuz yönde etkileyebileceği için hayati tehlikeye neden olabilmektedir.
- Orşit: Kabakulak virüsünün kan dolaşımıyla birlikte testislere ulaşmasından dolayı testis iltihabı gelişebilmektedir. Orşit olarak tanımlanan testis iltihabı testis ağrısı, testis torbasında şişlik ve kızarıklık oluşumu görülür. Orşit yani testis iltihaplanması testisin tek bir kısmında ya da her iki kısmında birden gerçekleşebilir. Testisin iki tarafında da görülmesi durumunda kısırlık riski göz önüne alınarak anında müdahale edilmelidir.
Bütün bu önemli komplikasyonların yanı sıra kabakulak virüsü ensefalit, işitme kaybı, Pankreatit ve gebelerde düşük gibi komplikasyonlara neden olabilmektedir.
Kabakulak Ağrısı Kaç Gün Sürer?
Kabakulak hastalığına sahip çocukların anne ve babaları tarafından en çok merak edilen soruların başında kabakulak ağrısı kaç gün sürer sorusu gelmektedir. Çünkü kabakulak hastalığının en yaygın görülen belirtilerinden olan şişen tükürük bezleri çocuğun şiddetli ağrı hissetmesine neden olabilmektedir. Kabakulak hastalığı vakalarına bakıldığında genel olarak 1-2 hafta içerisinde iyileşen bir hastalıktır. Bu yüzden kabakulak hastalığından kaynaklanan ağrılarda hastalığın iyileşmesine bağlı olarak 1-2 hafta içerisinde geçecektir.
Kabakulak hastalığı viral bir enfeksiyon hastalığı olduğu için ağrıları ya da diğer belirtileri engelleyecek kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Virüs kaynaklı olduğu için sanılanın aksine tedavisinde antibiyotiklerin bir etkisi bulunmamaktadır. Ancak bazı uygulamalar ile hastada görüşen belirtilerin şiddetleri hafifletilebilir ve hastanın rahatlaması sağlanabilir:
- Şişen tükürük bezlerinde rahatlama için soğuk kompres uygulaması,
- Tuzlu su ile gargara,
- Çiğneme güçlüğünden dolayı çorba, püre gibi yutması daha kolay besinler ile beslenme,
- Bol sıvı tüketimi,
- Yatak istirahati.
Bütün bu uygulamalar evde kolaylıkla gerçekleştirilebilen son derece kolay uygulamalardır ve kabakulak hastasının süreci daha rahat bir şekilde geçirmesini sağlar. Ancak bu süreçte dikkat edilmesi gereken en önemli konu hastanın mutlaka izole edilmesi konusudur. Çünkü kabakulak hastalığı son derece bulaşıcı bir çocuk hastalığıdır. Doktorun belirlediği süre boyunca hastanın evde istirahat halinde bulunması, diğer çocuklarla ve sağlıklı kişiler ile aynı ortamda olmaması son derece önemlidir.
Kabakulak İçin Ne Yapılmalı?
Kabakulak hastalığı için yapılabilecek en önemli şey kabakulak aşısıdır. Kabakulak hastalığının neden olabileceği komplikasyonlar hayati tehlike oluşturabilecek sağlık problemlerine neden olabilmektedir. Bu yüzden çocuklarda kabakulak aşılanması hayati önem taşıyacak derecede önemlidir. Ülkemizde kabakulak aşısı kızamık ve kızamıkçık virüsleriyle birlikte KKK yani kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı halinde uygulanmaktadır. Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen aşılama programında KKK aşısı 12. Ayın sonunda 1 yaş itibariyle ve yapılan son düzenlemelerle birlikte 4 yaş sonunda olmak üzere iki doz olacak şekilde tüm çocuklara uygulanmaktadır. Ayrıca ülkemizin bazı bölgelerinde salgın riski bulunması üzerine yapılan yeni düzenlemeler ile risk taşıyan bölgelerde yaşayan bebeklere 9. Ve 11. Aylarda ek bir doz daha KKK aşısı yapılmasına karar verilmiştir. Ayrıca geçmişte kabakulak aşısı olmayan yetişkinlerin kabakulak geçirdiğine dair bir kayıt var ise ya da yapılan laboratuvar incelemeleri sonucunda virüse karşı bağışıklığı olduğu gözlenmiş ise aşılanmasına gerek yoktur. Ancak bu durumlar dışında aşı olmak isteyen yetişkinler dört hafta ara ile bir doz KKK aşısı olabilmektedir. Bu durum sadece hamileler için geçerli değildir. Kabakulak virüsü hamilelerde düşük riskini arttırdığı için aşı yapılması uygun değildir.
Koru sağlık ekibi olarak sizin için hazırladığımız bu yazımızda kabakulak hastalığı ile ilgili en çok merak edilen sorulardan kabakulak belirtileri nelerdir, kabakulak nasıl anlaşılır, kabakulak ağrısı kaç gün sürer ve kabakulak için ne yapmalı soruları hakkında detaylı cevaplar vermeye çalıştık. Kabakulak hastalığı ile ilgili daha fazla bilgi almak ya da muayene olmak için sitemiz üzerinden randevu alarak konusunda uzman ve deneyimli doktorlarımız ile iletişime geçebilirsiniz.