Mevsimi geldi geçiyor alerjiden kurtulamadık. Özellikle de solunum alerjisi pek çoğumuzun problemi. Geçen yıl İsveçli bilim insanlarının yaptığı bir çalışma, alerji riskini azaltmak için doğaya ihtiyacımız olduğunu düşündürüyor. Çalışmayı yapan araştırmacılar, bebekliklerinde birlikte yaşadıkları evcil hayvan sayısı ne kadar çoksa, çocuklarda alerji riskinin o kadar azaldığını açıkladılar. Kim bilir belki de bir değil birkaç hayvan beslemek çocuklu aileler için iyi olabilir. Tabii evcil hayvanlara doğru ve iyi bir şekilde bakılması gerektiği, onların aşılarının ve sağlık kontrollerinin de yaptırılması gerektiğini unutmamak gerekiyor. Ancak bu kesinlikle tıbbi bir tavsiye değil son kararı hekiminiz verecektir.
Öte yandan alerjik nezlenin sık görüldüğü bahar ve erken yaz aylarında kimileri bu belirtileri grip ve soğuk algınlığı ile karıştırabiliyor. Eğer sizin de burun tıkanıklığı, burun akıntısı, defalarca hapşırma atakları, burunda ve damakta kaşıntı, gözlerde sulanma ve kızarıklık gibi şikâyetleriniz varsa alerjik nezle probleminiz olabilir. Alerjik nezle hakkındaki sorularımı KBB Uzmanı Op. Dr. Kağan İpçi yanıtladı.
Alerjik nezle nedir?
Alerjik nezle, bahar aylarında daha sık olmakla beraber, nadiren yıl boyunca da belirtileri görülebilen bağışıklık sistemimizin alerjenlere karşı anormal, abartılı bir yanıtıdır. Herhangi bir yaşta tetiklenip ortaya çıkabilir. Bu, vücudun alerjenle hangi yaşta karşılaştığı ile ilgilidir. En sık görülen alerjenler, polen, küf mantarı, ev akarı, toz ve hayvan tüyü olup bunların dışında onlarca kimyasal ve biyolojik molekül de olabilir.
Alerjik nezle belirtileri nelerdir?
Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, defalarca hapşırma atakları, burunda ve damakta kaşıntı, gözlerde sulanma ve kızarıklık gibi şikâyetleriniz varsa alerjik nezle probleminiz olabilir. Benzer belirtiler nezle, grip ve sinüzit gibi diğer burun ve sinüs enfeksiyonlarında da görülebileceğinden hastalar tarafından çoğunlukla’ sık grip geçirme’ şeklinde yorumlanabilir.
Belli mevsimlerde ve fiziksel ortamlarda tekrar etmesi, ateş ve halsizlik gibi hastalık belirtilerinin olmaması ile enfeksiyon hastalıklarından ayırt edilebilir.
Alerjik nezle burun mukozasının ödemi ve burun etlerinin (konka) hacimce büyümesine neden olarak burun tıkanıklığı yapar. Hayat kalitenizi olumsuz etkilemekle kalmaz, sinüzit, orta kulak enfeksiyonu, farenjit ve larenjit gibi üst solunum yolu hastalıklarının da daha sık geçirilmesine neden olabilir.
Çocuklarda geniz eti büyümesi (adenoid hipertrofi) ve orta kulakta kronik iltihap ve sıvı birikimi yetişkinlerde kulak tıkanıklığı ile giden östaki kanalı problemleri (östaki disfonksiyonu) ve burun polipleri (nazal polipler) gibi sorunlar da son yıllarda alerjik nezle ile ilişkili görülmektedir.
Çocuklarda alerjik nezle farklı hastalıklara da sebep olabilir mi?
Çocuk hastalarda alerjik nezle, burun eti dışında geniz etinin de büyümesine ve buna bağlı uykuda ağız açık uyuma, horlama ve burun tıkanıklığı gibi sorunlara sebep olabilmektedir. Orta kulak iltihabı ve kulakta sıvı birikimi, buna bağlı iletim tipi duyma kayıplarında da alerjik bir burun ve geniz mukozasının etkisi büyüktür. Bu yüzden geniz eti büyüklüğü saptanan, kronik orta kulak enfeksiyonu olan ve ilaç tedavisinden fayda görmeyip geniz eti cerrahisi (adenoidektomi) ve/ veya tüp takılması (ventilasyon tüpü uygulaması) planlanan çocuk hastalarda alerjik belirtilerin varlığı sorgulanmalıdır.
Alerjik nezle, cilt ve gıda alerjisi ve alerjik astım ile de birliktelik gösterebilir. Özellikle çocuklarda alerjik nezle ve astım birlikteliğini göz önünde bulundurulmalıdır. Öksürük nefes darlığı ve hırıltı gibi belirtiler varlığında pediatri ve göğüs hastalıkları uzmanından da destek almak gerekir.
Alerjik nezle tedavisi nasıldır?
Alerji tedavisinde, belirtilerin baskılanması veya ortaya çıkmasının önlenmesi için birtakım ilaçların kullanılması gerekir. Tanısı genellikle klinik olarak belirtilerden ve öyküden konmakla beraber, alerji testleri de bu konuda yardımcıdır. Özellikle uzun dönemde hastalığın takibinde ve alerjenden kaçınmada deri testleri önemlidir.
Alerjik nezle de hastaya bilgi verirken bu sorunun tek bir ataktan ibaret olmadığını hayat boyu belli dönemlerde bu sorunun ortaya çıkabileceğini paylaşmak gerekir. Bu şikayetleri yanlışlıkla grip şeklinde yorumlamamaya ve doktora sormadan gereksiz ilaç kullanmamaya dikkat edilmelidir.