Koku kaybı basit rahatsızlık kategorisinde olmayıp ciddi hastalıkların habercisi olabilir. Alerji, soğuk algınlığı veya kronik hastalıklar dışında aniden ortaya çıkması durumunda uzman doktor muayenesi gereklidir. Covid - 19 pandemisinde ağır ya da hafif şekilde enfeksiyonu bulaşan insanların koku ve tat alma duyularında bozulmalar olmaktadır.
Covid - 19 salgınını ile yaşanan vakalarda virüsün etkisi farklı şekillerde görülmektedir. Hastaların büyük bölümünde şiddetli koku kaybı ile birlikte tat alma duyusunda bozulmalar vardır. Konu hakkında yapılan tüm tespitlere göre koku (anosmia) ya da tat (ageusia) duyularının kayıplarında uzman doktor muayenesi oldukça önemlidir.
Koku Kaybının Tanısı ve Teşhisi
Koku kaybı teşhisi doktor tarafından objektif ve subjektif testler olmak üzere 2 farklı şekilde yapılmaktadır. Makine kullanımıyla nesnel, hastanın cevaplarıyla öznel çıkarımlar ile semptomlar hakkında tanıda bulunulur. Ek olarak uzman doktor tarafından MR, endoskopi ya da bilgisayarlı tomografi (BT) gibi tetkiklerin sonuçları da değerlendirilir.
Koku alma duyusunun bozulması hiposmi, kötü tat alma duyusu hipogezi olarak adlandırılır. Koku kaybı ve tat alma duyusunda bozukluk sadece yemek zevki ile sınırlandırılamaz. Duyu eksikliği yaşayan kişiler bozuk gıdaları ya da kimyasal kokuları fark edemeyeceği için tehlike durumlar ile karşılaşabilir.
Covid - 19 Koku Kaybının Belirtileri
Koku kaybı belirtileri ile tat alma duyusu arasında ortak bağlantı vardır. Koklama ve tat alma duyularında görülen eksiklik, bozukluk ya da yetersizlik gibi durumlar dikkate alınmalıdır. Hastanın koku duyusunda oluşan sorunlar yiyeceklerin ve içeceklerin tadını hissetmesini engeller. İnsan dil yapısında acı, ekşi, tatlı ve tuzlu olmak üzere toplam 4 adet tat alma bölümü bulunmaktadır. Koku ya da tat bozukluğu görülen hastalarda önceden beğendikleri kokular veya tatlar rahatsızlık verebilmektedir.
Covid - 19 Koku Kaybının Nedenleri
Koku kaybı nedenleri arasında Covid - 19, grip, ilaç, alerji, sigara, yaşlanma, soğuk algınlığı, sinüs enfeksiyonu, tükürük bezi, demans, alzheimer, çürük diş ve kuru ağız bulunabilir. Koku kaybı doğuştan veya sonradan oluşan rahatsızlıklar sonucunda ortaya çıkabilir.
Koku alma duyusu burunda bulunan koku alma hücreleri, tat alma duyusu ağızda ve boğazda bulunan tat alma hücreleri ile sağlanmaktadır. İleri yaşlarda doğal olarak vücudun koku ve tat alma hücrelerinde azalmalar başlamaktadır. Depresyon, aşırı kilo kaybı ve yetersiz beslenme gibi nedenler sonucunda koku ve tat alma duyusunda bozulmalar yaşanabilir.
Covid - 19 Koku Kaybı Nasıl Tedavi Edilir?
Koku kaybı tedavisi yaş, genel sağlık durumu, tıbbi geçmiş, duyu eksikliğinin ya da bozukluğunun derecesi ile belirlenmektedir. 8’li ve 40’lı olmak üzere 2 farklı test uygulaması ile hastaların duyu bozukluğunun hangi aşamada olduğuna bakılır. Koku ya da tat alma eksikliği, bozukluğu veya yetersizliği gibi durumlara sebep olan hastalıklar tespit edilerek tedaviye başlanır.
Koku ya da tat alma eksikliği, bozukluğu veya yetersizliği gibi durumlarda öncelik ile varsa hastanın burun etinin alınması ve burun deliklerinin havalandırılması gerekmektedir. Koku alma egzersizleri ile koku hücrelerinin uyarılması sağlanabilir. Belli zamanlarda düzenli şekilde koku rehabilitasyon çalışmalarına devam edilmelidir. Terapiler ile beyinde bulunan koku merkezinin tekrar aktif olması hedeflenir.
Covid - 19 Koku Kaybı Ne Zaman İyileşir?
Covid - 19 hastalarında koku kaybı ile ilgili sorunlar tamamen iyileşme veya kısmi şekilde kalıcı olma gibi durumlar görülmektedir. Ortalama olarak 10 günlük süre sonunda hastalar olumlu ve olumsuz sonuçlar almaktadır. Koku duyusunun bozulması ile kişinin günlük yaşamı olumsuz şekilde etkilenmektedir.
Covid - 19 Koku Kaybı Rehabilitasyonu
İnsan vücudunun en önemli algıları arasında bulunan koku ya da tat duyuları kaliteli yaşam için oldukça değerlidir. Doğuştan veya sonradan ortaya çıkan rahatsızlıklar sonucunda koku kaybı ya da tat duyusunda eksiklikler, bozukluklar, yetersizlikler terapiler ile telafi edilebilir.
Koku Kaybı Terapisi Nasıl Yapılır?
Koku alma egzersizleriyle koku hücrelerinin uyarılması sağlanarak terapilerle beyinde bulunan koku merkezinin tekrar aktif olması hedeflenir. Gül, limon, karanfil ve okaliptüs ile aromatik seanslar yapılarak duyunun geri kazanılması amaçlanır. Günde 2 defa, 10 dakika süreli uygulama, 3-6 aylık seanslar ile devam eder.
Covid - 19 Koku Kaybı Olanlara 5 Faydalı Öneri
Covid - 19 virüsü sonrasında koku kaybı yaşayan kişiler en az hasar ile hızlı şekilde iyileşmek için pratik ve faydalı önlemler alabilir. Alanında uzman olan kişilerden koku eğitimi rehabilitasyonu ile terapilerden faydalanılabilir. Terapiler ile kaybedilen koku duyusunun geri kazanılması amaçlanır. Gül, limon ya da karanfil gibi güçlü kokular ile maruz bırakma yöntemi kullanılmaktadır.
1. Kanın pıhtılaşmasını önlemek için kan sulandırıcı ilaçlar kullanılmalıdır.
2. İyileşme sürecini hızlandırmak için vitamin ve mineral gibi takviyeler alınmalıdır.
3. Covid - 19 virüsü en kısa zamanda tespit edilerek tedavi sürecine hızlı şekilde başlanmalıdır.
4. Serum fizyolojik ya da benzer yoğunluğa sahip olan tuzlu su karışımları ile detaylı burun temizliği yapılmalıdır.
5. Uzun zaman devam eden duyu kaybı, eksikliği ve bozukluğu için mutlaka doktor muayenesi olunmalıdır.
Koru Hastanesi güvencesi ile detaylı muayene olmak için online randevu alabilirsiniz. Kurumsal info@koruhastanesi.com adresimize mail göndererek veya 0312 911 77 77 numaralı çağrı merkezimizi arayarak 7/24 iletişim kurabilirsiniz.