Dış kulak yolu problemleri, genelde kirli sularda, havuzda ve denizde mikropların dış kulak yoluna bulaşması ile meydana gelmektedir. Kulak kanalını pamukçuklar ile karıştırmak, fazla bakteri biriktiren göl sularında yüzmek, kulak implantları veya kulaklıklar dış kulak yolu iltihaplanmalarının artmasına neden olmaktadır.
Dış kulak yolunun tedavilerine gelindiği zaman, dış kulağa bağlı iltihaplanmanın nerede olduğuna bakılmalıdır. Dış kulak yolu tedavisinde, iltihaplanmaları süngerimsi bir maddeye tıkaçlar takarak onun üzerinden kulak damlaları damlatılmakta ve kulak yolu rahatlatılmaktadır. Bazen de dış kulakta ödem oluştuğu için ve şiddetli ağrı olduğu için zamanla ödem atımı ve deri döküntüleri gerçekleşmektedir.
Orta kulak iltihabında ise eğer kulak zarında bir deliğin oluşması söz konusu ise deliğin kapanana kadar takibi söz konusudur. Orta kulak yolu rahatsızlıklarında damla kullanılmamaktadır. Yalnız ağızdan verilecek olan ilaçların kullanımı söz konusudur.
İç kulak yolu enfeksiyonlarında ise tıpkı menenjit hastalığı gibi düşünülmekte olup yataklı tedaviler gerekmekte olup damardan birden fazla antibiyotiklerin verilmesi söz konusudur.
Çocuklarda Kulak Yolu İltihaplanmaları
Çocuklardaki kulak yolu iltihaplanmaları, %99 oranında östaki kanalının tıkanması nedeni ile gerçekleşmektedir. Yani kulak yolunda sıvı toplanmaları şeklinde de ifade edilmektedir. Bu noktada çocukta işitme kayıpları oluşmaktadır ve hemen hemen hiçbir ağrı hissetmemektedir. Peki östaki kanalını tıkayan şey nedir? Çocuğun kronik bir akıntısının olması kanalı tıkayan etmenlerdendir. Kulak yolu iltihaplanmaları, genellikle gelişim çağındaki çocuklarda görülmektedir. Kulakta işitme kaybına neden olarak gelişen sıvıya efizyon adı verilmektedir. Eğer kulaktaki sıvıda, bakterilerin üremesi söz konusu ise ateşle beraber üşümeler, şiddetli kulak ağrıları, kulak yolu iltihaplanmalarına dönmektedir. Bu noktada yapılan işlem ise medikal tedavilerdir. Antibiyotiklerin yanı sıra burun temizliği de önemlidir. Bunun yanı sıra östaki kanalını güçlendirici (Sakız çiğneme, balon üfletme) tekniklerin zamanında uygulanması önemlidir.
Tekrarlayıcı kulak yolu iltihaplanmaları söz konusu ise altta yatan nedenlere bakmak çok önemlidir. Tekrarlayıcı kulak yolu iltihaplanmasının tanısı nedir? Çocuk, eğer 6 ayda 3 defa aynı kulaktan iltihaplanma geçiriyor ise ya da 1 yıl içerisinde 4 defa bu hastalığı geçiriyorsa ilaçla düzelse bile artık tüp ile zarın 2 tarafındaki basınçları birbirine eşit hale getiren bir sistem ile tedavi edilmelidir. Aynı zamanda östaki kanalının üzerindeki negatif basınç kalktığı için kulağın iyileşmesini sağlamaktadır. Kullanılan tüpler, genellikle 6 veya 8 ay içerisinde kendiliğinden atılmaktadır. Fakat tüplerin %20’si atılmamaktadır. Atılmayan tüplerde de 1 yıl bekleme süresi bulunmaktadır. Eğer bu kalan tüplerin atılımında herhangi bir değişiklik söz konusu değilse anestezi altında tüplerin çıkarımı söz konusudur.
Tüpler takıldığı zaman çocuk suya girebilir mi? Evet suya girilebilir. Yalnız kirli havuzlardan uzak durmaları gerekmektedir. Ve en ufak bir akıntı söz konusu ise doktora başvurup tedavilerinin yaptırılması gerekmektedir. Yalnız takılan tüplerin %80’inden sonra kulak iyileşmektedir.
Dış kulak yolu iltihaplanmalarının altında yatan nedenlerin uzman hekimlerce araştırılıp değerlendirilmesi bu bağlamda önem taşımaktadır.
Kulak Anotomisi (Organum Vestibulacochieore)
Kulak, bilindiği üzere hem işitme hem de denge organı olup 3 kısımdan meydana gelmektedir. Bunlar dış kulak, orta kulak ve iç kulaktır. Öncelikle dış kulaktan başlanacak olunursa, dış kulakta kendi içerisinde 2 guruba ayrılarak incelenmektedir. En dış kulakta yer alan Auiriculadır.
-Airucula: Ses dalgalarının kulakta toplanmasını sağlamaktadır. En dış kulakta yer alan auricula, bazı dokulardan (Kıkırdak-yağ ve bağ dokusu) meydana gelmektedir. Kıkırdak yapısı, fibroelastik bir yapıdadır. Tek parçalı olup kas ve ligamentlerle etrafındaki yapılara fibröz bir doku ile bağlıdır. Bunun yanı sıra dış yüzeydeki deri, kıkırdağa sıkıca bağlı, iç yüzeylerde ise bağ dokusu bulunmaktadır. Deride ince tüyler ve yağ bezeleri bulunmaktadır.
-Meatus Acustricus Externus: 2,5 3 cm. Uzunluğunda ‘S’ harfi şeklinde bir yoldur. Bu yolun 1/3 dış kısmı kıkırdak, 2/3 iç kısmı ise kemikten oluşmaktadır. Üzerine ince bir deri ile örtülüdür ve sıkıca yapışmaktadır. Kıkırdak kısmındaki yani derideki kıllara ise ‘Trapı’ denmektedir.
-Orta kulak: Orta kulak boşluğu temporal kemiğin içerisinde olup hacmi, 0,5 cm3 tür. İç yüzü ise periost ve üzerini öreten mukoza ile kaplıdır. Orta kulağın 6 adet duvarı bulunmaktadır. Bunlar, dış, iç, alt, ön ve arka duvardır.
Dış Kulak Yolu İltihaplanması Neden Oluşur?
Dış kulak yolu problemleri, sıklıkla yaz aylarında çıkmaktadır. Bununla beraber, tahriş edici sular, kirli sularla ve temas yolu ile bulaşmaktadır. Denizlerden geçişi nispeten daha azdır. Dış kulak yolu enfeksiyonlarının tekrarlamasının nedeni, dış kulak yolunun derisinin ince olmasıdır. Dış kulak yolu iltihaplanmasının tekrarlamasının diğer bir nedeni, dış kulak yolunun asitide derecesinin gitgide düşmesidir. Eğer dış kulak yolu iltihaplarını sıklıkla yaşayan birey, sık sık sular ile temas ederse dış kulak yolunun asitik derecesi düşmeye başlamaktadır. Dolayısı ile bu da mikroorganizmaların yerleşmesi için zemin hazırlamaktadır. Bunun asitlik derecesini yükselterek enfeksiyon riskinden korunmak mümkündür. Örneğin; gelişmiş Ortadoğu ülkelerinde profesyonel yüzücüler, antrenman sonrasında kulaklarına asitideyi artıran birtakım damlalar ile bağışıklıklarını yükseltirler.
Dış Kulak, Orta Kulak ve İç Kulak İltihaplanmaları Arasındaki Farklılıklar Nelerdir?
- Dış kulak yolu iltihaplanması: havuzda, denizde ve tropik ortamlarda yaşayan kişilerde görülmekte olup mevsimlere göre de değişkenlik arz edebilen ve daha az işitme kaybına sebebiyet veren iltihaplanmalardır. Dış kulak yolunu iltihaplanmasının en önemli özelliği nedir? Bu tür iltihaplanmalarda, çok şiddetli ağrı yapıyor olması en önemli özellikleri arasında görülmektedir. Bunun yanı sıra cilt yolunda bir ödem ve nemlenme görülmektedir.
- Orta kulak yolu iltihaplanmaları: Orta kulak yolu iltihabında ağrılar görülmektedir. Fakat yeni gelişmiş orta kulak iltihaplanmalarında bu belirti daha sık görülmektedir. Yeni gelişmiş yani akut orta kulak iltihaplanmalarında, şiddetli ağrı, bir miktar işitme kaybı olmaktadır. Kronikleşmiş orta kulak yolu iltihaplanmalarında, neredeyse ağrı hiç olmamakla beraber işitme kayıpları daha belirgin bir halde ve akıntılar meydana gelmektedir.
- İç kulak yolu iltihaplanması: Bu tür iltihaplanmalarda, hiçbir ağrı belirtisi olmamakla beraber çok fazla işitme kaybı ve çok şiddetli baş dönmesi, bulantı, kusma görülmektedir.
Dış Kulak Yolu Problemlerinden olan Kulak İltihaplanmaları Nasıl Belirtiler Vermektedir?
- Kaşıntı
- Çene hareketi yapılırken, üstüne yatılırken veya sabit kalındığı vakit, ortaya çıkan şiddetli ağrı
- Çocukluk çağında nezle, grip, üst solunum yolu geçiren çocukta da yine ağrı, ağlama krizleridir. Bu esnada çocuk kulağını tutabilmektedir.
- Bebeklik çağında ise kulağını yastığa sürtmek
- Kulak tıkanıkları
- Kulak iltihabı, iç kulağa yayıldığı zaman ise çok daha farklı belirtiler vermekle beraber işitme kayıpları ortaya çıkmaktadır. Her kulak iltihabında belirli düzeylerde işitme kaybı yaşanırken iç kulak iltihaplanmalarında bu durum, daha sık görülmektedir. Nörosensüyel denilen çok daha ağır işitme kayıpları bu tür iltihaplanmalarda meydana gelmektedir.
- Kulak iltihapları yine iç kulağa yayıldığı zaman, şiddetli baş dönmesi, kusma ve kusma belirtileri meydana gelmektedir.
Dış Kulakta Meydana Gelen Apse Nedir?
Dış kulak iltihaplanmaları, kulağın dış kulak kısmında meydana gelen rahatsızlıkları oluşturmaktadır. Tıp dilinde bu iltihaba ' Otitis Externa' adı verilmektedir. En sık yüzücülerde görülmesi nedeni ile yüzücü kulağı olarak ta ifade edilmektedir. Bu rahatsızlığın en önemli nedenlerinden biri ise kulak kanallarını kapatan bakterilerin oluşmasıdır.