Metabolik Sendrom Nedir ?
Metabolik Sendrom, kalp krizi, felç ve şeker hastalığı riskini artıran bazı risk faktörlerinin bir arada bulunduğu tehlikeli bir tablodur. Her biri sağlığı tehdit eden aşağıdaki 5 durumdan en az 3 tanesinin bir arada bulunması Metabolik Sendrom olarak adlandırılır.
Metabolik Sendrom Kimlerde Görülür ?
Metabolik Sendrom sıklığı hızla artan, orta yaşlı kadınların ve erkeklerin yanı sıra şimdilerde fazla kilolu ve şişman gençler ile küçük çocukları da etkisi altına alan önemli bir sağlık sorunudur. Hareketsiz yaşamın yanı sıra dengesiz ve yetersiz beslenme, sigara kullanımı ve stres, Metabolik Sendromun gün geçtikçe daha erken yaşlarda meydana gelmesine sebep olmaktadır.
Metabolik Sendrom Hangi Hastalıklara Yol Açar ?
Gerekli önlemler alınmadığı takdirde, Metabolik Sendrom önümüzdeki yıllarda, ölüm nedenleri içinde birinci sıraya oturacak bir tehlike sinyali olarak karşımıza çıkmaktadır. Metabolik Sendromlu olanlar, olmayanlara göre ilerleyen yıllarda tip 2 diyabet gelişme riski 5 kat fazla gerçekleşmektedir. Aterosklerotik kardiyovasküler hastalık gelişime riski de 2 kat fazla olmaktadır. Ayrıca diyabet ve ilişkili durumlar, Covid-19 dahil olmak üzere tüm enfeksiyon hastalıklarında durumu ağırlaştıran en önemli faktördür.
Alkole Bağlı Olmayan Karaciğer Yağlanması,
Uyku Apne Sendromu,
Polikistik Over Sendromu,
Safra Taşı,
Gastroözofageal Reflü,
Astım, Depresyon,
Metabolik Sendromla ilişkili tablolar arasındadır.
Metabolik Sendromda Erken Tanı ve Tedavi Hayat Kurtarır!
Metabolik Sendrom (MetS) Hipertansiyon Açlık Kan Şekeri Düşük HDL Kolesterol Artmış Bel Çevresi Yüksek Trigliserit Metabolik Sendrom tedavisinde temel, hastalığın değişik risklerinin ayrı ayrı tedavi edilmesidir. Ancak, hepsinde ortak sebep obezitedir. Buna bağlı olarak insülin direnci ile mücadele esastır.
Metabolik Sendromdan Korunmak İçin Ne Gerekir ?
Metabolik Sendromdan korunmak için mutlaka egzersiz yapın, kilonuzu koruyun, testlerinizi yaptırın (kan şekeri, tansiyon, kolesterol vb.), sigarayı bırakın, alkolü sınırlandırın. Yaşam tarzının düzenlenmesi en öncelikli ve etkili yaklaşım biçimidir. Egzersiz: Düzenli egzersiz vücut ağırlığını ve yağ oranını azaltır, HbA1c, LDL kolesterol ve trigliseridleri düşürür, HDL kolesterolü artırır. Yüzme, bisiklet kullanma, tempolu yürüyüş ve koşu önerilir. Beslenme: Akdeniz diyeti gibi sebze, meyve, baklagiller, zeytinyağı, ceviz, fındık, üzüm gibi liften, kompleks karbonhidratlardan ve tekli doymamış yağlardan zengin, doymuş yağlardan fakir diyet önerilir.
Metabolik sendrom: temelinde insülin direncinin bulunduğu, şişmanlık, hipertansiyon, trigliserid yüksekliği, HDL-kolesterol düşüklüğü ve açlık kan şekerinin normal değerlerde olmamasıyla karakterize bir durumdur.
Artmış bel çevresi: Erkeklerde 102 cm, kadınlarda 88 cm’den fazla olması.
Yüksek trigliserit: 150 mg/dl’den yüksek olması.
Düşük HDL Kolesterol: Kadınlarda 50, erkeklerde 40 mg/dl’nin altında olması.
Hipertansiyon: Kan basıncının 135/90 mmHg’dan yüksek olması.
Açlık kan şekeri: 125 mg/ dl üzerinde olması
Metabolik Sendrom hızla yayılan bir hastalıktır. Türkiye’de Metabolik Sendrom Her 3 Kişiden Birinde Görülmektedir.
Metabolik Sendrom Yeni Dünya Sendromu Olarak da Adlandırılır
Hareketsiz yaşam ile birlikte dengesiz ve yetersiz beslenme, sigaranın kullanımı ve stres Metabolik Sendromun zaman ilerledikce çok daha erken yaşlarda oluşmasına ve gelmesine neden olmakta bu sebeple yeni dünya sendromu olarak da adlandırılmaktadır.
Bu hastalığa karşı toplum toplum sağlığı önlemleri çok hızlı bir şekilde alınmaması halinde Metabolik Sendrom ilerleyen yıllarda, ölüm sebepleri içinde ilk sıraya yerleşecek bir tehdittir.
Türkiye’de Metabalik Sendroma Yakalanma Oranı Nedir ?
Öte yandan ülkemizde gerçekleştirilen Metabolik Sendrom Araştırması sonuçlarına göre 20 yaş ve üzerindekilerde Metabolik Sendrom sıklığı %35 olarak saptanmıştır.
Gerçekleştirilen çalışmalarda kadınlarda Metabolik Sendrom sıklığı erkeklere göre çok daha yüksek olduğu görülmüştür. . Kadınlarda yüzde 41.1 şeklinde gerçekleşirken erkeklerde oran yüzde 28.8’dir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre de 2005 yılında toplam 58 milyon ölümün yüzde 30’unu kalp damar sistemi ve bunun yanındaki hastalıklardan kaynaklanmakta.
Metabolik Sendrom Neden Artış Gösterir ?
Yapılan araştırmalar genetik eğilimi olan kişilerde Metabolik Sendrom gelişimine daha fazla yatkın olduğunu göstermiştir. Ailesinde kilo fazlalığı, tansiyon yüksekliği, kan yağlarında dengesizlik ve benzeri sorunlar bulunuyorsa ve buna çevresel faktörler de iştirak etmişse Metabolik Sendromun gelişmesi kaçınılmaz bir hal almaktadır.
Metabolik Sendromun Etkileri Nelerdir ?
Hipertansiyonu hastalığı bulunanların kişilerin % 50’sinde Metabolik Sendrom görülmektedir.
Böbreklerden ürik asit atımı azalarak insanlarda hiperürisemi ve gut hastalığı tetiklenebilir.
Kadınlarda polikistik over sendromuna sebep olabilmektedir.
Kanın pıhtılaşmasını artırarak kalp hastalıklarına yatkınlık meydana getirir.
Kansere yakalanma riskini artırmaktadır.
Metabolik Sendrom kalp hastalığından ölme oranını 3 kat artırdığı belirlenmiştir.
Metabolik Sendrom Erken Tedavi Nasıl Gerçekleşir ?
Metabolik Sendrom hastalığının hem tedavisinde hem de önlenmesinde en etkili yöntem yaşam şeklinde yapılacak değişikliktir. Yaşam şeklin değişikliği ise sağlıklı beslenme ve egzersiz yapmayı kapsamaktadır. Yoğun yaşam şekli değişikliğine gidilir ve bunu devamlı uygularsanız, şeker hastalığı gerçekleşme riskini de yarı yarıya azaltmış olursunuz. Bu hastalıktan korunmak için mutlak surette egzersiz yapılması gerekir. Ayrıca ideal kilonun korunması da önemlidir. Tansiyon, kolesterol, kan şekeri gibi testlerin de ihmal edilmemesi gerekir. Sigara ve alkolün de sınırlandırılması önemlidir.
Metabolik Sendromda Nasıl Bir Diyet Uygulanmalıdır ?
Metabolik Sendromlu bireylerde katı yağlar hiçbir şekilde tüketilmemelidir. Mümkün olduğunca sıvı yağlar tercih edilmelidir. Gıdalarda tüketilen posa miktarı mümkün olduğunca yükseltilmeli, ayrıca kabızlığa yol açacak gıdalardan mümkün olduğunca uzak durmak gerekmektedir.
Karbonhidrat tüketimi de düşürülmelidir. Sebzelerden ise brokoli, taze fasulye, yeşil yapraklı sebzeler ve enginar sofralarda görülmelidir. Ayrıca karnabahar, ıspanak, bezelye mantar, nohut, kuru fasülye gibi besin maddeleri tüketimine özen gösterilmelidir.
Metabolik Sendrom Tedavi Edilmezse Ne Olur ?
Metabolik Sendrom hastalığında erken tanı önemlidir. Bu hastalığın tedavi edilmemesi halinde, kalp ve damar hastalıkları, kalp krizi ve felç gibi durumlar artış gösterebilir. Ani ölümler de yine bu hastalığın tedavi edilmemesinde karşı karşıya kalınabilecek durumlardandır. Ayrıca hipertansiyon, insülin direnci, Tip 2 diyabet gibi hastalıklar da yine ortaya çıkar.