Ağız Yarası Nedir?
Ağız ve diş sağlığı ile ilgili sağlık problemleri çoğu zaman kişinin hayatını olumsuz yönde etkileyerek yaşam kalitesini düşüren rahatsızlıkların başında gelir. Ağız ve diş sağlığı denince ise en sık karşılaşılan rahatsızlıklardan biri de ağız yarası problemidir. Ağız içerisinde ve çevresinde meydana gelen yaralar olarak tanımlanabilecek ağız yarası problemi gün içerisinde en çok ihtiyacımız olan hareketlerden olan çiğneme, yutma ya da konuşma hareketlerinde zorlanmaya neden olacağı için günlük hayatı oldukça olumsuz yönde etkilemektedir.
Farklı nedenlere bağlı olarak ağız içerisinde ve çevresinde gelişebilen ağız yarası çoğu durumlarda birkaç gün gibi kısa sürede kendiliğinden iyileşebilen ufak yaralar şeklinde olmaktadır. Ancak bazı durumlarda ise özellikle gerekli takip ve tedavi sağlanmadığında iltihaplanarak aft olarak bilinen son derece ağrılı ve rahatsız edici yaralara dönüşebilmektedir. Ağız yarası çoğu zaman gargaralar, doğal yöntemler ya da gerek görülmesi durumunda antibiyotikler ile tedavi edilseler de öncelikli olarak ağız yarasına neden olan sebebin araştırılması son derece önemlidir. Çünkü ağız yarası problemi kişide kendisini sürekli tekrarlayan bir sağlık problemi haline gelmiş ise başka hastalıkların önemli bir belirtisi olma ihtimali son derece yüksektir. Bu yüzden ağız yarası problemlerinde tekrarlama, uzun süre iyileşmeme gibi durumlar söz konusu ise en kısa sürede konusunda uzman bir doktor tarafından muayene edilmelidir.
Ağız yarası, ağız ve yanağın iç kısımlarında, diş etlerinde, damak bölgelerinde, dil ve dil altında görülebilmektedir. Son derece yaygın görülen sağlık problemlerinden biri olan ağız yarası probleminin altında yatan nedene göre birkaç gün içerisinde kendi kendine iyileşebileceği gibi önemli ve ciddi hastalıkların belirtisi de olabilmektedir. Ağız yarasının ciddi bir belirti olup olmadığını anlamak ise son derece kolaydır. Ağız yarası eğer sürekli kendini tekrarlıyor ise ya da iyileşmenin aksine büyümeye ve kötüleşmeye devam ediyor ise altında yatan hastalık detaylı bir şekilde araştırılmalıdır.
Ağız yarası günlük hayat içerisinde meydana gelen bazı basit nedenlere göre ortaya çıkabileceği gibi önemli ve ciddi hastalıklara bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir. Ancak ağız yarası probleminin oluşmasında etkili olan en yaygın nedenlere bakacak olursak şu şekilde sıralayabiliriz:
- Aşırı sıcak ya da soğuk içeceklerin kontrolsüz bir şekilde aniden içilmesi ve ağız bölgesine zarar vermesi,
- Yemek yeme veya konuşma esnasında yanak içlerinin, dudakların ve dilin ısırılması,
- Besin ve ilaç alerjileri,
- Stres ve duygu durum bozuklukları,
- Diş fırçalama esnasında çok sert diş fırçalamak, diş etlerini tahriş etmek ve zararlı içeriklere sahip diş macunu kullanmak,
- Vitamin ve mineral eksiklikleri,
- Vücutta meydana gelen hormonal değişimler,
- Sigara kullanımı,
- Bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar.
Bütün bu nedenlerin yanı sıra ağız yarasına neden olabilecek daha birçok neden bulunmaktadır. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi ağız yarası ciddi olmayan durumlarda kendi kendine iyileşebilen bir sağlık problemidir. Uzun süre kendini tekrarlıyor ise ya da iyileşmek yerine büyüyerek, yayılarak daha da kötüleşiyor ise mutlaka bir doktora danışılmalıdır.
Ağız Yarası Belirtileri
Ağız yarası problemi genellikle bir anda ortaya çıkan ve bazı durumlarda görene kadar ya da acısını hissettirene kadar fark edilmeyen bir sağlık problemidir. Çoğu zaman birkaç gün içerisinde kendi kendine iyileştiği görülür. Ancak bu bir iki günlük süreç içerisinde ya da iyileşmediği durumlarda ağız yarası bazı belirtilere neden olabilmektedir. Söz konusu ağız yarası belirtilerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Ağız yarasının en sık karşılaşılan belirtisi yemek yeme ya da bir şeyler içme sırasında sızıya veya ağrıya neden olmasıdır.
- Yaranın bulunduğu kısımda şişkinlik ve hassasiyet oluşabilir.
- Ağız yarası genellikle kenarı kırmızı, oval şekilde ve küçük yaralar şeklinde ortaya çıkmaktadır.
- Yaranın etrafında yaranın şiddetine göre karıncalanma veya yanma hissi oluşabilir.
- Ağız yarası iyileşmemesi durumunda ilerleyen süreçlerde konuşmaya, yemek yemeye, içmeye, yutmaya, sıvı tüketmeye hatta nefes almaya bile engel olabilmektedir.
- Diş ve ağız bakımı esnasında ağız yarasında kanama, ağrı ve acı görülebilir.
- Yaralarda iltihap oluşması durumunda hastada yüksek ateş söz konusu olabilir.
Bütün bu belirtilerin şiddeti ve etkisi ağız yarasının bulunduğu bölgeye ya da yayılımına göre değişkenlik gösterebilmektedir. Örneğin ağız yarası az sayıda bile olsa eğer boğaz bölgesine yakın ise yutkunmayı daha çok etkileyecektir. Ağız yarası belirtisi ne olursa olsun birkaç gün içerisinde iyileşmemesi ya da kendini sürekli tekrar etmesi durumunda altında yatan farklı bir hastalık olabileceği unutulmamalıdır.
Ağız Yarası Teşhisi
Ağız yaralarında oluşan görünüm hemen hemen bütün hastalarda benzerlik gösterdiği için ağzın arka kısımlarında olmadığı müddetçe hasta tarafından da kolaylıkla teşhis edilebilmektedir. Hastanın tek yapması gereken bir ayna karşısına geçerek ağrı, acı, hassasiyet veya yanma hissettiği kısmı incelemesi yeterli olacaktır. Ağzın arka kısımlarında hissedilmesi durumunda ise konusunda uzman doktorlar yapacakları oldukça basit muayene ile ağız yarasını kolaylıkla teşhis edebilmektedir. Ağız yarası problemi hasta veya doktor tarafından teşhis edildikten sonra önemli olan iyileşme sürecini takip etmektir. Eğer ağız yarası birkaç gün içerisinde iyileşmemiş ise normalin üzerinde bir acıya, ağrıya neden oluyorsa, yaralarda kanama olmasının yanı sıra iltihaplanmadan dolayı hastada ateş meydana geldiyse en kısa sürede mutlaka bir diş hekimine başvurulmalıdır.
Diş hekimi, ağız yarasının iyileşmediği veya iltihaplanma oluştuğu durumlarda ağız yarasının oluşumuna ya da iltihaplanmasına neden olan durumlar araştırılmaktadır. Özellikle iltihaplanma durumlarında gerek görülür ise teşhis için ağız yarasından kültür alınarak inceleme yapılması gerekebilir. Ayrıca ağız yarasına neden olabilecek hastalığın araştırılabilmesi için gerek görülmesi halinde kan testi de yapılmaktadır.
Ağız yarası için ne iyi gelir?
Ciddi bir hastalığın belirtisi olmayan küçük şiddetli ağız yarası problemlerinde evde uygulayacağınız basit uygulamalar ağız yarası probleminize iyi gelecektir. Evde kolaylıkla uygulayabileceğiniz doğal tedavi yöntemlerinden bazılarını ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Adaçayı: Ağız yarası problemi için en çok tercih edilen doğal yöntem adaçayı kullanımıdır. Adaçayının enfeksiyonlar üzerindeki iyileştirici etkisi bilinmektedir. Ağız yarası için de kaynatılan adaçayının ılıştırılarak gün içerisinde tüketilmesi ağız yarasının iyileşmesine yardımcı olacaktır.
- Karbonat: Sahip olduğu antibakteriyel özelliği ile karbonat iyileştirici etkisi sayesinde ağız yarası problemlerinde sıkça tercih edilen yöntemler arasında yer almaktadır. 1 çay kaşığı karbonatı bir miktar su ile hazırladığınız karışım ile gargara yapmanız kısa sürede ağız yarasının iyileşmesini sağlayacaktır. Eğer ağız yarası dudağa yakın bölgelerde ise hazırladığınız karışımı yaranızın üzerine bir pamuk yardımı ile uygulayabilirsiniz.
- Tuzlu Su: Son olarak ağız yarası tedavisinde en çok kullanılan doğal yöntemlerden biri ise tuzlu su ile gargaradır. Bir çay bardağı suyun içerisine 1 tatlı kaşığı tuz ekleyerek tamamen eriyene kadar karıştırın. Sonrasında hazırladığınız bu su ile gargara yapabilirsiniz.
Koru sağlık ekibi olarak sizin için hazırladığımız bu yazımızda ağız yarası ile ilgili en çok merak edilen konulardan olan ağız yarası nedir, belirtileri nelerdir, teşhisi nasıl konur ve ağız yarası için ne iyi gelir konuları hakkında detaylı cevaplar vermeye çalıştık. Ağız yarası ile ilgili daha fazla bilgi almak ya da muayene olmak için sitemiz üzerinden randevu alarak konusunda uzman ve deneyimli doktorlarımız ile iletişime geçebilirsiniz.