Üveit, gözün iç tabakalarından biri olan üvea tabakasının iltihaplanmasıdır. Üvea, gözün retina ile dış tabakası arasında yer alan, gözün renkli kısmını ve çevresini kaplayan tabakadır.
Üveitin farklı tipleri vardır ve belirtiler şiddetine göre değişebilir. Genel belirtiler arasında gözde kızarıklık, ağrı, bulanık görme, ışığa duyarlılık (fotofobi) ve gözde yabancı cisim hissi yer alabilir. Bazı durumlarda üveit, ciddi göz problemlerine yol açabilir ve hatta kalıcı görme kaybına neden olabilir.
Üveit Çeşitleri
Üveit, farklı kriterlere göre çeşitlere ayrılabilen bir göz hastalığıdır. Aşağıda, üveitin temel çeşitlerini ve alt tiplerini bulabilirsiniz:
- • Ön Üveit (Anterior Üveit): Gözün ön bölümünde, özellikle iris (renkli kısım) ve siliyer cisim (gözün merceği etrafındaki dokular) bölgesinde iltihaplanmayı içerir. İris iltihabı "iridosit" olarak adlandırılır.
Alt tipler:
İris İltihabı (İridosit)
İris ve Cerrahi Cerrahi Iridosit
- • Orta Üveit (İntermediat Üveit): Üveanın orta bölgesinde (vitreal boşluk) meydana gelen iltihaptır. Bu bölge, göz merceği ile retina arasında yer alır.
Alt tipler:
Pars Planit İntermediat Üveit
- • Arka Üveit (Posterior Üveit): Gözün arka bölümünde, özellikle retina ve koroid tabakalarında iltihaplanmayı içerir. Retinada iltihaplanma retinit olarak adlandırılır.
Alt tipler:
Koryoretinit
Sklerit ve Episklerit ile İlişkili Üveit
- • Panüveit: Bu tip, gözün ön, orta ve arka bölümlerinde birden fazla tabakayı içeren yaygın iltihaplanmayı ifade eder.
- • Hifema Üveit: Göz bebeğinin önünde, kamara açısının tıkanması sonucu kan birikmesi ve iltihaplanma ile karakterizedir.
Üveitin nedenleri ve alt tipleri genellikle iltihabın hangi göz dokusu veya tabakasını etkilediğine ve iltihabın köken aldığı faktörlere bağlı olarak değişir. Bu nedenle, üveit vakalarının spesifik teşhis ve tedavi gereksinimleri vardır. İltihabın tipini ve nedenini belirlemek için bir göz doktorunun muayenesi ve tetkikler yapılmalıdır.
Üveitin Nedenleri Nelerdir?
Üveitin nedenleri karmaşık olabilir ve bazen net bir tetikleyici faktör belirlenemeyebilir. Ancak genel olarak üveitin nedenleri şunlar olabilir:
- • Enfeksiyonlar: Bakteriyel, viral, mantar veya paraziter enfeksiyonlar üveite neden olabilir. Örneğin, toksoplazmozis, sitomegalovirüs (CMV) enfeksiyonu, herpes zoster ve Lyme hastalığı gibi enfeksiyonlar üveite yol açabilir.
- • Otoimmün Hastalıklar: Bağışıklık sisteminin vücut kendi dokularına karşı saldırması sonucu ortaya çıkan otoimmün hastalıklar, üveit riskini artırabilir. Bunlar arasında Behçet hastalığı, ankilozan spondilit, ülseratif kolit ve Crohn hastalığı yer alabilir.
- • Travma: Göze alınan travmalar, göz içi dokularda iltihaplanmaya yol açabilir.
- • Sistemik Hastalıklar: Sistemik hastalıkların bazıları, üveit riskini artırabilir. Bunlar arasında sarkoidoz, romatoid artrit, spondiloartrit ve lupus gibi hastalıklar yer alabilir.
• Genetik Faktörler: Aile geçmişi ve genetik yatkınlık, üveit riskini etkileyebilir.
• Bilinmeyen Nedenler: Bazı üveit vakalarının nedeni tam olarak anlaşılamayabilir. İdiyopatik üveit denilen bu tür vakalarda, tetikleyici faktör belirlenemez.
Üveitin Belirtileri Nelerdir?
Üveit belirtileri, üveitin tipine, şiddetine ve hangi göz tabakalarını etkilediğine bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak aşağıdaki belirtiler üveit vakalarında görülebilir:
- • Göz Kızarıklığı: Gözde kızarıklık ve kanlanma gözle görülebilir.
- • Ağrı ve Rahatsızlık: Gözde ağrı, batma hissi veya baskı hissi meydana gelebilir. Ağrı genellikle etkilenen gözün iç kısmında hissedilir.
- • Bulanık Görme: Görme bulanıklaşabilir veya değişebilir. Özellikle odaklanma güçlüğü yaşanabilir.
- • Işığa Duyarlılık (Fotofobi): Işık karşı duyarlılık artabilir. Parlak ışıklar rahatsız edici olabilir.
- • Yabancı Cisim Hissi: Gözde yabancı cisim hissi olabilir, bu da kaşıntı veya rahatsızlık hissine yol açabilir.
- • Göz Sızlaması: Gözde hafif veya şiddetli sızlama hissi yaşanabilir.
- • Görme Alanında Değişiklikler: Görme alanında lekelenme, bulanıklık veya kayıp gibi değişiklikler meydana gelebilir.
• Pupilla (Göz Bebeği) Değişiklikleri: Göz bebeği boyutunda veya şeklinde değişiklikler olabilir.
• Göz Sıvısında Değişiklikler: Göz içi sıvısında artış veya değişiklikler sonucu yüzeyde gözde sararmalar olabilir.
Üveit Nasıl Teşhis Edilir?
Üveit hastalığının doğru şekilde teşhis edilmesi için bir dizi adım ve göz doktorunun değerlendirmesi gereklidir. Teşhis süreci aşağıdaki adımları içerebilir:
- • Hasta Hikayesi ve Semptomlar: Göz doktoru, hastanın semptomlarını ve tıbbi geçmişini detaylı bir şekilde değerlendirir. Semptomların ne zaman başladığı, hangi gözleri etkilediği ve semptomların özellikleri gibi bilgiler hastanın sağladığı bilgilerle belirlenir.
- • Göz Muayenesi: Göz doktoru, gözlerin dışarıdan görünen kısmını ve göz yapısını muayene eder. Göz bebeği büyüklüğü, pupilla tepkisi, göz tansiyonu gibi değerler ölçülür.
- • Göz Fundusu Muayenesi: Göz doktoru, oftalmoskop adı verilen bir aletle gözün iç kısmını inceleyerek retina, damarlar ve diğer iç yapıları değerlendirir.
- • Görme Testleri: Görme keskinliği ölçümü, renk görme testleri ve görme alanı testleri gibi testler, üveitin etkisi üzerine bilgi sağlamak için kullanılabilir.
- • Göz İçi Sıvı Analizi: Eğer üveit teşhisi daha kesinleştirilmek isteniyorsa, göz içi sıvı (vitreus) numunesi alınarak laboratuvar analizine gönderilir. Bu analiz, üveitin nedenini belirlemeye yardımcı olur.
• Laboratuvar Testleri: Kan testleri veya diğer laboratuvar testleri, üveitin altında yatan enfeksiyonları veya otoimmün hastalıkları tespit etmek için kullanılabilir.
• Görüntüleme Yöntemleri: Bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme yöntemleri, göz içi dokuların daha detaylı görüntülenmesine yardımcı olabilir.
• Diğer Uzman Konsültasyonu: Bazı durumlarda, üveit vakalarının temel nedenini tespit etmek için römatologlar, enfeksiyon hastalıkları uzmanları veya diğer uzmanlar da dahil edilebilir.
Üveit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Üveit tedavisi, üveitin tipine, şiddetine ve altında yatan nedenlere bağlı olarak değişebilir. Tedavi genellikle iltihabın kontrol altına alınması, semptomların hafifletilmesi ve görme kaybının önlenmesi odaklıdır. İşte üveit tedavisinde kullanılan bazı yöntemler:
- • Göz Damlaları ve İlaçlar: Göz doktoru, iltihabı kontrol altına almak ve semptomları hafifletmek için göz damlaları veya göz merhemi gibi ilaçlar önerebilir. Bu ilaçlar genellikle kortikosteroidler veya immünosupresanlar gibi iltihap önleyici maddeler içerebilir.
- • Oral İlaçlar: Bazı durumlarda, göz damlalarına ek olarak ağız yoluyla alınan ilaçlar da reçete edilebilir. Bu ilaçlar genellikle daha yaygın veya şiddetli üveit vakalarında kullanılır.
- • Enjeksiyonlar: Bazı durumlarda, göz içine veya çevresine ilaç enjekte edilmesi gerekebilir. Bu, ilacın doğrudan iltihap bölgesine ulaşmasını sağlar.
- • Immünosupresan Tedavisi: Eğer üveit otoimmün bir hastalığın sonucuysa, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar (immünosupresanlar) kullanılabilir.
• Cerrahi Müdahale: Nadir durumlarda, göz içi iltihabı veya komplikasyonları tedavi etmek için cerrahi müdahale gerekebilir. Örneğin, katarakt gelişirse cerrahi müdahale düşünülebilir.
• Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Eğer üveitin nedeni enfeksiyon veya otoimmün hastalık gibi bir altta yatan durumsa, bu temel nedenin tedavisi önemlidir.