Kontakt Lens Nedir? Bakımı Nasıl Yapılmalı?

Kontakt lensler, göz yüzeyine doğrudan temas eden, düzeltici ya da kozmetik amaçlarla kullanılan, genellikle şeffaf ve esnek lenslerdir. Gözün ön yüzeyine yerleştirildikleri için, görme kusurlarını düzeltmek veya renk değişikliği gibi kozmetik amaçlar için kullanılabilirler. Kontakt lenslerin gözlük gibi büyüklükleri ve şekilleri yoktur, bu nedenle doğal bir görünüm sağlarlar.

Kontakt lensler genellikle şu amaçlarla kullanılır:

1. Görme Kusurlarını Düzeltme: Miyopi (noktaya odaklanmayı zorlaştıran durum), hipermetropi (uzaktaki nesnelere odaklanmayı zorlaştıran durum) ve astigmatizma (korneanın düzensiz şekli nedeniyle oluşan görme bozukluğu) gibi görme kusurlarını düzeltmek için kullanılırlar. Bu tür lensler, ışınların doğru şekilde kırılmasını sağlayarak görme keskinliğini artırabilirler.
2. Renkli ve Kozmetik Lensler: Bazı kişiler göz rengini değiştirmek veya farklı renk efektleri elde etmek amacıyla renkli kontakt lensler kullanabilirler. Bu lensler hem düzeltici amaçlı hem de sadece kozmetik nedenlerle tercih edilebilir.
3. Keratokonus ve Cerrahi Sonrası Durumlar: Keratokonus gibi kornea hastalıklarında veya göz cerrahisi sonrası düzensiz kornea yüzeylerinde kontakt lensler, daha net bir görüş sağlamak için kullanılır.
4. Presbiyopi (Yaşa Bağlı Yakın Görme Sorunu): Yaşa bağlı yakın görme sorunu olan presbiyopik kişiler için multifokal veya monovizyon lensler kullanılabilir. Bu lensler, hem uzak hem de yakın mesafelerde daha iyi görüş sağlayarak ihtiyaca yönelik düzeltilmiş görme sağlarlar.

Kontakt lensler, yumuşak ve sert (sert gaz geçirgen) olmak üzere iki temel tipte gelir. Yumuşak lensler genellikle daha rahat bir deneyim sunar, çünkü esnek ve göze daha iyi uyum sağlarlar. Sert lensler ise sıklıkla düzeltilmesi zor görme kusurlarını düzeltmek veya kornea problemlerini tedavi etmek için kullanılır.

Kontakt Lens Takma Adımları

Kontakt lens takma işlemi, göz sağlığı ve rahat bir deneyim sağlamak için dikkatlice yapılmalıdır. İşte genel olarak takip edilmesi gereken adımlar:

Lens takma ve çıkarma işlemlerini gerçekleştirmeden önce ellerinizi iyice yıkadığınızdan emin olun. Lenslerle temastan önce ellerinizin temiz olması enfeksiyon riskini azaltacaktır.

Kontakt Lens Takma Adımları:

1. Lensleri Temizleme ve Durulama: Lensleri takmadan önce, önerilen lens solüsyonuyla temizleyin ve iyice durulayın. Lenslerin temiz ve sağlıklı olduğundan emin olun.
2. Lensleri Hazırlama: Eğer lenslerinizi kutusundan veya saklama kabından çıkarıyorsanız, bir lensin iç tarafını diğerinden ayırt etmek için sağ ve sol lenslerinizi kontrol edin. Genellikle lenslerin üzerinde "R" (right - sağ) ve "L" (left - sol) gibi işaretler bulunur.
3. Lensleri Parmaklarınıza Almak: İlk olarak, tercihen gözünüzle aynı taraftaki lensi seçin. Ardından, lensi parmak uçlarına hafifçe alın. Eğer yumuşak lensler kullanıyorsanız, lens daha esnek olacaktır. Sert lenslerde ise biraz daha sert bir dokunma gerekebilir.
4. Göz Kapaklarını Açma: Lensi takmak için bir elinizle üst göz kapağınızı yukarı kaldırın ve diğer elinizle alt göz kapağınızı aşağı çekin. Bu, lensin göz yüzeyine kolayca yerleşmesini sağlayacaktır.
5. Lensin Göze Yerleştirilmesi: Lensi parmaklarınızın ucunda tutarken, gözünüzü yukarı doğru bakarak lensi göz yüzeyine yerleştirin. Lens, göz yüzeyine yerleştikçe göz kapağınızı rahatça serbest bırakabilirsiniz. Lens göz yüzeyinde düzgünce oturmalıdır.
6. Göz Kırpma ve Uyum Sağlama: Lensi yerleştirdikten sonra birkaç kez göz kırpın. Bu, lensin yerine oturmasına yardımcı olacaktır.
7. Diğer Göz İçin Tekrarlama: Eğer her iki gözünüze de lens takacaksanız, aynı adımları diğer göz için tekrarlayın.

Lensleri takmadan önce her zaman doktorunuzun veya optisyeninizin önerdiği talimatları dikkatlice okuyun ve izleyin.

Kontakt Lens Çıkarma Adımları

Kontakt lens çıkarma işlemi, göz sağlığınızı korumak ve lenslerinizi güvenli bir şekilde çıkarmak için özenle yapılmalıdır. İşte kontakt lens çıkarma adımları:

Lensleri çıkarmadan önce mutlaka ellerinizi iyice yıkayın ve tırnaklarınızın keskin olmadığından emin olun.

Kontakt Lens Çıkarma Adımları:

1. Gözlerinizi Hazırlayın: Önce bir ayna kullanarak rahatça oturun veya ayakta durun. Lensleri çıkarmadan önce rahat olmanız önemlidir.
2. Göz Kapaklarını Açma: Lensleri çıkarmadan önce üst göz kapağınızı yukarı kaldırın ve alt göz kapağınızı aşağı çekin. Bu, lensi daha kolay bir şekilde çıkarmanıza yardımcı olacaktır.
3. Gözünüze Bakma: Lensi çıkarmak için gözünüzü yukarı doğru bakın, böylece lens daha rahat görünür hale gelir.
4. Lens Çıkarma: Lensi çıkarmak için genellikle işaret ve orta parmaklarınızı kullanırsınız. İlk olarak bir elinizin işaret parmağıyla üst göz kapağınızı hafifçe yukarı kaldırın. Ardından diğer elinizin orta parmağını kullanarak alt göz kapağınızı aşağı çekin. Lensin üzerine ulaştığınızda parmaklarınızı hafifçe birbirine yaklaştırarak lensi tutun. Dikkatli bir şekilde lensi göz yüzeyinizden çıkarın.
5. Lens Kutusuna Koyma: Lensi çıkarırken, lensi düşürmemeye dikkat edin. Lensi çıkardığınızda hemen lens kutusuna koymak en iyi seçenektir. Lens solüsyonu ile dolu temiz bir lens kutusu kullanın. Lensleri solüsyon içinde muhafaza etmek lenslerin temiz ve güvenli kalmasını sağlar.
6. Diğer Göz İçin Tekrarlama: Eğer her iki gözünüzde de lens varsa, yukarıdaki adımları diğer göz için tekrarlayın.
7. Gözlerinizi Yıkama: Lensleri çıkardıktan sonra gözlerinizi hafifçe su veya lens solüsyonuyla yıkayabilirsiniz. Bu, gözlerinizin dinlenmesine ve temizlenmesine yardımcı olur.

Lens Suyu Nedir?

Lens suyu, kontakt lensleri temizlemek, dezenfekte etmek, muhafaza etmek ve nemlendirmek için kullanılan özel bir solüsyondur. Lens suyu, lens kullanıcılarının lenslerini hijyenik ve konforlu bir şekilde kullanmalarını sağlamak için tasarlanmıştır. Bu solüsyonlar, lenslerin üzerinde biriken kir, protein birikintileri ve mikroorganizmaların temizlenmesine yardımcı olur.

Lens suları genellikle şu amaçlarla kullanılır:

1. Temizleme ve Dezenfeksiyon: Lens suyu, lenslerin üzerinde biriken kir, toz ve mikroorganizmaları temizlemek için kullanılır. Lensler çıkartıldıktan sonra, lens suyuyla ovularak yüzeydeki kalıntılar temizlenir.
2. Dezenfeksiyon: Lenslerin mikroorganizma üremesini engellemek ve enfeksiyon riskini azaltmak için lens suyu, lensleri dezenfekte etmek amacıyla kullanılır. Dezenfeksiyon işlemi, lenslerin güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlar.
3. Muhafaza: Lens suyu aynı zamanda lenslerin uygun şekilde muhafaza edilmesini sağlar. Lensler çıkartıldığında, temizlenmiş ve dezenfekte edilmiş lens suyu içinde saklanarak lenslerin temizliği ve sterilizasyonu korunur.
4. Nemlendirme ve Konfor: Lens suyu, lenslerin nemli ve konforlu kalmasını sağlar. Lensler kuruduklarında gözde rahatsızlık ve tahrişe neden olabilirler.

Lens suları farklı çeşitlilikte olabilir, bazıları sadece temizleme ve nemlendirme işlevi görürken, diğerleri daha kapsamlı temizlik ve dezenfeksiyon sağlar. 

Lens Suyu Nasıl Kullanılır?

Lens suyu, kontakt lenslerin temizliği, dezenfeksiyonu, muhafaza edilmesi ve nemlendirmesi için kullanılır. İşte lens suyu kullanımı için genel adımlar:

Lens Suyu Kullanım Adımları:

1. Lensleri Temizleme: Lensleri çıkarttığınızda, önce lens suyu ile iyice yıkayın ve yüzeydeki kir ve kalıntılardan arındırın.
2. Lens Kutusunu Hazırlama: Temizlenmiş lensleri, solüsyon içinde muhafaza edeceğiniz lens kutusuna yerleştirin. Lens kutusu, lens suyu ile doldurulmalıdır.
3. Lensleri Muhafaza Etme: Lensleri lens kutusuna koyduktan sonra, kutunun kapağını sıkıca kapatın. Lenslerinizi muhafaza etmek için lens kutusunu tercihen gölgede, kuru bir yerde saklayın. Ayrıca, direkt güneş ışığından uzak tutun.
4. Lenslerinizi Gözünüze Takmadan Önce Durulama: Lensleri gözünüze takmadan önce, lens suyunun üzerlerinde kalan solüsyonu iyice durulayın. Bunu yapmak, gözünüzde rahatsızlık hissi oluşmasını önler.
5. Lensleri Gözünüze Takma: Lensleri gözünüze takmadan önce, yukarıda bahsedilen "Kontakt Lens Takma Adımları" bölümündeki adımları takip edin.
6. Düzenli Değiştirme: Lens suyunu ve lens kutusunu düzenli olarak değiştirin. Lens kutusunun temiz ve sağlıklı kalmasını sağlamak için periyodik olarak yenisiyle değiştirin.

Lens suyu kullanımı için mutlaka ürünün etiketini ve ambalaj üzerindeki talimatları dikkatlice okuyun ve takip edin. Ayrıca, lens suyunu başkalarıyla paylaşmaktan kaçının ve kullanım sürelerine dikkat edin.

Adım adım Lens Temizliği

Kontakt lenslerinizi temiz tutmak, göz sağlığınızı korumak ve konforlu bir deneyim sağlamak için önemlidir. İşte adım adım lens temizliği:

Lens Temizliği Adımları:

1. Ellerinizi Yıkayın: Temizleme işlemine başlamadan önce ellerinizi sabun ve suyla iyice yıkayın. Kuruladıktan sonra ellerinizi temiz bir havluyla veya havlu kağıtla kurulayın.
2. Lensleri Çıkarın: Lens temizliği için önce lensleri gözlerinizden çıkarın.
3. Lens Temizleme Solüsyonu Kullanın: Lens temizliği için özel olarak tasarlanmış lens temizleme solüsyonunu kullanın. Lens temizleme solüsyonunu lensin her iki yüzeyine de uygulayın. İyi bir temizlik sağlamak için birkaç damla solüsyon kullanabilirsiniz.
4. Parmaklarınızla Ovalayın: Lens temizleme solüsyonunu uyguladıktan sonra, lensi parmak uçlarınızla hafifçe ovalayarak temizleyin. Bu, üzerine yapışan kir ve kalıntıları temizlemenize yardımcı olur.
5. Durulama: Lensi lens temizleme solüsyonundan çıkarıp, lens temizleme solüsyonu ile durulayın. Lens yüzeyinde solüsyon kalıntısı bırakmamak için iyice duruladığınızdan emin olun.
6. Lens Kabına Koyma: Temizlenmiş lensi lens kabına yerleştirin. Lens kabına lens temizleme solüsyonunu dökün ve lensi kapatın. Lenslerinizi muhafaza etmek için önerilen solüsyonu kullanın.
7. Lens Kabını Kapatın: Lens kabını sıkıca kapatın ve lensleri solüsyon içinde muhafaza edin. Lens kabını tercihen gölgede ve kuru bir yerde saklayın.

Kontakt Lensler Hava Geçirir Mi? 

Evet, kontakt lensler hava geçirir. Ancak, hava geçirgenliği farklı lens türleri arasında değişebilir. Bu özellik, lenslerin konforu, göz sağlığı ve genel kullanım deneyimi açısından önemlidir.

1. Sert Gaz Geçirgen Lensler (RGP lensler): Sert lensler, yüksek hava geçirgenliğine sahiptir. Bu tür lenslerin yapısı, oksijenin göz yüzeyine daha etkili bir şekilde ulaşmasına izin verir. Bu da göz sağlığının korunmasına yardımcı olur. Sert lensler, astigmatizma, keratokonus gibi daha ciddi görme sorunlarının düzeltilmesinde sıkça tercih edilir.
2. Yumuşak Lensler: Yumuşak lensler de hava geçirgenliği olan lenslerdir, ancak sert lenslere kıyasla hava geçirgenlikleri genellikle daha düşüktür. Bu nedenle uzun süreli kullanım durumlarında oksijen geçirgenliği daha düşük olabilir ve bu da gözlerinizi daha fazla tahriş edebilir. Ancak teknolojik gelişmeler ile birlikte, günümüzde yumuşak lenslerde de yüksek oksijen geçirgenliği sağlayan modeller bulunmaktadır.

Kontakt Lensler Gözden Düşebilir Mi? 

Evet, kontakt lensler bazı durumlarda gözden düşebilir. Bu, özellikle lenslerin uygun bir şekilde takılmadığı, göz kapaklarına temas ettiği veya göz yüzeyinde oturmadığı durumlarda olabilir. Ancak, doğru teknik ve alışkanlıklarla lenslerin gözden düşme riski minimize edilebilir.

İşte bazı durumlar ve önlemler:

1. Yanlış Takma veya Çıkarma Tekniği: Kontakt lensleri yanlış takma veya çıkarma tekniği kullanarak gözden düşme riski artabilir. Lenslerinizi takarken ve çıkarırken önerilen adımları dikkatlice takip etmelisiniz.
2. Lensin Kuruması: Lensler kuruduklarında daha sert ve şekil değiştirebilir hale gelirler. Bu durum, lenslerin göz yüzeyine oturmasını zorlaştırabilir ve gözden düşme riskini artırabilir. Lenslerin her zaman nemli ve doğru bir şekilde saklandığından emin olun.
3. Hızlı Hareketler: Hızlı ve ani baş hareketleri, özellikle spor yaparken veya aktiviteler sırasında, lenslerin gözden düşme riskini artırabilir. Özellikle göz kapaklarının sürtündüğü ve ovuşturulduğu durumlar daha dikkatli olunmalıdır.
4. Rüzgar veya Su Etkisi: Rüzgarlı havalarda veya su ile temas durumlarında, lenslerin gözden düşme riski artabilir. Bu nedenle özellikle bu tür koşullarda dikkatli olmalısınız.
5. Yüzme veya Dalış: Lenslerinizi yüzme veya dalış sırasında kullanmamanız önerilir. Su, lenslerin gözden düşme riskini artırabilir ve lenslerin kaybolmasına neden olabilir.

Yere Düşmüş Lens Tekrar Kullanılabilir Mi?

Yere düşmüş bir kontakt lensi tekrar kullanmadan önce bazı faktörleri değerlendirmeniz önemlidir. Lensin yere düştüğü yüzey, temizlik durumu ve lensin sağlamlığı gibi etkenler lensi tekrar kullanılabilir veya kullanılamaz hale getirebilir.

İşte dikkate almanız gereken faktörler:

1. Temizlik Durumu: Lens yere düştüğünde üzerine toz, kir veya diğer partiküller gelebilir. Eğer lensi temizleyip dezenfekte etme imkanınız varsa ve lens üzerinde gözle görülür şekilde kir veya partikül yoksa, temizleyip tekrar kullanmayı düşünebilirsiniz.
2. Lensin Sağlığı: Eğer lens düşerken hasar gördüyse (çatlak, yırtık vb.), lensi kullanmamalısınız. Hasarlı bir lens göz sağlığı riski taşıyabilir.
3. Lens Türü: Sert lensler (RGP lensler) genellikle daha dayanıklıdır ve düşmelere daha iyi karşı koyabilir. Ancak yumuşak lensler daha hassas olabilir ve düşmeler sonucu daha hızlı hasar görebilir.
4. Kişisel Tercihler: Lensi düşme sonrası temizlemek ve kullanmak sizin kişisel tercihinize bağlıdır. Ancak göz sağlığınızı riske atmamak için dikkatli davranmalısınız.

Eğer lens düştüğünde hasar almadığına ve temizleme imkanınız olduğuna eminseniz, lensi önce lens temizleme solüsyonu ile iyice temizleyip dezenfekte edebilirsiniz. Ancak lensinizi düşme sonrası kullanmaya karar verirken dikkatli olmalı ve gözünüzde herhangi bir rahatsızlık veya tahriş hissederseniz hemen lensi çıkarmalı ve doktorunuza danışmalısınız.

Kullanım Süresi Geçmiş Lensler Kullanılabilir Mi?

Lenslerin belirli bir kullanım süresi vardır çünkü lens yüzeyi zamanla aşınabilir, kir ve protein birikintileri oluşabilir ve mikroorganizmaların üremesi riski artabilir. Bu nedenle, lenslerin belirtilen kullanım süresi dolmadan değiştirilmesi, göz sağlığınızı korumanıza yardımcı olur. Kullanım süresi, lens türüne ve markasına göre değişebilir. Genel olarak, lenslerin belirtilen kullanım süreleri aşılmasını önerilmez ve bu yönde doktorunuzun tavsiyelerine uymak en iyisidir.

Aşağıda farklı lens türleri için genel kullanım süreleri örnek olarak verilmiştir:

1. Günlük Tek Kullanımlık Lensler: Bu tür lensler, her gün kullanılmak üzere tasarlanmıştır ve her gün yeni bir çift lens kullanılır. Bu nedenle kullanım süresi konusunda endişelenmeniz gerekmez.
2. Aylık ve Üç Aylık Lensler: Bazı yumuşak lensler aylık veya üç aylık kullanım süresine sahip olabilir. Ancak, bu lenslerin her gün temizlenmesi, dezenfekte edilmesi ve belirtilen süre sonunda değiştirilmesi gerekmektedir.
3. Sert Gaz Geçirgen Lensler (RGP Lensler): RGP lensler daha dayanıklıdır ve daha uzun süre kullanılabilir. Ancak yine de doktorunuzun önerdiği sıklıkta lensleri değiştirmeniz gerekir.

Kullanım Süresi Geçmiş Lens Kullanılırsa Ne Olur?

Kullanım süresi geçmiş kontakt lensleri kullanmak göz sağlığınız için risk taşır. Lenslerin belirli bir kullanım süresine sahip olması, lens yüzeyinde biriken kir, protein birikintileri ve mikroorganizmaların kontrol altında tutulması ve göz sağlığını korunması amacıyla önemlidir. Kullanım süresi geçmiş lensleri kullanmanın olumsuz etkileri şunlar olabilir:

1. Göz Tahrişi: Kullanım süresi geçmiş lensler, lens yüzeyinde kir ve protein birikintilerinin artmasına neden olabilir. Bu da gözde tahrişe, rahatsızlığa ve kızarıklığa yol açabilir.
2. Enfeksiyon Riski: Lens yüzeyindeki mikroorganizmaların üremesi ve artması, enfeksiyon riskini artırabilir. Enfeksiyonlar gözde ciddi sorunlara yol açabilir ve hızla tedavi edilmesi gerekebilir.
3. Görme Kalitesinde Azalma: Kullanım süresi geçmiş lenslerin yüzeyinde oluşan lekeler ve birikintiler, görme kalitesinde azalmaya yol açabilir. Lenslerinizi düzenli olarak değiştirmediğinizde, net görüşünüzde bozulmalar yaşayabilirsiniz.
4. Konfor Kaybı: Lenslerin kullanım süresi geçtikçe, lens yüzeyi daha az konforlu hale gelebilir. Gözlerinizde kuruluk, yanma veya batma hissi gibi rahatsızlıklar artabilir.
5. Uzun Vadeli Sorunlar: Kullanım süresi geçmiş lenslerin sürekli olarak kullanılması, uzun vadede daha ciddi göz sorunlarına yol açabilir. Bu sorunlar arasında kornea yaralanmaları, enfeksiyonlar ve kronik göz tahrişi bulunabilir.