Astigmat Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Astigmat, gözün kornea veya mercek yüzeyinde düzensizlik olduğunda oluşan, genellikle doğuştan olan bir göz kusurudur. Normalde göz yuvarlak bir şekle sahip olmalıdır, böylece gelen ışık kornea ve lens aracılığıyla net bir şekilde odaklanır ve retina üzerinde net bir görüntü oluşturur. Ancak astigmat durumunda, göz kornea veya lensinin düzensiz bir eğriliği vardır, bu da ışığın farklı düzlemlerde odaklanmasına neden olur.

Astigmat Neden Olur?

Astigmat, gözün kornea veya lens yüzeyinde düzensizliklerin oluşması sonucu meydana gelir. Normalde gözün kornea ve lensi düzgün ve yuvarlak bir şekle sahiptir, böylece gelen ışık düzgün bir şekilde gözün içine odaklanır ve net bir görüntü oluşturur. Ancak astigmat durumunda, kornea veya lensin düzensiz bir şekli vardır ve bu, ışığın farklı düzlemlerde odaklanmasına neden olur.

Astigmatın nedenleri şunlar olabilir:

• • Doğuştan Gelen Faktörler: Astigmat, doğuştan gelen genetik faktörler veya anne karnındaki gelişim sırasında göz yapısının normal oluşmaması sonucu meydana gelebilir. Ailede astigmat öyküsü olan bireylerde bu durumun görülme olasılığı daha yüksektir.
• • Yaralanmalar ve Göz Ameliyatları: Göz yaralanmaları veya bazı göz ameliyatları sonucu, kornea veya lensde düzensizlikler oluşabilir ve astigmat meydana gelebilir.
• • Kornea Hastalıkları: Bazı kornea hastalıkları veya keratokonus gibi durumlar, korneanın düzensizleşmesine ve astigmat oluşmasına neden olabilir.

Astigmatın derecesi ve şekli kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Göz sağlığı konusunda herhangi bir sorun yaşayan veya astigmat belirtileri gösteren kişilerin bir göz doktoruna başvurması önemlidir. Doktor, uygun tedavi yöntemini belirlemek ve görme sorunlarını düzeltmek için gerekli adımları atacaktır.

Astigmatizma Dereceleri Nelerdir?

Astigmatizma dereceleri, astigmatın şiddetini belirtmek için kullanılan bir ölçüdür. Astigmatizma, genellikle "silindir" (cylinder) olarak ifade edilen optik reçetelerde belirtilir. Astigmatizma derecesi, gözün kornea veya lensindeki düzensizliklerin ne kadar güçlü olduğunu gösterir. Derece, negatif veya pozitif değerlerle ifade edilir ve "diyoptri" (D) birimi kullanılır.

Astigmatizma derecesi iki kısımdan oluşur:

• • Silindirik Güç (Cylinder Power): Bu kısım, astigmatizmanın şiddetini ifade eder ve "Cylinder" veya "Cyl" olarak kısaltılır. Bu değer negatif (-) veya pozitif (+) olabilir.
• • Eksen (Axis): Eksen, astigmatizmanın düzeltme gerektiren düzlemi belirtir ve derece (°) birimiyle ifade edilir. Eksen değeri 0 ila 180 arasında olabilir.

Astigmatizma dereceleri, göz doktoru tarafından göz muayenesi sırasında tespit edilir ve reçete edilen gözlük veya kontakt lenslerde belirtilir. Örnek olarak, bir astigmatizma reçetesi şu şekilde görünebilir:

Sağ göz (OD): -1.50 (-1.00 * 180)
Sol göz (OS): -2.00 (-0.75 * 90)
Bu örnekte, sağ gözde silindirik güç -1.00 D ve eksen 180 derece, sol gözde ise silindirik güç -0.75 D ve eksen 90 derece olarak belirtilmiştir.

Astigmatizmanın derecesi, belirli aralıklarda değişebilir.

• • Hafif astigmatizma dereceleri genellikle: 0.50 D veya daha düşüktür 
• • Orta düzey astigmatizma: 0.75 D ila 2.00 D arasındadır 
• • Yüksek astigmatizma ise:  2.25 D ve üzeri değerlere sahiptir.

Derece, astigmatizmanın kişinin görme yeteneğini nasıl etkilediğine ve düzeltilmesi gerekip gerekmediğine bağlı olarak belirlenir. Göz doktoru, uygun tedavi ve optik düzeltmeler için bu değerlere göre reçete verecektir.

Astigmat Belirtileri Nelerdir?

Astigmatizma, düzensiz kornea veya lens eğrileri nedeniyle ışığın farklı düzlemlerde odaklanması sonucu oluşan bir göz kusurudur. Astigmatizma belirtileri, kişiden kişiye ve astigmatizmanın derecesine bağlı olarak değişebilir. Ancak aşağıda sıralanan belirtiler astigmatizma olabileceğini düşündürebilecek yaygın işaretlerdir:

• • Bulanık veya Bulanık Görüntü: Astigmatizması olan kişiler, nesneleri net bir şekilde görmekte zorlanabilirler. Görüntülerin net olması yerine bulanık veya karışık görünebilir.
• • Yorgun Gözler: Astigmatizması olan kişiler uzun süre yakından veya uzaktan odaklanmak zorunda kaldıklarında gözleri hızlı bir şekilde yorulabilir.
• • Odaklanma Güçlüğü: Özellikle yakın ve uzak nesneler arasında odaklanmada güçlük çekebilirler.
• • Çift Görme (Diplopi): Astigmatizma, çift görme hissi oluşturabilir. Nesnelerin çift, bulanık veya üst üste göründüğü hissedilebilir.
• • Göz Kızarıklığı ve Kaşıntı: Astigmatizma nedeniyle gözlerde aşırı yorgunluk veya sürekli odaklama çabası, göz kızarıklığı ve kaşıntıya neden olabilir.

• Baş Ağrısı: Özellikle uzun süreli okuma veya yakın çalışma sonrasında baş ağrıları sık görülebilir.

• Gece Görüşünde Sorunlar: Astigmatizması olan bazı kişiler, özellikle düşük ışık koşullarında gece görüşünde güçlük yaşayabilir.

Bebek ve Çocuklarda Astigmat Belirtileri 

Bebekler ve küçük çocuklar astigmatizma geliştirebilirler, ancak belirtiler farklı yaş grupları arasında değişebilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda astigmatizma belirtileri genellikle fark edilmesi zor olabilir çünkü çocuklar görme problemleri olduğunun farkında olmayabilirler ve durumu ifade edemezler. Ayrıca, normal gelişim süreçleri nedeniyle, astigmatizma belirtileri bazen fark edilmeyebilir.

Bununla birlikte, bebek ve çocuklarda astigmatizmanın potansiyel belirtileri şunlar olabilir:

• • Göz Kırpma: Bebeklerde ve küçük çocuklarda astigmatizma nedeniyle sürekli göz kırpma veya göz ovma olabilir.
• • Gözleri Ovma: Çocuklar, astigmatizma nedeniyle gözlerini sürekli ovabilirler.
• • Işığa Hassasiyet: Işıkla ilgili bir hassasiyet gözlenebilir ve çocuk parlak ışıklı ortamlardan kaçınabilir.
• • Göz Yakınlaştırma: Bir çocuk astigmatizma yaşadığında, nesnelere yakınlaşarak veya gözlerini sürekli sıkarak daha net görmeye çalışabilir.
• • Bulanık Görüş: Astigmatizması olan bir çocuk, nesneleri net bir şekilde görmekte zorlanabilir ve bunun sonucunda bulanık bir görüşe sahip olabilir.
• • Gözlerde Kayma: Astigmatizma bazen gözlerde kaymaya (şaşılık) neden olabilir.
• • Dikkat Eksikliği: Çocuk astigmatizma yaşadığında, okulda veya öğrenme faaliyetlerinde dikkat eksikliği yaşayabilir veya hızla yorulabilir.

Astigmatizma, çocukluk döneminde tespit edilirse ve erken tedavi edilirse daha iyi sonuçlar elde edilebilir. Ebeveynler, bebekler ve küçük çocuklarının göz sağlığı hakkında farkında olmalıdır ve düzenli göz muayeneleri için bir göz doktoruna danışmalıdır.

Astigmat Tipleri Nelerdir? 

Astigmat, gözün kornea veya lens yüzeyindeki düzensizliklere bağlı olarak ışığın farklı düzlemlerde odaklanması sonucu meydana gelen bir göz kusurudur. Astigmatizma, düzensizliğin tipine ve yerine bağlı olarak farklı tiplerde sınıflandırılabilir. Astigmat tipleri şunlardır:

• • Düzenli Astigmat: Düzgün bir eğriliğe sahip tek bir düzlemde ışığın odaklandığı astigmat tipidir. Düzenli astigmat, kornea veya lensin bir eksen boyunca düzensiz eğrildiği durumu ifade eder. Bu durumda astigmat, bir doğru çizgi boyunca düzensizlik gösterir.
• • Düzensiz Astigmat: Farklı düzlemlerde ışığın odaklandığı düzensiz bir astigmat tipidir. Düzensiz astigmat, kornea veya lensin farklı eksenler boyunca düzensiz bir şekilde eğrildiği durumu ifade eder. Bu durumda astigmat, farklı eksenlerde düzensizlik gösterir ve düzgün bir doğru çizgi elde etmek zordur.

Astigmatizma tipleri, göz doktoru tarafından göz muayenesi sırasında tespit edilir ve optik reçetelemede veya tedavi seçeneklerinde belirleyici bir rol oynar. Düzenli astigmat genellikle optik düzeltmelerle kolayca düzeltilirken, düzensiz astigmat genellikle daha karmaşık bir tedavi gerektirebilir.

Astigmat Testi Nedir?

Astigmat testi, gözün kornea veya lens yüzeyindeki düzensizlikleri tespit etmek ve astigmatizma varlığını belirlemek için yapılan bir göz muayenesidir. Göz doktorları veya optometristler tarafından gerçekleştirilen bu test, kişinin görme yeteneğini değerlendirmek ve uygun tedavi veya optik düzeltmeleri belirlemek için önemlidir.

Astigmat testi genellikle şu adımları içerir:

• • Görme Testi: Testin başlangıcında, kişiye bir görme testi uygulanır. Bu testte, kişiden farklı mesafelerdeki harfleri veya sembolleri okuması istenir. Göz doktoru veya optometrist, kişinin her gözünün görme keskinliğini belirler ve herhangi bir görme bozukluğu varsa bunu tespit eder.
• • Refraksiyon Testi: Refraksiyon testi, kişinin gözlerinin optik kusurlarını ölçmek için kullanılır. Astigmatizma varlığını belirlemek için astigmatla ilgili sorunları tespit etmek amacıyla genellikle bir otorefraktometre veya phoropter adı verilen cihazlar kullanılır. Bu test, gözlerinize farklı lensler yerleştirerek, en iyi görüşü elde etmek için hangi lensin en uygun olduğunu belirler.

• Astigmat Ekseninin Belirlenmesi: Astigmat testi ayrıca astigmatın düzenli mi yoksa düzensiz mi olduğunu ve eksenin nerede olduğunu belirlemek için de yapılır. Bu adımda göz doktoru, astigmatizmanın düzgün bir doğru üzerinde mi yoksa düzensiz olarak mı odaklandığını tespit eder.

Bebeklerde Astigmat Testi Nasıl Yapılır?

Bebeklerde astigmat testi, bebeklerin göz sağlığını değerlendirmek için genellikle bir göz doktoru veya pediatrik optometrist tarafından yapılır. Bebekler astigmatizma geliştirebilir, ancak bu yaşta belirtiler fark edilmesi zor olabilir. Bu nedenle, bebeklerin göz sağlığını izlemek için doğumdan itibaren düzenli göz kontrolleri önerilir. Bebeklerde astigmat testi, aşağıdaki yöntemlerden biri veya birkaçının kullanılmasıyla yapılabilir:

• • Reflex Testi: Birçok bebek doktorun ofisine veya hastaneye ilk kez getirildiğinde, doktor refleks testini kullanabilir. Bu test, doktorun bir ışık kaynağını bebeğin gözüne doğru hareket ettirmesiyle gerçekleşir. Bebeklerin gözlerinin doğal refleksleri, ışığa doğru hareket ederek tepki verir. Bu test, bebeklerin gözlerinin genel refleks ve tepkilerini kontrol etmek için kullanılır.
• • Red-Green Yansıtıcı Test (Retinoskopi): Bebeklerde astigmat testi için sık kullanılan bir yöntemdir. Doktor, gözün arkasında bulunan retina yansımasını görmek için bir ışık kullanır. Retinoskopi, bebeklerin gözlerinin optik kusurlarını tespit etmek için kullanılır ve astigmatizmanın varlığını belirlemeye yardımcı olabilir.

• Objektif Muayene: Bebeklerde astigmat testi sırasında, doktor çeşitli lensleri kullanarak gözün optik kusurlarını ölçebilir. Bu, astigmatizma ve diğer göz kusurlarını tespit etmek ve uygun tedavi veya optik düzeltmeleri belirlemek için kullanılabilir.

Astigmat Tedavisi Nasıl Yapılır?

Astigmat tedavisi, gözün kornea veya lensindeki düzensizlikleri düzeltmeyi amaçlar. Astigmatizma genellikle optik düzeltmelerle tedavi edilir ve aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:

• • Gözlük: Astigmatı olan kişiler genellikle gözlük takarlar. Gözlüklerdeki lensler, astigmatın düzeltilmesi için korneanın düzensizliğine karşı düzeltici eğrilere sahiptir. Gözlükler, astigmatizmanın derecesine ve türüne göre özel olarak reçete edilir.
• • Kontakt Lensler: Astigmatı olan bazı kişiler, gözlük yerine kontakt lensler kullanmayı tercih edebilir. Torik kontakt lensler, astigmatın düzeltilmesi için tasarlanmış özel lenslerdir. Göz doktorunuz, uygun kontakt lens tipini ve uygun uyum sağlamak için reçete verecektir.
• • Yumuşak Lensler veya Sert Lensler: Astigmatı olan kişilere, yumuşak lensler veya sert lensler gibi farklı lens tipleri de önerilebilir. Lens tipi, astigmat türüne, kişisel tercihlere ve göz sağlığına bağlı olarak değişebilir.
• • Göz Cerrahisi: Yüksek dereceli astigmatı olan bazı kişiler için, göz cerrahisi bir seçenek olabilir. Astigmatizma düzeltilmesi için kullanılan yaygın cerrahi yöntemlerden biri LASIK (Lazer Yardımlı in Situ Keratomileusis) işlemidir. Bu işlemde, kornea yüzeyi lazerle yeniden şekillendirilir ve düzensizlikler giderilir. Diğer cerrahi seçenekler arasında PRK (Fotorefraktif Keratektomi) ve LASEK (Epitelial Keratomileusis Lazer Yardımlı in Situ) yer alır. Göz doktoru, uygun cerrahi seçeneği belirlemek için muayene sonucuna göre karar verecektir.

Bebeklerde Astigmat Tedavisi

Bebeklerde astigmat tedavisi, astigmatın derecesine ve türüne bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bebeklerde astigmatizma tespit edildiğinde, tedavi genellikle optik düzeltmelerle başlar ve cerrahi müdahale nadiren gereklidir. Bebeklerde astigmat tedavisi şu şekilde olabilir:

• • Gözlük veya Kontakt Lensler: Bebeklerde astigmatizma tespit edilirse, gözlük veya uygun yaşta ve koşullarda kontakt lensler gibi optik düzeltmeler reçete edilebilir. Bu optik düzeltmeler, bebeklerin kornea veya lens düzensizliklerini düzeltecek şekilde tasarlanır.
• • Takip Edici Göz Muayeneleri: Bebeklerde astigmat tedavisi, bebeklerin göz sağlığını izlemek ve astigmatizmanın derecesini ve ilerleyişini takip etmek için düzenli göz muayenelerini içerir. Bebeklerin gözleri hızla büyür ve gelişir, bu nedenle astigmatizmanın derecesi değişebilir ve düzenli takip önemlidir.
• • Göz Egzersizleri ve Stimülasyon: Bazı durumlarda, bebeklerde göz egzersizleri veya göz stimülasyonu uygulanabilir. Bu tür egzersizler, göz kaslarını güçlendirmeye ve göz koordinasyonunu geliştirmeye yardımcı olabilir.
• • Cerrahi Müdahale: Yüksek dereceli astigmatı olan bebeklerde, cerrahi tedavi düşünülebilir. Ancak cerrahi müdahale bebeklerde genellikle son çare olarak düşünülür ve cerrahi seçenekler, bebeklerin yaşına, genel sağlık durumuna ve astigmatizmanın şiddetine bağlı olarak değerlendirilir.

Bebeklerde astigmatizma tespit edildiğinde, tedavinin erken başlaması daha iyi sonuçlar almayı sağlar. Astigmatizmanın erken dönemde teşhisi ve tedavisi, bebeğin göz gelişimini ve görme yeteneğini korumak için önemlidir.