Tıbbi olarak lateral epikondilit olarak adlandırılan tenisçi dirseği, oldukça ağrılı bir durumu ifade etmektedir. Dirseğin dış tarafına lateral epikondilit adı verilmektedir. Tenisçi dirseği hastalığı, dirsekte meydana gelen dejenerasyon ve küçük oluşan yırtıklar şeklinde kendini göstermektedir. Ağrılar dirsek etrafında oluşmaktadır. Bu bölgede bulunan tendonun ve kasın olduğu bölümde ağrılar başlamaktadır. Tenisçi dirseği tedavisi için fizik tedavi, egzersiz, ilaç, enjeksiyon, dirsek bantları, cerrahi uygulamalar yapılmaktadır.
Tenisçi Dirseği Kimlerde En Çok Görülmektedir ?
Raket kullanımının yaygın olduğu tenis sporlarıyla uğraşan kişilerde tenisçi dirseği ortaya çıkmaktadır. Çünkü tenisçi dirseği hastalığının ortaya çıkmasına sebep olan en önemli etken, el ve kol hareketlerinin sürekli olarak birbirini tekrarlayıcı ve zorlayıcı şekilde çalışmasıdır. Yani el hareketlerini zorlayıcı ve aynı hareketlerle gün içinde uzun bir süre kullanmak mesleki anlamda tenisçi dirseği hastalığına sebep olmakyadır. Tenisçi dirseği tedavisi yöntemlerini belirlemek için kişinin hastalığının hangi aşamada olduğu önemlidir. Ayrıca el hareketlerini kullanmak zorunda olan meslek gruplarında bu hastalığın görülmesi olası olmaktadır.
Tenisçi dirseğinin en çok görüldüğü kişiler;
- Tesisatçılar, marangozlar, boyacılar
- Ev işi yapan hanımlar
- Temizlik işçileri
- Tamirciler
- Montaj işinde çalışan kişiler
- Bowling, golf, beyzbol, tenis oynayan kişiler
- Bahçe işlerinde çalışan kişiler olmaktadır.
Tenisçi dirseği her yaş grubunda ortaya çıkabilir. Fakat tenisçi dirseği hastalığının sıklıkla görülme yaşı 30 ila 50 yaş aralığı olmaktadır.
Tenisçi Dirseğinin Belirtileri
Tenisçi dirseği tedavisi yöntemlerini belirlemek için hastalığın tanısının konması ve ne aşamada olduğunun tespiti önemlidir. Bunun için tenisçi dirseği hastalığının belirtileri incelenmektedir. Tenisçi dirseğinde en sık karşılaşılan ve en önemli bulgu ağrı olmaktadır. Dirseğin arka tarafında kemik çıkıntısının olduğu bölümde ön kola doğru şiddetli bir şekilde ağrı ile kendini göstermektedir. El bileğini kullandıkça ve zorladıkça ağrı gittikçe artmaktadır. Örneğin; sürahi yada çaydanlığı yukarı doğru kaldırırken bileğe doğru gelen bir ağrı, tenisçi dirseği hastalığının belirtisi olmaktadır. Ağrı ile birlikte aynı zamanda güçsüzlük ortaya çıkmaktadır. Kaslar zayıfladığı için kaslarda zayıflık meydana gelmektedir. Ağrının şiddeti, zorlayıcı aktiviteler devam ettikçe artar. Çok ilerleyen dönemlerde kişi el sıkıştığında yada basit el bileğiyle yapılması gereken bazı işlemler yapıldığında bile ağrı hissedilmektedir. Yani elle her hangi bir şeyi kavrama ve elle dokunma durumunda bile ağrı olabilir. Hatta çok ilerleyen dönemlerde bazen hiç bir el hareketi yapılmasa da ağrı oluşabilmektedir.
Tenisçi Dirseği Tedavi Yöntemleri
Tenisçi dirseği tedavisi yöntemlerinde öncelikle aktivite hareketlerinin belirli bir düzene sokulması önemli olmaktadır. Tenisçi dirseğine yol açabilecek olan hareketler kısıtlanmalı ve yapılmamalıdır. Burada önemli olan tenisçi dirseğine sebep olan zorlayıcı hareketlerin daha az yapılması ve kısıtlanması yoluna gidilmesidir. Örneğin daha farklı sertliğe sahip yada daha farklı boyutlarda raket kullanılabilir. Bununla birlikte, tenis oynarken rakete tek bir elle yük vermek yerine her iki elle raket kullanılabilir. Ayrıca tenisçi dirseği tedavisi için ilaç uygulaması da yapılmaktadır. İlaç tedavisi ile ağrıların azaltılması hedeflenmektedir. Bir diğer tedavi yöntemi brace dediğimiz bir yöntem olmaktadır. Brace dirseğin alt tarafına takılan bilek bandı anlamına gelir.
Fizik tedavi bir diğer tenisçi dirseği tedavisi yöntemi olmaktadır. Fizik tedavi ile gerekli olan bir takım egzersizlerin yapılması da başarılı ve etkili yöntemlerden sayılır. Bununla birlikte fizik tedavi kapsamında ısı tedavisi yada ultrason gibi yöntemler de ek olarak uygulanabilmektedir. Bu tedavi yöntemlerinin dışında ağrılı olan bölgeye enjeksiyon verilebilir. Bu enjeksiyonun yapılmasının amacı da ağrıyı azaltmak olmaktadır. Hastalık ileri derecedeyse bir diğer yöntem olarak cerrahi tedavi yapılmaktadır. Eğer tenisçi dirseği çok ileri düzeye gelmişse, olduğundan çok fazla ağrı varsa ve bu problemden dolayı kişi günlük normal hayatında yapması gereken işleri yapamıyorsa, bu durum 6 aydan daha fazla bir süreyle devam ediyorsa oldukça ileri bir düzeyde tenisçi dirseği sorunuyla karşı karşıyadır. Böyle bir durumda da cerrahi tedavi uygulanması gerekmektedir.
Tenisçi dirseği tedavisi yöntemlerinden olan cerrahi tedavi ile o bölgedeki hassas olan yani dejenere olarak zarar görmüş tendon dokular, bulunduğu bölgeden alınır. İki cerrahi uygulama yöntemi vardır. Bunlardan birisi açık cerrahi uygulamasıdır. Bir diğer yöntem ise artroskopik cerrahi yöntemi olmaktadır. Artroskopik cerrahi işlemde, dirseğin bölümüne ufak bir delik açılarak, burada kamera ile görüntüleme yapılmaktadır ve delik ile birlikte buradaki bozulan dokunun düzeltilmesi işlemleri yapılır. Bu yöntem oldukça kolay ve kullanışlı olmaktadır ve oldukça etkili, başarılı sonuçlar vermektedir.
Yani kısacası tenisçi dirseği tedavisi çoğunluk olarak ilaçla, fiziksel aktivite ve egzersizlerle başarılı sonuçlara ulaşılan bir hastalık olmaktır. Çok ilerleyen dönemlerinde ve çok nadir olarak ameliyat yapılabilmektedir. Dolayısıyla, öncelikle tenisçi dirseğinde meydana gelen ağrıyı ve şişliği azaltmak ve bunu hafifletmek için bir takım tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Hastalığın Tedavi Döneminde Yapılacak İşlemler:
- Hem dirseğe hem de kola ağrı veren hareketlerin yapılmasının sınırlandırılması, kısıtlanması
- İstirahat edilmesi
- Ağrı ve şiş olan bölgeye buz uygulanması
- Şişliği ve ağrıyı azaltabilecek ilaçların alınması
- Band bilekliklerinin kullanılması. Özellikle zorlayıcı hareketler yapılırken destek bileklerinin takılması
- Bilek atelinin geceleri kullanılması
- Ağrılı ve şiş olan bölgeye lokal olarak bir takım ilaç enjeksiyonunun verilmesi
- Fizik tedavi uygulamaları ve egzersiz yapılması
- Özellikle spor yaparken zorlayıcı hareketlerden kaçınılması
- Dirsek üzerinde meydana gelen yükün ve stresin azaltılması
- Spor yapılacak ise bu spora uygun olan ekipmanın kullanılması
- Spor yapılırken el bileğine uygun hareket tekniğinin kullanılması
- El bileğini düzgün bir pozisyonda tutmak
Uygulanacak tenisçi dirseği tedavisi yöntemleri, hastanın yaşamış olduğu ağrı ve kişiye göre farklılık göstermektedir. Aynı zamanda hastanın yaşı da önemlidir. Cerrahi uygulamalardan sonra kişinin spora dönüşü için yaklaşık olarak 6 ayın geçmesi gerekmektedir.
Tenisçilerin Risk Faktörleri
Tenisçilerin yapmış oldukları spor gereğince tenisçi dirseği tanısının konulabilmesi için önemli olan risk faktörü backhand tekniği olmaktadır. Aynı zamanda raketin boyutu da önem taşımaktadır. Raketin sweet spot olarak adlandırılan ve elle kavranan bölgesi eğer küçükse, raket tellerin gerginliği çok fazlaysa hastalığın oluşma riski artmaktadır. Sigara kullanımı riski artırmaktadır. Ayrıca raketin boyutunun el boyutuna göre orantılı olması çok önemlidir. Ağır bir raketle oynayan tenisçiler aynı zamanda ıslak toplarla oynayan tenisçilerin bu hastalığa yakalanma olasılığı daha fazla olmaktadır. Tenisçilerin çok aşırı ve ağır antrenman yapmaları da riski artırmaktadır. Tenisçilerin, tenisçi dirseği hastalığına yakalanmamaları için tenis oynamadan önce mutlaka ısınmaları ve germe egzersizleri yapmaları gerekmektedir. Zorlayıcı hareket yapılmamalı ve kol kaslarının güçlü olması gerekmektedir. Ayrıca spor yaparken zorlayıcı hareketler yapıldıysa mutlaka buz tedavisi uygulanmalıdır. Tenis sporuyla uğraşanlar alacakları bu önlemlerle tenisçi dirseğinin ortaya çıkmasını engelleyebilirler.
Evde Yapılması Önerilen Egzersizler
Tenisçi dirseği tedavisi için evde yapılacak bazı egzersizler bulunmaktadır. Bilek hareketleri, ön kol hareketleri, dirsek hareketleri, bileği kuvvetlendirecek hareketler evde rahatlıkla yapılabilir. Bilek hareketi olarak; omuz, dirsek ve el bileği aynı hizada tutularak, el 90 derece bilekten uzakta duvara bastırılır. Ön kol hareketi olarak; dirsek 90 derece bükülüyken avuç içinin yukarıya çevrilmesi ve 5 saniye beklenmesi hareketi yapılabilir. Dirsek hareketi olarak; dirsek fleksiyon şekline getirilerek, avuç içinin omuza doğru ve omuza değecek şekilde hareket ettirilme aktivitesi yapılır. Bilek kuvvetlendirme hareketlerinde de bilek fleksiyon, bilek ekstansiyon ve bileğin yana dönüş hareketleri yapılabilir.