Mide kelepçesi; beslenme düzenlemesi, diyet ya da egzersiz gibi zayıflamaya yönelik bireysel yöntemlerden ve uygulanabilen diğer obezite tedavilerinden yeterli verimi alamayan, hatta hiç başarı sağlayamayan hastalar için uygulanan bir tedavi türüdür. Özellikle vücut-kitle indeksi 40’ın üzerinde olan, yani normal şartlarda olması gereken kilodan 40-50 kilo fazlasına sahip olan, hastalarda uygulanabilir. Laparoskopik ameliyat yöntemi ile uygulanan mide kelepçesi tedavisi çok sık kullanılan yöntemlerden biridir. Ancak kesinlikle doğru bir hastanede doğru bir yöntemle uygulanmalı ve hasta yakın takiple tedavi sonrası süreç devam ettirilmelidir. Hastanın tam işbirliği de çok önemlidir.
Mide Kelepçesi Kimlere Uygulanır?
Mide kelepçesi 18 – 65 yaş aralığında, vücut kitle indeksi en az 40 olan, operasyon öncesinde belirlenen bir metabolik rahatsızlığı bulunmayan tüm obez hastalara uygulanabilir. Mide kelepçe ameliyatı için en uygun hastalar ideal kilosundan yaklaşık 40-50 kilo fazlası olanlardır. 18 yaşından küçük hastaların da mide kelepçesi taktırmaları mümkün olsa da, hem ebeveynlerinden onay alınması hem de tüm kriterlere uyuyor olmaları gerekir. Ameliyat öncesinde bu hastaların spor ve diyete yönlendirilmesi ve izlenmesi gerekir.
Vücut kitle indeksi 35-40 aralığında olan hastalara da mide kelepçesi ameliyatı uygulanabilir. Ancak bu hastaların mide kelepçesi taktırma onayı alabilmesi için obezitelerinden kaynaklanan ve vücut sistemlerini olumsuz etkileyen başka bir hastalıklarının ortaya çıkmış olması gerekir. Aşırı kilodan kaynaklanan diyabet ve tansiyon hastalığı gibi metabolik hastalıklar belirttiğimiz tip hastalıklardır ve mide kelepçesi uygulaması için ancak bu hastalıklar da hasta da izleniyorsa ameliyata uygun oldukları düşünülebilir. Ayrıca böbrek yetmezliği gibi kronik hastalıkları olan obezite hastalarının kesinlikle bu konuda uzman ve tecrübeli doktorların konsültasyonu ile onayları alındıktan sonra mide kelepçesi takılması için ameliyata karar verilebilir.
Mide Kelepçesi Nasıl Takılır?
Mide kelepçesi takılması yaklaşık 1 saat süren cerrahi bir operasyondur. Ameliyat genel anestezi altında uygulanır. Hastanın konforu ve doktorun rahat bir ortamda çalışması açısından kesinlikle öncelikli olan seçenek budur. Laparoskopik cerrahi olarak uygulansa da anestezi altında yapılıyor olması tercih edilir. Operasyon öncesinde karın bölgesinin hijyeni sağlanır. Ardından 1 cm.den daha büyük olmayan küçük bir kesi ile yemek borusu ve mide bağlantı noktasına ulaşılır. Laparoskopik cerrahi ile bu bölgenin bir kaç santimetre ilerisine mide kelepçesi yerleştirilir.
Kelepçe altında kelepçeye bağlı bir baloncuk bulunur. Kelepçenin yerleştirilmesinin ardından bu balon şişirilerek belirli bir alan kaplaması sağlanır. Ayrıca kelepçenin mideye yakın diğer organlar ve diğer dokulara zarar vermesi engellenerek daraltılması sağlanır. Bu baloncuk alan sayesinde besinler burada birikerek, hastaya midesinin dolu olduğu hissi verilir. Bu baloncuktan mideye besin iletimi çok yavaş olacağı için, emilim de yavaş olur ve dolayısyla hasta yemek yemek istemez. Hızlıca kilo verme konusunda destek sağlayacak büyük bir ivme kazanılır.
Mide kelepçesi takılması kapalı bir ameliyat tekniği ile uygulandığı için hasta normal hayatına daha kısa sürede döner. İç organlar hasar görmedği için çok daha kolay tolere edilir. Yapılan kesiler çok küçük olduğu için de ameliyat sonrasında zorluk yaşamaz. Ameliyat izi de kalmaz.
Mide Kelepçesi Sonrası Hasta Nasıl İzlenir?
Mide kelepçesi ameliyatı kolay bir ameliyat olarak görülse de, ameliyata karar verilme aşamasındaki değerlendirmeler ve operasyon sonrası süreç göz önüne alındığında ciddi bir tedavi olduğunu belirtmemiz gerekir. Hastanın yeme-içme açısından eski hayatına dönemeyeceğini algılaması ve operasyon sonrası olası sorunları yaşamaması için dikkat etmesi gerekenleri çok iyi değerlendirmesi gerekir. Ancak bu şekilde komplikasyonların yaşanması önlenir ve zayıflama konusunda hızlı ve başarılı bir ivme kazanılabilir.
Mide kelepçesi takılması ardından neler yapıldığına birlikte göz atalım:
- Cerrahi operasyonun ardından hasta 1 ya da 2 gün hastanede kalır. Bu süreçte hastanın bulguları izlenir ve kelepçe ile ilgili sorun olup olmadığı değerlendirilir. Hastanın sistemelrinin çalışıp çalışmadığı takip edilir.
- Hastanın ameliyat sonrasında yemek yeme alışkanlıklarında ciddi bir değişiklik yapması gerektiği konusunda destek almalıdır. Hastanın, ameliyat sonrası midesini yormayacak ve zayıflaması için destek sağlayacak sağlıklı bir beslenme programına geçmesi sağlanmalıdır. Mide kelepçesi ile yaşamaya başlayacak olan hastayı daha uzun süre tok tutacak ve daha az yemek yemesini sağlayacak hafif gıdalar tercih edilmelidir. Daha uzun süre tokluk hissi sağlayacak katı, yumuşak ve yoğun gıdalar seçilerek beslenme programı hazırlanmalıdır.
- Hasta öğünlerle birlikte içecek içilmemesi konusunda uyarılmalıdır. Su dahil tüm içecekler öğünlerden en az 1 ya da 2 saat sonra tüketilmelidir. Ancak vücudu sıvısız , özellikle susuz bırakmamaya özen gösterilmelidir. Günde en az 2 litre su tüketmelidir.
- Hasta öğünlerini 3 ile sınırlandırmalıdır. Ara öğün ve atıştırmalıklar kesinlikle kaldırılmalıdır. Bununla birlikte tüm öğünler ve besinler çok yavaş şekilde tüketilmeli, çok çok iyi çiğnenmelidir. İyi çiğnemeyi kolaylaştırmak için hasta lokmalarını küçültülmüş parçalara bölerek tüketebilir.
- Besin değeri yüksek ve sağlıklı gıda tercihleri yapılmalıdır. Protein açısından yüksek değerli, bol vitamin ve mineral içeren besinler tercih edilmelidir. İşlenmiş ve paketli gıdalardan uzak durulmalıdır. Atıştırmalık artık beslenme planından çıkartılmalıdır.
- Ameliyattan sonra hasta düzenli olarak ve yakından izlenmeli ve bulguları değerlendirilmelidir. İlk 6 ay her ay, takip eden dönemde de her 3 ayda bir olmak üzere düzenli kontrol önemlidir. Hasta bunları asla aksatmamalıdır.
Mide Kelepçesi Riskleri ve Olası Komplikasyonlar Nelerdir?
Mide kelepçesi bir cerrahi operasyondur ve genel anestezi altında uygulanır. Her cerrahi operasyonda olabileceği kadar anesteziden kaynaklanabilecek minimal riskler olabilir. Ancak bu risk oranı diğer operasyonlardan farklı bir oranda değildir.
Operasyon sonrası solunumda zorlanma, kanama ya da emboli riskleri bulunsa da bu tip riskli durumları görme sıklığı çok çok azdır. Kelepçe operasyonu küçük görünen ama önemli bir operasyondur. Midenizin normal sürecine müdahale edilmektedir, bu nedenle operasyon sonrasında kusma, kabızlık ya da saç dökülmesi gibi tedavisi yapılabilecek minimal komplikasyonlar görülebilir.
Mide kelepçesinde yaşanabilecek olası diğer özel riskler ise şunlar olabilir;
- Mide kelepçesinin yerleştirilen bölgede durmaması ve farklı nedenlerden dolayıckayması
- Mide ülseri gelişmesi
- Enfeksiyon gelişmesi
- Kelepçenin mide duvarını tahriş etmesi
- Mide kelepçesinde bağlı olan balonun maddesi olan silikon malzemeye karşı vücudun olumsuz tepki vermesi
- Operasyon esnasında mide çevresindeki diğer organ ve dokulara zarar verilmesi
- Kelepçenin olması gerekenden daha az ya da daha çok sıkılması
Bu riskler her zaman vardır ancak yaşanmadan atlatılması da mümkündür. İlla ki bunlar yaşanacak diye bir kural yoktur. Tüm bu risklere en doğru şekilde müdahale edilerek hasta olarak sorun yaşamanız önlenebilir. Önemli olan hasta ve doktor ilişkisinin kesintisiz devam etmesi ve hastanın kararlı bir şekilde işbirliği yaparak, yaşam tarzı ve beslenme starndartlarını daha sağlıklı olarak değiştirmesidir. Başarının anahtarı kesinlikle bu adımda gizlidir.
Mide Kelepçesi Ameliyatına Karar Vermek
Kelepçe ameliyatı ile ilgili kayıtlı verilere göre obezite ameliyatları sonrasında ölüm riski % 1’in altındadır. Ancak bu veriler tam donanımlı ve deneyimli merkezlerin sonuçlarına dayalı verilerdir. Ancak maalesef teknik olanakları yetersiz, doktorlarının tecrübesi az ve doğru bir hizmet sunamayan hastane ve hatta kliniklerde, istenmeyen durumların yaşanması mümkündür. Bu tip obezite ameliyatları küçük ama önemli ameliyatlardır. Tüm vücudun sistemlerini etkiler. Obezite hastalığı sadece mide - bağırsak sistemi kaynaklı değildir ve sadece bu alanlara müdahale etmek suretiyle direk başarı sağlanmaz.
Yapılan tüm obezite ameliyatlarının diyet, yaşam tarzı değişiklikleri, egzersiz ve sıkı bir takiple desteklenmesi gerekir. Aksi takdirde başarı elde edilemediği gibi sağlıklı vücudun da olumsuz etkilenmesi söz konusu olur.