Obsesif kompulsif bozukluk tekrarlayan düşünceler veya yineleyici davranışlar ile kişinin günlük yaşamını olumsuz şekilde etkileyen psikolojik rahatsızlıktır. Obsesyon; tekrarlayan düşünceler ve kompulsiyon; yineleyici davranışlar sonucunda ortaya çıkan psikolojik bozukluktur.
Zihinde tekrar eden fikir, dürtü ve düşünce (obsesyon) kişinin isteği dışında oluşur. Kişi akla uygun olmadığını bilse de yoğun stres ile anksiyete durumu yaşar. Sıkıntıyı ortadan kaldırmak için kişi yineleyici davranışlar (kompulsiyon) yapar.
Obsesif kompulsif bozukluk son yıllarda ortaya çıkma oranının artması ile oldukça dikkat çekmektedir. Kadınlarda daha sık, erkeklerde daha erken görülen rahatsızlık ergenlik ve çocukluk dönemleri olmak üzere her yaşta ortaya çıkabilir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Tanısı ve Teşhisi
Obsesif kompulsif bozukluk tanısı için laboratuvar ortamında yapılan test bulunmamaktadır. Psikiyatrist tarafından yapılan psikolojik değerlendirmeler ile hastanın duyguları, düşünceleri ve davranışları detaylı şekilde incelenir. Obsesif kompulsif bozukluk teşhisi bulguları anksiyete, depresyon ya da şizofreni gibi farklı mental rahatsızlıklar ile benzer olabilir. Kişiler obsesif kompulsif bozukluk ile birlikte diğer mental hastalıkları aynı anda yaşayabilir. Hastayı muayene eden alanında uzman psikiyatri bölümü doktoru hastayı muayene ederken tüm etkenleri değerlendirmelidir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Çeşitleri Nelerdir?
Obsesif kompulsif bozukluk çeşitleri obsesyon ve kompulsiyon olmak üzere 2 farklı gruba ayrılır. Obsesyonlar; cinsel, kuşku, bulaşma, kirlenme, kompulsiyonlar; sayma, kontrol, temizlik, tekrar etme. Kirlenme, bulaşma obsesyonu ve temizlik kompulsiyonu; hastalar tozlar, mikroplar, idrar damlaları ile kirlendiğine inanarak sürekli olarak vücudunu ve kıyafetlerini yıkar.
Kuşku obsesyonu ve kontrol kompulsiyonu; hastalar ütü fişlerini, kapı kilitlerini, ocak düğmelerini devamlı kontrol eder. Cinsel obsesyon; hastanın sosyal yaşama uygun olmayan düşünceler ile yanlış anlaşılmaktan korkar. Sayma kompulsiyonu; hasta arabaları, bina katlarını, kaldırım taşlarını, merdiven basamaklarını sayar. Tekrar etme kompulsiyonu; belirli sayılarda tekrarlayan davranışları kapsar.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Belirtileri Nelerdir?
Obsesyon belirtileri arasında aşırı kuşku, mikrop bulaşma korkusu, düzen, simetri, kusursuzluk dürtüsü, uygunsuz davranışlar yapma korkusu bulunur. Kompulsiyon belirtileri arasında el sıkışmamak, devamlı el yıkama, kapı kolunu tutmamak, uzun süre banyo yapma, eşyaları toplama, biriktirme, cümleleri, kelimeleri tekrar etme, işleri belirli sayıda, sırada yapma, rahatsız edici kelimeleri, görüntüleri düşünme, kilit, ocak, ütü ve elektrik gibi eşyaları devamlı kontrol etme bulunur.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Nedenleri
Obsesif kompulsif bozukluk nedenleri arasında çevresel ve biyolojik faktörler oldukça etkilidir. Çevresel nedenler arasında taciz, evlilik, hastalık, taşınma, yakının kaybı, ilişki kaygıları, yaşamının değişmesi, iş ve okul sorunları, çocuk sahibi olma gibi durumlar bulunur. Kişinin sosyal çevresinde yaşadığı stres hastalığın ortaya çıkmasını tetikleyebilir.
Vücudun normal fonksiyonlarının devam edebilmesi için beyinde bulunan nöronlar elektrik sinyalleri ile iletişim kurar. Özel kimyasallar (nörotransmitterler) elektriksel mesajların nöronlar arası iletilmesine yardımcı olur. Transmitterler arasında bulunan serotonin seviyesinin düşmesi obsesif kompulsif bozukluk hastalığına sebep olabilir. Biyolojik nedenler ile yaşanan serotonin dengesizliği beynin planlama bölgelerini olumsuz şekilde etkiler.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Obsesif kompulsif bozukluk tedavisi ilaç kullanımı ve bilişsel davranış terapisi olmak üzere farklı şekillerde yapılabilir. Davranış terapisi; obsesif kompulsif bozukluk hastalarının aşırı obsesyonlarını ve kompulsiyonlarını azaltmak için uygulanır. İlaç kullanımı; obsesif kompulsif bozukluk hastalarının beynindeki serotonin seviyesini artırmak için tercih edilebilir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Hastalarına Öneriler
Obsesif kompulsif bozukluk hastaları mental olarak rahatlamak için pratik önerileri kolay şekilde uygulayabilir. Psikiyatri doktorunun kontrolünde kullanılan reçeteli ilaçlara ve psikolog tarafından yapılan bilişsel davranış terapilerine ek olarak faydalı tavsiyeler dikkate alınabilir.
-Aşırı stresli olan ortamlar tercih edilmemelidir.
-Psikiyatri doktorunun verdiği ilaçlar reçeteye göre kullanılmalıdır.
-Psikolog ile ilgili yapılan bilişsel davranış terapilerine düzenli şekilde gidilmelidir.
-Spor, uyku düzeni, nefes egzersizleri ve sağlıklı beslenme konularına dikkat edilmelidir.
-Alkol, sigara, uyuşturucu gibi zararlı maddelere ve kötü alışkanlıklara karşı dikkatli olunmalıdır.
-Dans etme, kitap okuma, müzik dinleme ve film izleme etkinlikleri yapmak mental rahatlama sağlar.
Koru Hastanesi güvencesi ile muayene olmak için online randevu alabilirsiniz. Kurumsal info@koruhastanesi.com adresimize mail göndererek veya 0312 911 77 77 numaralı çağrı merkezimizi arayarak 7/24 iletişim kurabilirsiniz.