Tedavi Edilebilir Demans

Tedavi Edilebilir Demans (Normal Basınçlı Hidrosefali)

Tedavi edilebilir demans (Normla basınçlı hidrosefali) son yılların popüler uygulamalarından biridir. Demans hastalığı, ilaçlar ile tedavi edilemez türde olan bir hastalıktır.

Demans kavramının Türkçede karşılığı, bunamadır. Bu hastalık ilerleyici olmakla birlikte yüksek seramal denilen hafıza, muhakeme, idrak, soyut düşünce, aritmetik yeterlilik gibi fonksiyonların kaybıdır. Bu bağlamda bahsedilen en önemli hastalık ‘Alzheimer’ hastalığıdır. Tüm demans hastalarının yaklaşık %50’si Alzheimer hastasıdır. Her ‘Alzheimer’ hastası ‘Demans’ hastasıdır fakat her ‘Demans’ hastası ‘Alzeheimer’ hastası değildir. Çünkü Demansın %50’si Alzeheimer dışı nedenlerden kaynaklanmaktadır. Alzheimer’ın zor tedavi edilebilen bir hastalık olmasının yanı sıra Demans tedavi edilebilir niteliktedir.

Tedavi edilebilir demans (Normal basınçlı hidrosefali) hastalığında fonksiyon kayıpları söz konusudur. Salomon Hakim, Kolombiya’da İspanyolca olarak ele aldığı tez sunumunda ise hastalarının belinden alınan su ile demansların iyi olduğunu teşhis etmiştir. Sonrasında Adams-Hakim sendromu diye bilinen normal basınçlı hidrosefali kavramı doğmuştur. Peki normal basınçlı hidrosefali nasıldır? Normal basınçlı hidrosefalide, beyin içerisinde var olan sarnıçlar çocukluk döneminde olduğu kadar esnek bir yapıda değildir. Su beyine doğru sızmakta ve beyin işlevlerini ( denge, hafıza ve idrar kontrolünü) kaybetmeye başlamaktadır. Bir başka deyişle genişlemiş olan serebral ventriküllerinin karakteristik şekilde gözlemlenmesi, Bos basıncının ise aralıklı yükselmesidir. Normal basınçlı hidrosefali teşhisleri, yalnız 24 saat ve 24 saatten fazla bir zaman aralığında devamlı olarak yapılan ölçümler ile belirlenebilmektedir. Bunun nedeni, daha kısa sürede yapılan ölçümlerin normal basınç değerleri üretmemesidir. Normal basınçlı hidrosefalilerde görülen 3 tipik bulgu, bu teşhisin konulmasında büyük bir etkendir.

Ömür uzadıkça normal basınçlı hidrosefalinin görülme sıklığı artmaktadır. Tedavi edilebilir Demans (Normal basınçlı hidrosefali) 3 tipik bulgu (Yürüme bozukluğu, idrar kaçırma ve hafıza kaybı) ile gelmektedir. Bu tip rahatsızlıklar, diğer hastalık grupları (Alzheimer ve Demans) ile de karıştırılabilmektedir. Unutkanlık, belli bir yaşın üzerindeki insanlarda olası bir durumdur. Fakat olağandışı bir şekilde unutkanlık ta yaşanabilmektedir. Tedavi edilebilir demans denilen normal basınçlı hisrosefali, tedavisi mümkün olan hastalık grubu içerisinde yer almaktadır.

Normal Basınçlı Hidrosefali / Tedavi Edilebilir Demans Tedavisi

Normal basınçlı hidrosefali tedavilerinde şant tedavisi uygulanmaktadır. Fakat kullanılan şantın da özellikleri bir hayli önemlidir. Tedavisi, omurilik suyunu tahliye etme şeklindedir. Yapılan bu işlem, ‘Şant’ adı verilen kalıcı kateter sistemi ile sağlanmaktadır. Şant, omurilik veya beyindeki ‘BOS’ dolu karıncığa yerleştirilmesi ve sıvının diğer boşluklara tahliye edilmesi şeklinde yapılmaktadır. Böylelikle sistem, cildin altında kalarak gözle görülemez hale gelmektedir. Günümüzde popüler olan ayarlanabilir şant sayesinde kişinin klinik belirtilerine göre ne derece BOS boşaltılacağı poliklinik şartlarına göre değişkenlik göstermektedir.

Tedavi edilebilir demans (Normal basınçlı hidrosefali) hastalıklarının tedavisi sonrasında hastalar, genelde 1 gün hastane ortamında kaldıktan sonra taburcu edilebilmektedir. Operasyon sonrasında, hafif derece demans, yürümede bozukluk ve idrar kontrol problemleri birkaç gün içerisinde düzeltilebilmektedir. Düzelmelerin hızı ve derecesi önceden bilinmemekle beraber hastanın semptomlarının şiddeti, tedaviye yanıt verme kapsamında belirleyici olabilmektedir. Tedavi şekilleri şu şekilde sıralanabilmektedir:

1. Cerrahi Tedavi: Primer tedavinin stratejileri şant ameliyatıdır. Şanttan elde edilen başarı oranları %50 civarında bildirilmiştir. Düşük başarı oranlarında yanlış tanılar üzerinde durulmalıdır. Çünkü uygulanan birçok testin spesifisitesi ve sensivitesi yeterli seviyede değildir. Normal basınçlı hidrosefalilerdeki hasta seçimleri, prognozun önemli bir faktörüdür. Birçok araştırmacıya göre subaraknoid genişlemeler olmalardan ventrikülomegali varlığı ve normal basınçlı hisrosefali görüldüğü zaman cerrahi operasyonlarda fayda sağlanmaktadır. Eğer hastalarda ‘Subaraknois’ genişlemeler söz konusuysa ve kesin olarak belirlenen klinik belirtiler var ise cerrahi operasyonlardan daha az faydalar sağlanmaktadır.
2. Tıbbi tedaviler: NBH klinik septomlarda düzelmeler 250 ile 500mg/G asetozol kullanan hastalar rapor edilmiş olup Kronoid  pleksuslardaki Bos’un salgılanma hızını azaltabilmektedir.

Tedavi Edilebilir Demans- Normal Basınçlı Hidrosefali Tedavisinin Tanısı Nasıl Konur?

Tedavi edilebilir demans ( Normla basınçlı Hidrosefali) nasıl anlaşılır? MR denilen Magnetik rezonans, görüntülemeler ile hidrosefali görülmektedir. Fakat yaşlılarda çekilmiş olan MR görüntülemeleri kesin tanıda yeterli değildir. MR bulguları ve klinik belirtileri ile normal basınçlı hidrosefali hastaların belinden bir miktar BOS boşaltılmaktadır. Böylelikle kişinin şikâyetlerinde herhangi bir düzelme söz konusu ise kesin bir tanı konmuş olmaktadır.

Tedavi Edilebilir Demans (Normal Basınçlı Hidrosefali) Tanısının Yöntemleri

1. Beyin Mrg
2. BBT
3. İntrakranial Basınç Monitorizasyonu ve LP
4. Transkranial Doppler USG
5. Perfüzyon testleri
6. Serebral Kan Bakımı
7. Radyoisotop Sisternografi
8. Pozitron Emisyon Tomografisi

Normal Basınçlı Hidrosefali- Tedavi Edilebilir Demansta Meydana Gelen 3 Tipik Bulgu

Tedavi edilebilir demans (Normal basınçlı hidrosefali) hastalık grubunda genelde sırası ile ortaya çıkan 3 tipik klinik bulgu şunlardır:

1. Yürüme bozuklukları: Adımlar bu noktada yavaş ve kısa adımlıdır. Hastalar, merdiven çıkarken veya ayaklarını kaldırırken sıkıntı yaşamaktadır. Denge kayıpları nedeni ile hastalar, kendi etraflarında dönerken sıkıntı yaşarlar.
2. Hafıza kayıpları: Bilhassa yakın hafıza kayıpları yaşanan bu durumda hasta, günlük aktivitelerini yapmakta ilgisiz bir tavır alır. Yakın hafıza kayıpları denildiğinde hastada gözlenen durum, geçmiş zamanını net olarak hatırlayabildiği fakat yakın zamanında olan olayları karıştırdığıdır. Tedavi edilebilir demans (Normal basınçlı hisdrosefali) hastalığında görülen bu belirtiler, şiddetli bir şekilde yaşanmadığı için yaşlanmaya bağlı olarak doğal bir süreç sayılır. Ve ihmal edilebilir.
3. İdrar kaçırma problemi: Mesanede yaşanan bozulmalardan kaynaklanmaktadır. Hastaların bazıları sık sık tuvalet ihtiyacına gereksinim duyarken bazı hastaların mesaneleri tamamen bozulabilmekte ve idrarını farketmeksizin kaçırmaktadır.

Normal Basınçlı Hidrosefali Nasıl Oluşur?

Yaşa bağlı olarak meydana gelen cilt bozulmaları gibi tıpkı beyinde küçülmekte ve bozulmaktadır. Beynin küçülmesi ile birlikte kafatasının içerisinde oluşturmuş olduğu boşlukları BOS doldurmaktadır. Fakat bu olay, kafa içi basınca sebep olmamaktır. Dolayısı ile kafa içi basıncın fazla artış göstermemesi sonucunda normal basınçlı hidrosefali meydana gelmektedir. Normal basınçlı hidrosefali oluşum sebepleri şunlardır;

• Cerrahi operasyonlar esnasında görülen kanamalar
• Beyinde oluşan enfeksiyonlar
• Beyin-damar problemleri (Tıkayıcı)
• Menenjit hastalığı
• Kafa travmaları ve daha önceden geçirilmiş beyin kanamaları gibi sebeplerden dolayı oluşmaktadır.

Normal Basınçlı Hidrosefali’nin Diğer Tiplerde Görülen Hidrosefali Hastalığına Göre Avantajları

En az risk grubunda olan ve en sık tercih edilen ‘Lumbo- Pertoneal Şant’ operasyonları tercih edilir.

• İdrar kaçırma, yürüme bozuklukları ve unutkanlık problemleri birkaç gün içerisinde düzelmektedir.
• Şant operasyonlarının komplikasyonları %10’dan daha az seviyededir.
• Yapılan işlemlerin belden yapılması ile şanta bağlı beyin kanamaları ve beyin hasar problemleri riskler ekarte edilmektedir.
• Hidrosefali hastaların %70 ile %90’ı ameliyat öncesinde şanttan kalıcı bir şekilde fayda görmektedir.

Normal Basınçlı Hidrosefali Belirtileri

Tedavi edilebilir demans (Normal basınçlı hidrosefali)hastalığında Hakim üçlemesi bulunmaktadır. Hakim üçlemesi (Yürüyüş bozuklukları, idrar kaçırma problemleri, akıl hastalıkları) hidrosefali çeşidi olan normal basınçlı hidrosefali belirtilerinin tipik belirtilerini oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra altıncı sinir felci, parinaud sendromu da nörolojik tipik bozukluk arasında yer almaktadır. Parinaud sendromu ise dikey göz hareketlerini koordine eden nöral merkezin bulunduğu Quaadrigeminus düzlemin sıkışması nedeni ile oluşur.

Normal basınçlı hidrosefalinin erken belirtileri (Kafatasında meydana gelen geniş boşluklar, kusma, gözlerin aşağı yönde bakması, sinirlilik, uyuklama).

Olgun yaştaki çocuklarda görülen belirtiler, beslenmede zorluk, kısa ve tiz bir şekilde ağlama, kas spazm problemleri, sınırlı hareket görülmekte. Buna ilaveten kişide düşünme muhakeme yeteneğinde meydana gelen değişiklikler, şaşılık, idrar kaçırma, gelişim yavaşlığı gibi belirtilerdir.