Kanal Darlığı (Spinal Stenoz) Nedir?

Belde Kanal Daralması (Spinal Stenoz) Nedir?

Belde Kanal Daralması, tıbbi terimle "spinal stenoz", omurganın bel bölgesindeki omurilik kanalının daralması durumunu ifade eder. Bu daralma sonucunda omurilik ve sinir kökleri üzerinde baskı oluşur. Spinal stenoz, omurga bölgesinde meydana gelir ve bel bölgesinde ağrı, uyuşma, güçsüzlük ve denge sorunları gibi semptomlara yol açar. Çoğunlukla yaşlanma süreciyle ilişkilendirilir ve yaşlanan kişilerde daha sık görülür, ancak daha nadir de olsa genç bireylerde de görülebilir.

Omurganın Bölümleri Nelerdir?

Omurga, insan vücudundaki omur adı verilen kemiklerin birleşmesiyle oluşan bir yapıdır. Vücudu destekler, omuriliği korur ve hareketi sağlar. Omurga, toplamda beş farklı bölümden oluşur:

• • Servikal Omurga (Boyun Omurgası): İnsan omurgasının en üst kısmını oluşturan servikal omurga, 7 adet boyundan omurdan (C1-C7) meydana gelir. Bu bölge başın hareketini sağlar ve omuriliği korur.
• • Torasik Omurga (Göğüs Omurgası): Göğüs kafesinin içinde bulunan torasik omurga, 12 adet göğüs omurundan (T1-T12) oluşur. Kaburgaları korur ve üst vücut hareketlerine katkıda bulunur.
• • Lomber Omurga (Bel Omurgası): Lomber omurga, bel bölgesini oluşturan 5 adet lomber omurdan (L1-L5) meydana gelir. Bu bölge, omurga üzerine büyük bir yük taşıdığı için dayanıklı olmalıdır.
• • Sakral Omurga (Kuyruk Sokumu Omurgası): Sakral omurga, 5 adet sakral omurun (S1-S5) kaynaşmasıyla oluşur ve kuyruk sokumu (koksi) ile birleşir. Bu bölge pelvis (leğen kemiği) ile bağlantılıdır ve omurganın alt kısmını oluşturur.
• • Koksigeal Omurga (Kuyruk Sokumu Omurgası): Koksigeal omurga, 3 ila 5 küçük koksigeal omurdan oluşur ve omurganın en alt bölümünü temsil eder. Kuyruk sokumu bölgesini oluşturur.

Bu beş omurga bölgesi, toplamda 33 ila 34 omurdan meydana gelir. Sakral omurga ve koksigeal omurga, doğal olarak kaynaşmış omurlardan oluşurken, servikal, torasik ve lomber omurga hareketli omurlardan oluşur ve aralarında diskler bulunur. Bu diskler, omurlar arasında sürtünmeyi azaltır ve omurganın esnekliğini sağlar.

Spinal stenoz, omurganın farklı bölgelerinde görülebilir, ancak sıklıkla lomber omurga ve servikal omurgada ortaya çıkar. Lomber bölgede (Bel bölgesi) ortaya çıktığı durumlarda lomber spinal stenoz olarak adlandırılır ve bel ağrısı, bacaklarda ağrı, uyuşma, güçsüzlük ve denge sorunları gibi belirtilere neden olur. Benzer şekilde daralma servikal bölgede (boyun bölgesi) olduğunda, Servikal spinal stenoz olarak adlandırılır ve boyun ağrısı, omuz ağrısı, kol ağrısı, elde uyuşma ve güçsüzlük gibi semptomlara yol açar.

Omurga Kanal Darlığı Kimlerde Görülür?

Omurga kanal darlığı, yaşlı bireylerde daha sık olarak görülen ama gençlerde de gerek doğuştan gelen problemler gerek büyüme dönemindeki aşırı hızlı büyümeler bazen de travmalar sebebiyle görülebilmektedir. Spinal stenoz, aşağıdaki kişilerde daha sık görülebilir:

• • Yaşlı Bireyler: Spinal stenoz, yaşlanma sürecinin bir parçası olarak omurilik kanalının daralması sonucu ortaya çıkabilir. Yaşlılıkla birlikte omurilikte ve omurgadaki diğer dokularda değişiklikler olur ve daralma riski artar.
• • Osteoartrit (Eklemlerde Kireçlenme) Hastaları: Osteoartrit, eklemlerde aşınma ve kireçlenme sorunlarına yol açar. Omurga eklemlerindeki osteoartrit, omurilik kanalının daralmasına katkıda bulunabilir.
• • Disk Problemleri: Omurilik kanalı üzerine disklerin sarkması veya fıtıklaşması (disk herniasyonu) spinal stenoza neden olabilir.
• • Kemik Büyümesi: Omurlar arasındaki eklem yüzeylerinde osteofit olarak adlandırılan kemik büyümesi oluştuğunda, omurilik kanalı daralabilir.
• • Travma Geçmişi: Omurga travmaları(yaralanmaları), omurilik kanalının daralmasına yol açabilir.

• Doğuştan Darlık: Bazı insanlar, doğuştan omurilik kanalının dar olduğu bir anatomik yapıya sahip olabilirler.

Omurga Kanal Darlığı (Spinal Stenoz) Nedenleri Nelerdir?

Belde Kanal daralması birçok farklı nedene bağlı olarak gelişebilir. İşte olası nedenlerinden bazıları:

• • Yaşlanma: Yaşlanma süreci, omurilik kanalının daralmasının en yaygın nedenidir. Disklerin dejenerasyonu, eklemlerde osteoartrit, kemik büyümeleri (osteofitler) gibi yaşa bağlı değişiklikler omurilik kanalını daraltabilir.
• • Disk Problemleri: Omurlar arasındaki diskler zaman içinde aşınabilir, sıkışabilir veya sarkabilir. Disklerin omurilik kanalına doğru büyümesi, spinal stenoz riskini artırabilir.
• • Kemik Büyümeleri: Omurlar arasındaki eklem yüzeylerinde kemik büyümeleri (osteofitler) oluşabilir. Bu büyümeler omurilik kanalını daraltabilir.
• • Travma: Omurga travmaları, omurilik kanalının daralmasına neden olabilir. Kırıklar, çıkıklar veya diğer ciddi omurga yaralanmaları spinal stenoz riskini artırabilir.
• • Doğuştan Darlık: Bazı insanlar doğuştan omurilik kanalının dar olduğu bir anatomik yapıya sahip olabilirler, bu da spinal stenoz riskini artırabilir.

• Tümörler: Omurga veya omuriliği çevreleyen dokularda tümörler büyüdüğünde, omurilik kanalı daralabilir ve baskı yapabilir.
• Romatoid Artrit: Romatoid artrit gibi inflamatuar hastalıklar omurilik çevresindeki eklemleri etkileyebilir ve omurilik kanalının daralmasına neden olabilir.

Omurga Kanal Darlığı (Spinal Stenoz) Belirtileri Nelerdir?

Belde kanal daralması (spinal stenoz) semptomları, daralmanın yerine ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Bu durumu yaşayan kişiler farklı semptomlar deneyimleyebilir, ancak en yaygın belirtiler şunlar olabilir:

• • Bel Ağrısı: Kanal daralması olan kişiler genellikle bel ağrısı yaşarlar. Bu ağrı sıklıkla belin alt kısmında hissedilir ve sırtta yayılabilir. Bel ağrısı oturduğunuzda veya yürüdüğünüzde artabilir ve dinlenmeyle azalabilir.
• • Bacak Ağrısı: Spinal stenoz nedeniyle omurilik veya sinir köklerinde baskı varsa, bacaklarda ağrı ortaya çıkabilir. Bu ağrılar genellikle uyluk ve baldırda hissedilir.
• • Bacaklarda Uyuşma ve Karıncalanma: Omurilik kanalındaki daralma nedeniyle sinir köklerinde oluşan baskı sonucu bacaklarda uyuşma, karıncalanma veya his kaybı yaşanabilir.
• • Bacaklarda Güçsüzlük: Spinal stenoz, bacaklardaki kas gücünün azalmasına neden olabilir. Bu, yürüme güçlüğüne yol açabilir.
• • Denge Sorunları: Spinal stenozun şiddetli olduğu durumlarda, kişi denge sorunları yaşayabilir ve yürüme güçlüğü çekebilir.
• • İdrar veya Dışkılama Problemleri: Spinal stenozun şiddetli olduğu vakalarda, idrar veya dışkılama kontrolünün kaybı gibi idrar veya bağırsak problemleri ortaya çıkabilir. Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir.

Belde kanal daralması semptomları kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazı kişiler hafif semptomlar yaşarken diğerleri daha ciddi semptomlarla karşılaşabilir. Semptomlar günlük yapılan aktivitelere ve kişinin hareket düzenine göre artabilir ya da azalabilir.

Omurga Kanal Daralması (Spinal Stenoz) Teşhisi Nasıl Konulur?

Omurga kanal darlığı teşhisi, bir dizi klinik ve görüntüleme testi kullanılarak konur. Darlığın doğru bir şekilde tanımlanabilmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin belirlenebilmesi için aşağıdaki adımlar izlenir:

• Hasta Geçmişi ve Fizik Muayene: Bir sağlık profesyoneli, hastanın semptomlarını ve tıbbi geçmişini detaylı bir şekilde değerlendirir. Bel ağrısı, bacak ağrısı, güçsüzlük, uyuşma, denge sorunları gibi semptomların ne zaman başladığı, semptomların şiddeti ve süresi gibi bilgiler toplanır. Ayrıca fizik muayene sırasında omurga ve kas gücü incelenir.

Görüntüleme Testleri

• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): MRG, omuriliği ve omurilik kanalını ayrıntılı bir şekilde görselleştirmek için kullanılır. Bu görüntüleme testi, spinal stenozun varlığını ve yerini belirlemeye yardımcı olur.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT) Taraması: BT taraması da omurilik kanalının daralmasını değerlendirmek için kullanılabilir. Özellikle kemik büyümeleri gibi kemik yapısını daha iyi göstermek için kullanışlıdır.
• Elektromiyografi (EMG) ve Nörolojik Testler: EMG, sinir hasarı veya işlev bozukluklarını belirlemeye yardımcı olabilir. Nörolojik testler ise sinir fonksiyonunu değerlendirir ve omurilik daralmasının sinirlere olan etkisini belirlemeye yardımcı olabilir.

Belde Kanal Daralması (Spinal Stenoz) Tedavisi Nasıldır?

Belde kanal daralması (spinal stenoz) tedavisi, semptomların şiddetine, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve daralmanın nedenine bağlı olarak değişebilir. Tedavi, semptomların kontrol altına alınması, ağrının hafifletilmesi ve hastanın yaşam kalitesinin artırılması amacıyla yapılır. İşte tedavi seçenekleri:

Konservatif Tedavi

• İlaçlar: Ağrı ve iltihapları kontrol etmek için reçete edilen ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar arasında ağrı kesiciler, anti-enflamatuar ilaçlar ve kas gevşeticiler bulunabilir.
• Fizik Tedavi ve Egzersiz: Fizik tedavi, omurga kaslarını güçlendirmeye, postürü düzeltmeye ve semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Belirli egzersizler, omurgayı destekleyici ve stabil hale getirici bir etki sağlayabilir.
• Enjeksiyonlar: Spinal stenoz semptomlarını hafifletmek için epidural steroid enjeksiyonları veya diğer enjeksiyonlar kullanılabilir. Bu enjeksiyonlar, ağrıyı azaltabilir ve inflamasyonu kontrol altına alabilir.

Ortez veya Destekleyici Cihazlar

• Özel bir korse, belde kanal daralması semptomlarını hafifletebilir ve omurgayı destekleyebilir. İlerlemiş durumlarda, yürüme yardımcıları (örneğin, baston veya yürüteç) kullanmak yürüme güçlüğü çeken hastaların denge sorunlarını azaltabilir.

Cerrahi Müdahale

• Cerrahi tedavi, semptomlar konservatif yöntemlerle kontrol altına alınamadığında veya durum daha ciddi hale geldiğinde düşünülür. Cerrahi müdahale, omurilik kanalının daraldığı bölgeyi açmayı ve baskıyı azaltmayı amaçlar. Farklı cerrahi teknikler ve prosedürler kullanılabilir, bunlar arasında laminektomi, disk cerrahisi, omurilik dekompresyonu ve omurilik füzyonu yer alabilir.

Omurilik Daralmasının Altta Yatan Nedeninin Tedavisi

• Spinal stenozun altında yatan belirli bir neden varsa (örneğin, tümör), bu nedenin tedavisi de gerekebilir.

Tedavi seçenekleri her hastanın durumuna özeldir, bu nedenle bir doktor, en uygun tedavi planını belirlemek için hastanın semptomlarını ve görüntüleme sonuçlarını dikkate alır.

Omurga Kanal Darlığı (Spinal Stenoz) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Omurga kanal darlığı (spinal stenoz) hakkında sıklıkla sorunal sorular ve cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.

Kanal Darlığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Kanal darlığı tedavi edilmezse, semptomlar zaman içinde kötüleşebilir ve ciddi nörolojik sorunlara yol açabilir. Tedavi edilmeyen kanal daralmasının sonuçları, daralmanın ciddiyeti, konumu ve nedenine bağlı olarak değişmekle beraber ortaya çıkabilen potansiyel sonuçlar sunlardır:

• • Kronik Ağrı
• • Uyuşma ve Hissizlik
• • Kas Zayıflığı
• • Denge Problemleri
• • İdrar ve Dışkılama Sorunları
• • Felç

Spinal stenoz semptomlarını ciddiye almak ve tedaviye zamanında başlamak önemlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi, semptomların kontrol altına alınmasına ve ciddi nörolojik sorunların gelişmesini engellemeye yardımcı olur.

Spinal Stenoz Ameliyatı Ne Zaman Düşünülür?

• Eğer bir kişi şiddetli bel ağrısı, bacak ağrısı, bacaklarda güçsüzlük, uyuşma veya denge sorunları yaşıyorsa ve bu semptomlar yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiliyorsa,
• Hastanın semptomlarına yönelik olarak konservatif tedavi yöntemleri (ilaçlar, fizik tedavi, enjeksiyonlar) işe yaramıyorsa veya semptomlar geri dönüyorsa,
• Omurilik kanalı daralmasının nedeni olarak disk deformiteleri, herniasyonlar veya büyümeler varsa,
• Semptomlar nedeniyle nörolojik bozukluklar (örneğin, omurilik sıkışması) mevcutsa,
• Özellikle idrar veya dışkılama kontrolünün kaybı gibi ciddi nörolojik semptomlar varsa acil cerrahi müdahale gerekebilir.

Ameliyat kararı, hastanın bireysel durumuna ve semptomlarının şiddetine göre verilir. Cerrahi müdahale, omurilik kanalının genişletilmesi, disk cerrahisi veya omurganın füzyonu gibi farklı tekniklerle gerçekleştirilebilir.

Omurga Kanal Darlığı Ameliyatı Riskli Midir?

Omurga kanal darlığı ameliyatı, her ameliyatta olduğu gibi belirli riskler taşıyan bir cerrahi prosedürdür. Riskler, ameliyatın türüne, hastanın sağlık durumuna ve daralmanın ciddiyetine bağlı olarak değişkenlik gösterir. İşte spinal stenoz ameliyatının potansiyel riskleri:

• • Enfeksiyon
• • Kanama
• • Omurilik yaralanması
• • Sinir hasarı
• • Anestezi reaksiyonları
• • İlaç reaksiyonları
• • Cerrahi komplikasyonlar

Ameliyat gerekliliği durumunda hastanın doktoru ile detaylı bir şekilde tartışması önemlidir. Doktorlar potansiyel faydaları ve riskleri değerlendirerek, hastanın durumuna göre tedavi planını belirlerler.

Spinal Stenoz Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Spinal stenoz ameliyatları, omurga kanalının daraldığı bölgeyi açmayı ve omurilik üzerindeki baskıyı azaltmayı amaçlar. Bu ameliyatlar farklı tekniklerle gerçekleştirilebilir. İşte yaygın omurilik daralması ameliyatı yöntemlerinden bazıları:

• • Laminektomi: Laminektomi, kanal daralmasının neden olduğu baskıyı azaltmak ve omurga kanalını genişletmek için kullanılan yaygın bir cerrahi prosedürdür. Bu işlem sırasında, omurga kemikleri (vertebral) üzerindeki bölgeye erişim sağlamak için lamine adı verilen kemik tabakaları çıkarılır. Bu, omurilik ve sinir dokusuna daha fazla alan sağlar.
• • Disk Cerrahisi: Spinal stenoz, disk herniasyonu veya disk kaymaları gibi disk sorunlarından kaynaklanıyorsa, cerrahlar diskin düzeltilmesi veya çıkarılması için disk cerrahisi uygulayabilirler.
• • Omurilik Dekompresyonu: Bu prosedürde, omurilik üzerindeki baskıyı azaltmak için omurga kanalını genişletmek için cerrahi olarak çeşitli teknikler kullanılır. Örneğin, laminaların çıkarılması veya omurga kanalının dilate edilmesi bu ameliyat türlerine örnek olarak verilebilir.
• • Omurilik Füzyonu: Kanal daralması, omurilikte belirli bir bölgenin istikrarsızlığından kaynaklanıyorsa, omurilik füzyonu yapılabilir. Bu işlem sırasında belirli omur kemikleri birleştirilir ve sabitlenir, böylece istikrar sağlanır ve spinal stenozun ilerlemesi engellenir.

Ameliyatın türü, hastanın durumuna ve kanal daralmasının nedenine bağlı olarak değişebilir. Ameliyat öncesinde doktorlar, hastanın durumunu değerlendirirler ve en uygun ameliyat tekniğini belirlerler.

Omurga Kanal Darlığı Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Spinal stenoz ameliyatının süresi, ameliyatın türüne, daralmanın yeri ve ciddiyetine, hastanın genel sağlık durumuna ve cerrahi ekibin deneyimine bağlıdır. Ameliyat yaklaşık 2 saat sürer. Ancak implantların derecesi ve sayısı arttıkça ameliyatın süresi uzayacaktır. Daha basit ameliyatlar, daha kısa bir sürede tamamlanabilirken karmaşık prosedürler, özellikle omurilik füzyonu gibi, daha uzun sürer ve bazen ameliyatın süresi beş saati aşabilir.