Saman Nezlesi

Saman nezlesinin diğer bir ismi alerjik rinittir. Bu hastalık özellikle bahar aylarında sosyal ve iş hayatını olumsuz etkilediği için birçok kişinin kabusudur. Saman nezlesi ile alakalı şikayetler ise vücutta kaşıntı, kızarıklık, burundan gelen şeffaf renkli akıntı, burnun şişmesi, sık sık hapşırma, gözlerde kaşıntı şeklinde olmaktadır. Bu yazımızda size saman nezlesi nedir? Belirtileri nelerdir? Neden olur? Nasıl tanı konulur? Nasıl tedavi edilir? Ve son olarak genelde sorulan diğer sorular hakkında bahsedeceğiz.

Saman Nezlesi Nedir?

Alerjik şeklinde olan burun iltihaplanmalarının genel adına alerjik rinit denir. Mevsimsel dönemlere bağlı olarak farklı adlar almışlardır. Bunu etkileyen temel faktör ise etkileyen maddedir. İlkbahar döneminde tetikleyen madde polendir. Genelde de en sık görülen formudur. Sonbahar döneminde ise tetikleyen faktörler küf, mantarlar ve saman tozu olabilir. Bu yüzden saman nezlesi adını almıştır.

Saman nezlesi yaşam tehlikesi olmayan bir hastalıktır. Fakat hastaların yaşam konforunu etkilediği için önlem alınması gereken bir hastalıktır. Özellikle bu durum çocuklar da üst solunum yollarında meydana gelen iltihaplarının ortalıkta bulunan virüs, bakteri gibi canlılar tarafından hastalığa dönüştürülmesine sebep olmaktadır. Bu da çocuğunuzun sık sık hasta olması, uzun tedavi süreci ve bol masraf demektir.

Saman Nezlesi Neden Olur?

Bazı zamanlar tüm yıl boyunca bu alerjik hastalık görülebilir. Genelde etken evlerimizde bulunan fakat gözle görülemeyecek kadar küçük mite adı verilen havada asılı kalabilen minik böceklerdir. Havalandırılmayan veya az havalandırılan evlerde, nemli ortamlarda, toz tutan her yer onların yuvasıdır. Bu yüzden evlerin iyi havalandırılması, tozlu yerlerin sürekli temizlenmesi ev alerjisine karşı mücadelede başarılı olmanıza sebep olacaktır.

Saman nezlesi diğer ismiyle alerjik rinitin etkilediği faktörler; yaşam konforunu azaltması, (uykusuzluk günlerce yorgun hissetmenizi sağlar bu da sizi diğer hastalıklara karşı savunmasız kalmanıza sebep olur.), astım belirtilerinin artması (ilerleyen zamanlarda astım belirtileri kötüleşebilir.), sinüzit (sinüs de tıkanıklık ve sinüs zarlarının çevresinde oluşan enfeksiyon sinüzite neden olabilmektedir.), kulak enfeksiyonlarıdır.

Saman nezlesini tetikleyen önemli faktörler ise bunlardır; ailede alerji, astım gibi hikayelerin olması, hayvan tüylerinin ve toz akarlarının bulunduğu bir alanda yaşamak, evde sigara içilmesi, bebeklik dönemlerinde sigara içen ebeveynin olması, hava kirliliğine uzun süre maruz kalma, ailede ilk çocuk olma.

Saman Nezlesinin Belirtileri Nelerdir?

Saman nezlesindeki belirtiler, soğuk algınlığı veya sinüzit belirtileriyle oldukça benzerdir. Fakat farkı saman nezlesi diğerleri gibi enfeksiyondan dolayı oluşan bir hastalık değildir. Aksine vücudun herhangi bir maddeye karşı reaksiyon oluşturması sonucu bu alerjik hastalık meydana gelmektedir.

Saman nezlesi belirtileri: Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, gözlerin sulanması, gözlerin kaşınması, art arda hapşırma, öksürük krizleri, geniz akıntısı, halsizlik, şişen gözaltları, boğazda ve gırtlakta kaşıntıdır.

Alerjik rinitleri yılın belirli zamanlarında meydana gelmektedir. İlkbahar da polenler ile etkilerken, sonbahar döneminde ise mantar, küf ve saman tozu ile etkiler. Halbuki soğuk algınlığı ve sinüzitte herhangi bir zamanda, ortamda bulunan bakteri veya virüse bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Saman Nezlesi Tanısı Nasıl Konulur?

Saman nezlesi üst solunum yollarını da etkileyerek zamanla diğer hastalıkları da tetikleyebildiği için uzman bir doktor ile görüşülmesi tavsiye olunur. Tanı konmadan önce mutlaka hastanın ailesinde alerji, astım gibi hikayelerin olup olmadığı sorulur. Ona göre değerlendirme yapılır. Tekrarlayan şikâyetler ve laboratuvarda elde edilen sonuçlar bu hastalığın tanısını konmasında yeterli ipuçları olacaktır.

Saman nezlesi tanısı için alerji testleri yapılır. Bu testler iki şekilde olabilir. Deri testi ve kan testi. Deri testinde alerjiyi tetikleyebilecek maddeler sırtınızın üst tarafına ya da elinize küçük miktarlarda sürülür. Bir süre sonra derinizde meydana gelen kabarmalar sizin bu maddelere alerji olduğunuzu gösterir. Kan testinde ise bağışıklık sisteminizin belirli alerjen maddelere olan tepkisini ölçmek için kanınız laboratuvara gönderilir. Test ile kanınızın içindeki antikorları tespit edip ne kadar antikor olduğunu sayarak çıkan sayıya göre sizin o maddelere alerjiniz olup olmadığınızı belirler. Genelde en sık karşılaşılan maddeler üzerine test yapıldığından sonucunuz negatif olsa bile sizin alerjik olmadığınızı göstermemektedir. Doğada birçok madde vardır ve bunlardan bir tanesi sizi etkiliyor olabilir. Bu yüzden sizi alerji eden maddeyi mutlaka bulmanız gerekmektedir. Sinüzit varlığından şüpheleniyor iseniz tomografi çektirmeniz de yarar vardır.

Saman Nezlesinin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Saman nezlesi diğer adıyla alerjik rinitin birden fazla alternatif tedavisi olan bir hastalıktır. Geçmiş dönemlerde sadece ortamdaki sizi alerji eden faktör ne ise onunla alakalı önlemler almanız sağlanırdı. Fakat günümüzde teknolojinin gelişimiyle birçok yöntem keşfedildi. Artık ilaç ile tedavi dışında başka yöntemler de mevcuttur. Bunları yakında açıklayacağız. Şimdi alerjinizin türüne bağlı olarak saman nezlesini nasıl hafiletebiliriz? Ona bakalım.

Polen veya küflere karşı alerjiniz varsa;

1. Polenlerin etkin olduğu mevsimlerde kapılarınızı ve pencerelerinizi mümkün olduğunca kapılı tutun.
2. Çamaşırlarınızı polenlerin ulaşabileceği yerlere asmamalısınız. Çünkü yatak çarşaflarınıza ve giydiğiniz kıyafetlerinize yapışabilir.
3. Evinizde ve arabanızda klima kullanmaya özen gösterin. Özellikle klimanızda bulunan alerji sınıfı filtreyi kullanmalısınız. Bu filtrelerin düzenli olarak değiştirmelisiniz. Böylece dışarıdan gelebilecek polenler önlenmiş olur.
4. Polen miktarlarının yüksek olduğu zamanlar yani sabahları dışarı çıkmaktan mümkün olduğunca kaçının.
5. Kuru ve rüzgârlı günlerde evde kalın.
6. Evinizi ve bahçenizi temizlemeden önce toz maskesi takın.
7. Evinizin içindeki çiçekler veya bitkilerde küf bulunma olasılığı olduğundan evin içindeki bitkilerin minimum sayıda olmasını sağlayın.
8. Ev içindeki rutubetli alanların bakımını, onarımını yaptırmayı ihmal etmeyin.

Saman nezlesi diğer ismiyle alerjik riniti oluşturan alerjen faktör olan toz akarlarına karşıysa yapmanız gerekenler;

• Pamuk ve yünlü eşya, kıyafet kullanımını azaltın.
• Kıyafetleri 60℃ den yüksek sıcaklıkta yıkanmasını sağlayın.
• Pelüş oyuncaklar, halı ve benzeri eşyaları ortadan kaldırın.
• Islak temizlik yapın (Toz torbası kullanan elektrik süpürgesi yerine su kullanan elektrik süpürgesini tercih edin.)

Hayvan tüyüne alerjiniz varsa;

• Tüyleri olan hayvanları evinizde beslemekten kaçının. (Kedi, kuş, köpek, hamster gibi.)
• Eğer beslemeyi çok istiyorsanız haftada iki defa yıkayın ve kesinlikle yatak odanızdan ve mobilyalardan uzak tutun. Ya da onun yerine balık, su kaplumbağası besleyebilirsiniz.

Bu yukarıda saydıklarım saman nezlesi oluşumunu önleyen veya hafifleten maddelerden oluşmaktadır. Bir de ilaç kullanmanıza gerek olamayan tedavileri inceleyelim.

Alerji İğneleri: Verilen ilaçlar saman nezlesini geçirmiyorsa doktorunuz diğer alternatif tedavi yöntemi olarak alerji iğnelerini tavsiye edebilir. 3 ile 5 yıl için hafif hafif aldığınız alerjenleri düzenli enjeksiyonlarla vücudunuz bir süre sonra alerjenleri kabul etmeye başladığından artık ilaçları da kullanmanıza gerek kalmayacaktır.

İmmünoterapi Tedavisi: Evcil hayvanlara, toz akarlarına ve polenlere özellikle etki eden tedavi yöntemidir. Ayrıca çocuklarda da astım hastalığını önlemektedir.

Dil Altı Alerji Tabletleri: Eğer iğneden korkuyorsanız bu yöntem tam da size göre. Bu tabletleri ağzınıza atarak günlük olarak tüketebilirsiniz.

Sinüsleri Yıkamak: Burun kanallarınızı yıkayarak burun tıkanıklığınızı giderebilirsiniz. Durulama sırasında mukus ve alerjenler temizlenmiş olur. Bu yöntem diğerlerine göre hızlı ve ucuz bir yöntemdir.

Saman nezlesi tedavi edilmediğinde burun tıkanıklığı, horlama sıkıntıları, çocuklarda odaklanma bozukluğu, dikkat eksikliği, yetişkinlerde anksiyete ve depresyona sebep olabilmektedir.

Saman Nezlesi ile ilgili Sık Sık Sorulan Sorular

Saman nezlesinde cerrahi işlem uygulanır mı?

Saman nezlesi diğer ismi ile alerjik rinit hiçbir tedaviye yanıt vermediği zamanlarda konka denilen burun içi etlerinin küçültülmesi operasyonları yapılabilmektedir. Burun içi etleri alerjiye bağlı olarak burunda şişme yaparak burun pasajını kapatır ve hastanın zar zor nefes almasına sebep olur. Burun tıkanıklığının yanında gelen uyku problemleri ve gün içerisinde bu tıkanıklığa bağlı olarak ortaya çıkan baş ağrıları ortaya çıkar. Bunu önlemek için konkalara kanama ve ağrı yapmayan radyofrekans yöntemi ile küçültme işlemi uygulanmaktadır. Bu sayede burun da daha az şişlik yapar. Böylece hastanın yaşam konforu da artmış olur. Bu işlemi yaptırdıktan sonra ertesi gün işinize dönebilirsiniz.

Saman nezlesi astıma sebep olur mu?

Saman nezlesi hatalığının astıma dönüşüp dönüşmeyeceği konusu herkesin kafasında soru işareti oluşturan bir konudur. Astım hastalığı alt solunum yollarına bağlı olarak ortaya çıkan alerjik bir hastalıktır. Bir kişinin alerjisi olup olmaması genetik kodlarına bağlıdır. Alerjik bir vücuda sahipse deride döküntüler, burunda saman nezlesi, akciğer de astım olarak ortaya çıkması çok normaldir. Yani sorunun cevabı evet bir süre sonra saman nezlesi astıma sebep olabilir. Tabi hastanın kullandığı tütün alışkanlığı, diğer kronik ve metabolik rahatsızlıklar, kalp ve dolaşım sistemindeki rahatsızlıklar gibi saman nezlesinin astıma dönüşümünün süresini etkilemektedir.

İş yerindeyken saman nezlesi geçiren biri ne yapmalı? Pratik öneriler nelerdir?

İş yerinde olan biri için uygulanacak yöntemler hayatını biraz daha kolaylaştırabilir. Klima varsa çok sık kullanılmamalı ya da polen fitresi takılarak kullanılmalıdır. Filtre ise her zaman değiştirilmelidir. Ofis temizliğine önem verilmelidir.