PCR Testi ( Sürüntü Testi )

Sürüntü Testi ( PCR Testi )

Sürüntü testi, genel olarak PCR testi olarak da ifade edilir. PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) testi, sürüntü yöntemleri kullanılarak burundan, boğazdan ya da solunum yolundan alınan numune ile virüsün varlığını test eden bir tanı yöntemidir. Vücutta çok az miktarda bulunan mikroorganizmaları dahi tespit edebilmektedir. Son zamanlarda korona virüs salgını sebebi ile gündemde olan sürüntü testi, salgın öncesi birçok alanda da kullanılmaktaydı. Erken dönemde hastalıkların tespiti için etkili bir yöntemdir.

PCR testi birçok alanda kullanılmaktadır. Birkaç tanesini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

• Babalık testlerinde kullanılır.
• Gen bozukluklarının tespitinde kullanılır. Erken teşhis ve tedavide önemlidir.
• Adli tıpta önemli bir yeri vardır. Gen analizleri ile suçlunun kim olduğunu tespit etmekte kullanılır.
• Doğum öncesi fetüste var olabilecek anormalliklerin tespitinde kullanılır.
• Kanser ile ilgili araştırmalarda etkili ve önemli bir testtir.

Korona Virüste PCR Testi Neden Sürüntü Testi Olarak Bilinmektedir?

Korona virüs; solunum yollarını enfekte eden bir virüs türüdür. Hayvanlarda ve insanlarda farklı formlarda bulunabilir. Korona virüs zamanla mutasyona uğramaktadır.  PCR testi genelde hastalığın kişide belirti göstermeye başlaması ile yapılır. Bu test ile kişide tahmin edilen virüsün var olup olmadığına bakılmış olacaktır. Hastalığın başında sürüntü yöntemini yani boğazdan ve ağızdan örnek alınarak test yapılması en doğru sonucu verecektir. Hastalık süresi ilerledikçe virüs akciğerlerde hızla yayılacak ve boğazdaki virüs sayısı yok deme derecesine gelecektir. Bu nedenle boğazdan ya da burundan alma ilk haftada teşhis için en etkili yoldur. Bu yola sürüntü yöntemi denildiğinden adı sürüntü testi olarak da anılmaktadır. Hastalığın ilerleyen zamanlarında balgam örneği ile de test yapılmaktadır.

Vücut, Korona Virüs İle Nasıl Savaşıyor?

Vücuda yabancı bir organizma girdiğinde bağışıklık sisteminde bulunan hücreler bu organizmaları hemen algılar. Organizmaya karşı vücudu korumaya çalışır. Vücuda yabancı bir organizma girdiği zaman, bu yabancı maddelerin protein yapılarının vücutta bulunan proteinlerden farklı olduğu savunma hücreleri tarafından fark edilir. Antikorlar yabancı organizmanın proteinine bağlanarak organizmayı etkisiz hale getirecektir. Aşı üretilirken bu çalışma mekanizması göz önünde bulundurulur. Amaç yabancı organizmanın proteinini etkisiz hale getirerek işlevsiz hale gelmesini sağlamak olacaktır. Aşı içerisinde ilgili virüsün hücre içine girmek için kullandığı protein bulunmaktadır. Bu proteinin vücuda girmesi ile yukarıdaki prensibe bağlı kalarak proteini yok edecektir ve bu yabancı mikroorganizmaya bağışlık sağlamış olacaktır. Mikroorganizma vücuda girmeden bağışıklık kazanılmış olacaktır.

Sürüntü Testi Kimlere Uygulanır?

Korona virüs hastalığı olan bir birey hastalığın ilk günlerinde belirtiler göstermeyebilir. Ateş, nefes darlığı, bulantı, öksürük gibi temel belirtileri gösteren kişilere bu test yapılmaktadır. Çocuklar dahil her bireye uygulanabilir. Son zamanlarda yaşanan bazı olaylara bakıldığında sürüntü testinin herkeste uygulanamayacağı konusunda tartışmalar mevcuttur. Bu konuda sürüntü testi yapacak kişilerin sağlığını riske atmamak için önce bazı durumlar incelenmektedir. Herhangi bir rahatsızlığı var mı? Beyin ameliyatı gibi ciddi ve solunuma yakın yerlerde bir ameliyat yapıldı mı? Gibi sorular ile olası riskler ortadan kaldırılmaktadır.

Korona Virüs Belirtileri Nelerdir?

• Kuru Öksürük: Korona virüs direkt üst ve alt solunumu etkilemektedir.  Bu nedenle şiddetli ve geçmeyen öksürüğe sebep olur.
• Nefes Darlığı: Astım gibi solunum yolları hastalıkları mevcut olan kişilerde daha çok görülmektedir. Her hastada bu belirti mevcut değildir. Nefes darlığı çeken hasta tıbbi kontrol altında tedavi edilmelidir.
• Yüksek Ateş: Korona virüste en önemli belirtidir. Vücutta gerçekleşen reaksiyonlar sonucu ateşlenme meydana gelmektedir.
• Kas Ağrıları: Bağışıklığı zayıf düşüren hastalık vücutta yorgunluk ve halsizliğe sebep olabilir.
• Boğaz Ağrısı: Kuru öksürük ve yüksek ateşe göre daha az görülen bir belirtidir.
• İshal: Belirtiler arasında az görülenlerden biridir.

Sürüntü Testi Nerede Yapılır?

Sağlık Bakanlığı tarafından test yapma yetkisi verilmiş olan sağlık kuruluşlarında PCR testi yapılmaktadır. Bakanlık kendi sayfasında bu yerleri paylaşmıştır. Testi yapmak için korona virüse yakalandığını düşünen kişinin temel belirtileri taşıması gerekmektedir. Bu durumda görevlendirilen sağlık ekiplerince evinizden de sürüntü testi için numuneler alınmaktadır. Özel durumlarda ateş, öksürük, nefes darlığı belirtilerine bakılmaksızın PCR testi yapılmaktadır. Hastanemiz de Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilen laboratuvara sahiptir ve PCR testi yapılmaktadır. Yapılan testlerde ortaya çıkan olası gelişmeler, yetkililer ile birlikte incelenmektedir. Kullanılması gerektiği durumlarda da istatistiksel veriler, Sağlık Bakanlığı’na iletilmektedir. Korona virüsten kurtulmanın en temel yolu birlikte mücadele etmektir. Sağlık ekibi olarak her zaman her yerde hastaların yanındayız. Siz de maskenizi takarak, sosyal mesafenizi koruyarak ve temizliğe önem vererek virüse karşı savaşabilir ve gerekli tedbirleri alarak sağlığınızı koruyabilirsiniz.

PCR Testi Yapmak Kimler İçin Zorunlu Hale Gelmiştir?

• Ameliyat öncesi PCR testi yapmak zorunludur. Korona virüs olan bir kişi daha semptomları göstermemiş halde olabilir. Ameliyat sırasında ya da sonrasında çeşitli reaksiyonlara sebep olmamak için kişiye sürüntü testi yapılmaktadır.
• Maç öncesi sporcularda yapılmaktadır. Büyük ve kalabalık bir ortam olan maç öncesi ve sonrası durumlarda takım oyuncuları, görevlileri, çalışanları riske atmamak adına sporculara PCR testi uygulanmak zorundadır.
• Almanya, KKTC dahil birçok ülkede ülke girişlerinde sürüntü ve antikor testi yapılması zorunlu hale getirildi. Yurtdışı seyahatlerinden önce yaklaşık 48 saat içerisinde alınmış sonuçları belgelemek gidilen ülke tarafından talep edilebilir.
• İş başı yapacak kişiler için de çalışma yeri tarafından PCR testi talep edilmektedir. Toplu çalışma ortamlarında çalışanın sonuçları işe dönmesinde önemlidir. Bazı şirketler, çalışanının test sonucuna göre evde çalışmasına devam etmesine izin vermektedir.

Sürüntü Testi Nasıl Yapılır?

Görevli sağlık personeli tarafından özel çubuk yardımı ile burundan ve boğazdan örnek alınır. Alınan örnek özel taşıma kaplarında  Sağlık Bakanlığı'nca yetkilendirilen laboratuvara götürülür. Sonuç raporu sisteme yüklenir.

Sürüntü Testi Yapılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Sağlık görevlisi kıyafet ve koruma açısından gerekli tedbirleri almış olmalıdır. Sürüntü testi örneğinin, alanında ve işinde uzman kişiler tarafından alınması da önem arz etmektedir. Virüs belirtisi olan kişi test sırasında temastan kaçınmalıdır. Örnekler, burnun virüs bulundurma ihtimali yüksek olan geniz bölgesinden alınır. Bu durum kişiye biraz acı ve yanma hissi verebilir.  Sağlığınız için biraz daha dayanıklı olmanız gerekiyor. Yeterli ve doğru bir şekilde alınamayan örnekler, doğru sonuca ulaştırmayacaktır. Bu sizin ve sevdiklerinizin hayatını etkileyebilir. Keza sürüntü testi sonucu negatif olan korona virüse yakalanan hastalar da bulunmaktadır.  Bazen birkaç test yaptırmak da doğru sonuca ulaşmanın bir yoludur.

Sürüntü Testi Sonuçları Ne Kadar Sürede Çıkmaktadır?

Salgın sürecinin başlarında test sonuçlarının çıkması bir günü bulmaktaydı. Zamanla daha da geliştirilerek bu süre 3 – 4 saate kadar indirilmiştir. Laboratuvarın çalışma durumuna göre iki saatte de sonuçlar görülebilmektedir. Bu kadar hızlı sonuçlanması bazen kesin tanı için yeterli olamayabilir. Bu durumda birkaç defa daha test yapılabilir. Yani, kesin tanı için bazen bir günlük süre de gerekebilir. Daha çok yurtdışında uygulanan hızlı tanı testleri de mevcuttur. Bu test ile sonuçlar 15 – 20 dakika içerisinde alınabilir. Ama güvenirliliği ve doğruluğu hala tartışmaya açık bir konudur. Hızlı tanı testi kullanılsa da kesin tanı için hasta olma ihtimali olan kişilere sürüntü testi yapılmalıdır.

Test Sonuçları Çıkana Kadar Ne Yapılmalıdır?

Korona virüs salgını kişisel değil toplumu etkilen bir durumdur. Bu noktada herkesin toplumu oluşturan bir birey olarak kendisine düşen görevleri yerine getirmesi gerekir. Korona virüs hastası olma ihtimali bulunan kişiler sonuçları öğrenene kadar kendini evde izole etmelidir. Evde bulunan diğer kişilerden de izole etmelidir. Dışarıya çıkılmamalıdır. Sürüntü testi için örnek hastanede verildiyse maske takarak ve sosyal mesafeyi koruyarak direkt kendini izole edebileceği yere gitmeli ve dışarı çıkmamalıdır. Sonuçlar korona virüs taşıdığını gösterir ise evden 14 gün boyunca dışarı çıkmayarak kendini ve çevresindekileri korumalıdır.

Test Sonuçları Neyi İfade Etmektedir?

• Test sonucu negatif ise; hasta korona virüs hastası değildir.
• Test sonucu pozitif ise; hasta yüzde doksan korona virüs hastasıdır. Daha kesin sonuç için bilgisayarlı tomografi (BT) çekilebilir. Bu hasta 14 gün boyunca kendini çevresinden izole etmelidir. Hasta ile temas halinde olanlara da sürüntü testi uygulanmalıdır.

Hastaya sürüntü testi sonucu belirtmeden önce teknik hataların olup olmadığı son kez kontrol edilmelidir. Yanlış sonuçlar hem hasta hem de sağlık çalışanı için kötü sonuçlar açığa çıkarabilir.

PCR Testinde Oluşabilecek Hatalar

• Analiz için burundan ve ağızdan doğru ve yeterli düzeyde örnek alınmamış olabilir.
• Örneğin taşındığı özel sıvının kimyasal yapısı bozulmuş olabilir.
• Taşıma sırasında örnek darbe almış olabilir.
• Örneğin kimyasını bozacak bir ortamda muhafaza edilmiş olabilir.
• Örneğin uzun süre bekletilmiş olması analizi etkileyecektir.
• Analizi yapan personel alanında uzman değil ise analiz doğru sonuçlar veremeyecektir.

Sürüntü Testinin Negatif Çıkmasının Sebepleri

• Enfeksiyonun çok erken ya da çok geç evresinde örneğin alınması
• Örneğin uygun bir şekilde işlenmemesi
• Korona virüsün mutasyona uğramış olma ihtimali
• Örneğin doğru alınmaması

Sürüntü Testi Tanı için Yeterli Midir?

PCR testi sadece virüsün vücutta olup olmadığını gösterir. Kişinin korona virüs geçirip geçirmediğini ya da virüsün ne düzeyde ilerlediği PCR testi ile belirlenemez. Bu durumda başka bir yöntem olan antikor testi kullanılır. Antikor, vücuda giren bir mikroorganizmanın vücut savunma hücreleri tarafından etkisiz hale getirilmesini ve bireyin hasta olmasını engeller. Antikor kanda bulunur. Bu nedenle test yapabilmek için kan alma işlemi uygulanmalıdır. Antikor testi ile virüsün bulaşma sırası ve sonra durumları da detaylı incelenmektedir. Kanda koruyucu antikorlar olan immunoglobulin M ve immunoglobulin G tiplerinin oluşup oluşmadığı incelenir.

Yapılan Testler İncelendiğinde Sonuçlar Ne Gösteriyor?

• PCR, immunoglobulin G ve immunoglobulin M negatif ise; kişide hastalık yoktur.
• PCR pozitif, immunoglobulin M ve immunoglobulin G negatif ise; kişi hastalığın daha başındadır. Belirtiler henüz olmayabilir.
• PCR ve immunoglobulin M pozitif, immunoglobulin G negatif ise; kişi hastalığın 6 ile 10. günündedir.
• PCR negatif, immunoglobulin M ve immunoglobulin G pozitif ise; kişinin hastalığında 14 günü geçirdiğini gösterir. Sürüntü testi yapması önerilmektedir.
• PCR ve immunoglobulin M negatif, immunoglobulin G pozitif ise; kişi hastalığı geçirmiş, bağışıklık kazanmış demektir.

PCR Testi İle Antikor Testinin Farkları Nelerdir?

Antikor testi, kişinin mikroorganizmaya karşı bağışıklık kazanıp kazanmadığını ya da beklenen hastalığı geçirip geçirmediğini gösterir. PCR testi ise vücutta bulunan virüs ya da mikroorganizmanın kimliğini ve kişinin enfekte olup olmadığı hakkında bilgi verir. Antikor testi koldan kan alınarak yapılır, PCR testi burun ve boğazdan sürüntü yöntemi ile örnek alınarak yapılır.

Zamanında müdahale her zaman önemlidir. Doğru yöntemler ile hastanemizde sizler için gerekli testleri en uygun şekilde yapmaktayız. Salgın sürecinde bir kişi olarak değil, toplum olarak ilerlemek gereklidir. Bu nedenle belirti gösteren kişiler en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.