Uyuyamama Nedir ?
Uyuyamama ( Insomnia), kişinin günün sonunda alması gerekli olan uyku miktarını yeterince alamaması durumunu ifade eden bir uyku problemi hastalığıdır. Yeterince uyku alamama durumunda kişide çeşitli sağlık problemleri baş göstermeye başlar. Insomnia hastalığına sahip olan bireyler, uykuya dalmada büyük güçlükler çeker. Uykuya güç dalmak, yeterince uyumamak ve sık sık uykunun bölünmesi nedeni ile gün içerisinde uykusuzluk ve bitkinlik problemleri yaşarlar. Günlük yaşam kaliteleri düşer, yapması gereken işleri önemli ölçüde sekteye uğrar. Bu sebeple acil tedavi alınması gereken bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkar.
Insomnia Nedir?
Insomnia rahatsızlığına sahip olan kişi, yeterince uyuyamadığı için sürekli olarak yorgunluk yaşar ve uzun vadede psikolojisi bozulmaya uğrar. Bir insanın alması gereken uyku miktarı kişiden kişiye göre değişmekle beraber, ortalama 6-8 saat aralığındadır. Insomnia rahatsızlığına sahip birey için bu durum neredeyse imkansızdır. Kişiler, zaman zaman stresten veya başka bir durumdan dolayı ani gelişen uykusuzluk problemleriyle karşı karşıya kalmaktadırlar. Uykusuzluk problemi günler, hatta haftalar boyu sürebilir. Bu durumdaki kişilere akut uykusuzluk teşhisi konulur. Ancak bazı bireyler, bir aydan fazla süren, uzun vadeli uykusuzluk problemleri yaşayabilmektedirler. Bu durumdaki kişilere ise kronik uykusuzluk teşhisi konulur. Kronik uykusuzluk problemi, düzenli olarak kullanılan ilaçlar, psikolojik sorunlar ve birçok çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir. Kişi bu problemi aylar boyunca birden fazla kez yaşıyorsa kronik uykusuzluk probleminden bahsedilebilir.
Uykusuzluk Neden Görülür ?
Insomnia tam olarak, bir bireyin uykuya dalmada ve uykusunu sürdürmede güçlük çekmesi durumunu ifade eden ve halk arasında uykusuzluk olarak tanımlanan, yaşam kalitesini büyük ölçüde düşüren önemsenmesi gereken bir rahatsızlıktır. Aynı zaman bu bireyler, uykuya dalmayı başarsa bile kısa süre içerisinde uyanırlar ve tekrar uyumakta çok büyük zorluk yaşarlar. Yeterince uyku alamama sonucunda gün içerisinde halsizlik ve bitkinlik durumları yaşanır, zaman içerisinde bu rahatsızlık kişilerin psikolojisinde tahribatlara yol açar ve başka psikolojik sorunların oluşumuna zemin hazırlar. Sadece psikolojik değil, fiziksel olarak da zarar görülen bu hastalık ile kişilerde çeşitli fiziksel rahatsızlıkların oluşumu gözlenebilmektedir.
Uykusuzluk Çeşitleri Nelerdir ?
Insomnia hastalığının iki türü bulunmaktadır ve bunlar; akut (Ani) insomnia ve kronik (Süreğen) insomnia olarak adlandırılmaktadır. Akut insomnia hastalığı bulunan kişiler uyku bozukluklarını, kısa süreli olarak, 1 ay dan az bir zaman zarfında yaşarlar. Bu hastalık, genellikle tedavi gerektirmeyen ve kendi kendine kaybolan bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Akut insomnia hastalığı genellikle stres ve psikolojik bozukluk kaynaklı olarak gelişir. Ayrıca kullanılan çeşitli ilaçlar ve sağlık problemleri nedenleri ile de ortaya çıkabilir. Kronik insomnia hastalığı bulunan kişilerde ise uyku bozukluğu, aylarca süren bir şekilde gözlenmektedir. Akut insomniada olduğu gibi kronik insomniada da psikolojik faktörler ön plandadır. Buna ek olarak kişinin çevresinde yaşanan durumlara göre de kronik uykusuzluk problemi gelişebilir. Insomnia, kronik bir şekilde seyrediyorsa bir uzman tarafından tedavi alınmasını gerektirir. Öncelikle altında yatan fiziksel nedenler aranır. Herhangi bir bulgu bulunamazsa hasta, psikolojik tedaviye yönlendirilir. Hastaya, psikoterapi ve gerekmesi durumunda ilaç takviyesi ile tedavi uygulanır.
Uykusuzluk ( Insomnia ) Rahatsızlığı Neden Gelişir?
Insomnia, birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilen bir rahatsızlık türüdür. Bu hastalığın ortaya çıkması konusunda altında yatan nedenler arasında, depresyon, mide rahatsızlıkları veya kanser gibi çok ciddi hastalıklar olabilir. Bu durumlara ek olarak kişinin kullandığı ilaçlar ve fazla miktarlarda alkol tüketimi de insomnia oluşumuna zemin hazırlayabilmektedir. Genel olarak insonmina stres kökenli olarak ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Özel ve iş hayatında yaşanan durumlardan dolayı insanlar yüksek stres altında kalabilir. Oluşan bu durum sonucu kişilerde insomnia rahatsızlığı baş gösterebilir. Uykusuzluk ( Insomnia ) rahatsızlığına yol açan durumları şu şekilde sıralamamız mümkündür:
- Psikolojik Rahatsızlıklar: Anksiyete olarak adlandırılan kaygı bozukluğu ve panik bozukluk gibi birçok psikolojik rahatsızlıktan dolayı insomnia rahatsızlığı ortaya çıkabilir.
- Yüksek Strese Maruz Kalmak: İnsanlar duygusal varlıklardır. Bir kişi, iş ve okul gibi sürekli olarak zaman geçirdiği çevrelerde problemlerle karşılaşabilir ve bu neden dolayı yoğun stresli olduğu durumları yaşayabilir. Sürekli ve fazla miktarda stresli bir hal içinde olmak zaman içerisinde insan psikolojisinin ciddi derecede zarar görmesine yol açan bir durumdur. Yaşanan bu durumlar bireyde, insomnia hastalığının gelişmesinde rol oynayabilir.
- Fiziksel Sağlık Problemleri: Insomnia rahatsızlığının altında fiziksel sağlık problemleri yatabilir. Diyabet, mide rahatsızlıkları, kalp hastalıkları, sürekli olarak yaşan ağrılar, hipertiroidi, şeker hastalığı (diyabet), astım, huzursuz bacak sendromu (HBS) ve birçok fiziksel hastalık insomnia oluşumuna neden olabilmektedir.
- Beslenme Alışkanlıkları: Kötü ve düzensiz beslenmek insomnia rahatsızlığına yol açan bir diğer etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle uykuya yakın saatlerde yemek yemek, uyku bozuklukları ve çeşitli fiziksel sağlık problemlerinin oluşmasına yol açabilmektedir. Geç saatlerde ağır ve baharatlı yemekler yememek genel olarak sağlık problemleri yaşamamanız açısından alacağınız önemli bir önlem olacaktır. Reflü hastalığı olan bireylerin uyku saatine yakın sürelerde baharatlı yemekler tüketmesi durumunda, uykudan uyandıran boğaz yanması problemleri yaşaması kaçınılmazdır.
- Düzenli Olarak Kullanılan İlaçlar: İlaç kullanımı bireylerde akut veya kronik uykusuzluk ( insomnia ) oluşmasına neden olabilir. Başta antidepresanlar olmak üzere çeşitli ilaçlar alınması kişide uyku problemleri ortaya çıkarabilir. Doktor tavsiyesi almadan kesinlikle ilaç kullanmamalısınız. Bu davranış birçok sağlık problemlerine davetiye çıkarmaktadır.
- Uzun Mesafeli Seyahatler: Genellikle uzun mesafeli uçak seyahatlerinde jet lag kaynaklı olarak uyku düzensizlikleri ve rahatsızlıkları yaşanabilmektedir.
- Zararlı Alışkanlıklar: Zararlı alışkanlıklar arasında bulunan alkol ve sigara tüketimi, uyuşturucu kullanmak insomnia hastalığına davetiye çıkaran davranışlardır. Bu davranışlar kişide hem fiziksel hem de ruhsal olarak büyük yıkıntılar yaşamasına neden olabilmektedir.
Uykusuzluk ( Insomnia ) Rahatsızlığına Sahip Olduğumu Nasıl Anlarım?
Insomnia rahatsızlığına sahip olmanızdan şüphelenmeniz için aşağıda belirtilen belirtilerinden bir veya birkaçına sahip olmanız gerekmektedir:
- Yorgun ve uykusuz olunsa bile uykuya dalmada güçlük yaşamak,
- Yeterli uyku süresine ulaşmadan, vaktinden önce uyanmak,
- Sabahları yataktan çok zor bir şekilde kalkmak ve dinlenmemiş hissetmek,
- Ruh sağlığında dengesizlikler yaşamak,
- Her şeye çok çabuk şekilde sinirlenmek ve tepki vermek,
- Çok fazla hareketli olmak ve yerinde duramamak,
- Kaygı bozuklukları yaşamak ve karamsar bir ruh halinde olmak,
- Sürekli olarak uykulu hissetmek ve uyku açlığı yaşamak,
- Gün içerisinde gece uyuyabilecek miyim acaba kaygısı yaşamak,
- Bir duruma ve konuya odaklanmada büyük zorluklar yaşamak,
- Sürekli olarak yatağı düşünmek,
- Hafıza problemleri yaşamak, geçmişten bir olayı hatırlamakta güçlük çekmek,
- Normalden fazla bir şekilde sakarlıklar yaşamak,
- Gün içerisinde bir iyi, bir kötü hissetmek,
- Baş ve sırt ağları çekmek,
- Sık sık esneme hali yaşamak,
- Kişiliğine aykırı davranışlar sergilemek.