Uyku Apnesi Nedir?
Uyku apnesi nedir? Uyku apnesi, uyku sırasında yaşanılan bir hastalık olup nefes kesilmesi olarak tanımlanmaktadır. Belirli nedenler sonucunda yaşanılan hastalık en zor uyku hastalıklarından biridir ve tedavi süreci uzun olabilmektedir. Kronik hastalıklar veya genetiksel olarak yaşanılan uyku apnesinin tedavisi bazı zamanlarda mümkün olmayabilir.
Uyku Apnesi Nasıl Oluşur?
Uyku hastalıklarını tetikleyen bazı durumlar sonucunda zamanla uyku apnesi diğer bir adıyla İnsomnia yaşanabilmektedir. Uzun süre uykusuz kalmak, fazla uyumak ya da sürekli olarak düzensiz uykular uyumak hastalığı tetikleyerek oluşmasına neden olabilir. Uyku sırasında bireyin nefes alıp verme hızı düşer ve kandaki oksijen miktarı azalır, uyku apnesi yaşanırken birey birkaç saniye nefessiz kalır ve kısa süreli bir boğulma meydana gelir bu da oksijen seviyesinde daha fazla düşüşe sebep olur ve nefes düzeninde bozulmaya sebep olur. Beyin solunumun kesildiğini vücuda haber verir ve bireyde sıçrama ya da ani korkuyla uyanmalar meydana gelir bu da uyku kalitesizliğine ve vücut fonksiyonların da bozulmaya neden olur.
Uyku apnesi nedir? Sorunu için yapılan tüm araştırmalar neredeyse aynı sonuca ulaşmıştır ve bu hastalık sıkça erkeklerde görülmektedir. Uyku apnesi iki şekilde birbirinden ayrılır ve iki ayrı dalda incelenir.
- Obstrüktif (tıkayıcı) uyku apnesi
- Santral (merkez) uyku apnesi
İki şekilde de hastalık aynı şekilde nefes kesilmesine ve kısa süreli boğulmaya neden olmaktadır ancak farklı belirti ve nedenleri dolayısıyla hastalık ayrı iki şekilde incelenmektedir. Obstrüktif yani tıkayıcı uyku apnesi , burun kırıkları, grip ya da mevsimsel burun tıkanıklığı sonucu meydana gelen solunum kesilmesi ile meydana gelen insomnia olayıdır. Santral bir diğer adıyla merkez uyku apnesi beyin fonksiyonlarından kaynaklı olarak hastalığın yaşandığı durumdur. Beyin sistemsel olarak nefes almak için komut veremez ve o anda bireyde solunum kesilmesi yaşanır. Her iki şekilde de hastalık solunumu keser ve uzun süre tedavi edilmediğinde vücutta farklı sıkıntılara yol açar.
Uyku Apnesinin Nedenleri Nelerdir?
- Fazla kilo
- Burun kırığı, tedavi edilmeyen burun rahatsızlıkları
- Uzun süre uykusuz kalmak
- Uyku düzeninde bozukluk
- Yanlış yastık kullanımı
- Solunum yolları rahatsızlıkları
- Kronik hastalıklar
- Kalp ve damar rahatsızlıkları
- Sürekli ilaç kullanımı
- Madde ve alkol bağımlılığı
- Geniz etinin büyümesi
- Mevsimsel alerji
- Grip ya da nezle
Uyku apnesinin tıkayıcı ve merkezi durumlarda nedenleri birbirine benzer ya da aynı olabilir.
Uyku Apnesi Belirtileri Nelerdir?
Uyku apnesinde yaşanılan tüm belirtiler uyku apnesi nedir? Sorusunun cevaplarına denk gelmektedir. Uyku apnesi birçok neden sonucu yaşanılan bir uyku bozukluğu hastalığıdır. Hastalık uzun süre göz ardı edildiğinde ya da tedavisi sağlanmadığında vücutta belirli yıkımlara neden olabilir. Uyku kalitesini düşürmesi nedeniyle günlük yaşam kalitesinde de büyük etkileri vardır.
Uyku sırasında boğulma hissi yaşayan bireyler psikolojik olarak da bu durumdan etkilenmekte olup, hastalık korkusuyla düzenli uyku uyuyamamaktadır. Bazı bireyler uyku apnesi yaşadığının farkına varmayabilir, nefesi kesildiğini fark etmez. Uyku apnesi yaşayan kişiler fark etmese dahi hastalık bazı belirtilerle kendini belli eder. Yaşanan belirtiler kişiden kişiye değişebilir olup, vücutta yaşanılan etkide farklı olabilir. Uyku apnesi belirtileri aşağıda belirtildiği gibi sıralanabilir ancak bir kişide bir veya birkaçı gözlemlenebilir;
- Boğaz ağrısı
- Sinirli olmak ve stresli uyanmak
- Sürekli uykudan uyanmak
- Yorgunluk
- Uykusuzluk
- Unutkanlık
- Tansiyonun sürekli yükselmesi
- Kalp ritimlerinde bozukluk
- Ağız kuruması
- Sürekli horlama
- Konsantre olamama
- Geçmeyen baş ağrıları
Uyku apnesi nedir? Denildiğin de yukarıda verilen belirtileri yaşayan insanların yaşadığı hastalık akla gelmelidir. Uyku bozuklu, uyku hastalığı ya da insomnia gibi birçok şekilde isimlendiren hastalık belirtiler sonucu kendini gösterir. Hastalık her bireyde aynı belirtileri göstermeyebilir, bazıları tüm belirtilere sahipken bazen de yalnızca bir belirti ile hastalık saptanabilir. Uyku sırasında bir veya birkaç defa solunum kesilebilir ve hasta uykusundan sıkça uyanabilir. Solunum birkaç saniyeden fazla sürerse direkt olarak kalbin durmasına neden olabilir. Hastalığın tanısı için, bir hekim gözlemine ihtiyaç vardır, hastalık belirtileri, hastanın öyküsü ve belirtiler incelenerek hastalık tanısı konulabilir.
Uyku Apne Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalığın anlaşılabilmesi için genel olarak uyku laboratuvarları kullanılıyor olup. Laboratuvarda uyku sırasında hareketler, nefes düzeni, kalp ritimleri ve beyin fonksiyonları izlenmektedir. Hasta en az 6-7 saat boyunca uyku gözlemi altına alınır ve vücuda bağlanan elektrotlar ile incelenmeleri yapılır. Uyku apnesi uyku esnasında nefesin kesilmesi durumudur buna benzer olarak bir de hipoapnesi vardır. Hipoapnesi hastalığında ise uykuda nefesin çok fazla yavaşlaması sonucu kanda oksijen miktarının azalması meydana gelmektedir.
Uyku Apnesi Tedavisi
Uyku apnesi, solunum bozukluğuna yol açan ve her bireyde farklı seviyede yaşanan, ciddiye alınması gereken bir uyku hastalığıdır, Uyku apnesi belirtilerini fark eden bireyler, gecikmeden uzman bir hekime başvurmalıdır. Uyku apnesi nedir? Diyen kişilerin tüm cevapları bulması ile tedavi süreci başlar. Tedavi hastalığın derecesine, durumuna ve hastada yol açtığı diğer sorunlara bağlı biçimde yönetilir. Bazı hastalar CPAP makinası yani solunum makinası ile tedavi görmek durumunda kalabilir. Uyku apnesi kandaki oksijen seviyesini düşürdüğü için solunum cihazına gerek duyulur.
Geniz Eti Uyku Apnesine Yol Açar mı ?
Hastalığın ne kadar süredir yaşandığı da oldukça önemlidir, geniz eti büyüklüğü ya da genetiksel durumlar doğuştan olabilen durumlardır. Geniz eti büyüklüğünden kaynaklı uyku apnesi, geniz etinin alınması ile iyileştirilebilir. Kronik hastalıklar ya da ciddi kalp rahatsızlıklarından meydana gelen uyku apnesinin tedavi edilmesi biraz zor bir durumdur, ilaçlı tedaviler hasta için uygun olmayabilir bu nedenle hastaya uygun uyku yastığı önerilebilir veya yatış pozisyonları belirlenebilir. Uyku apnesi hastalığına sahip bireylerin hayat düzeninde değişimler yaşaması gerekli olabilir. Sigara alkol gibi zararlı maddelerden uzak durulmalı ve çok fazla kilolardan uzak durulmalıdır. Yeme alışkanlıklarında bozukluklar tamamıyla düzeltilmelidir. Uyku apnesine sahip kişi, bol su tüketimi yapmalı ve gereksiz ilaç kullanımından kaçınmalıdır. Hastalarda en sık görülen düzensiz hayat biçimi olmuştur bu nedenle günlük hayatlarında uyku düzenlerine ve yemek yeme düzenlerine oldukça fazla dikkat etmelidirler. Uyku apnesi, ilaç kullanılarak tedavi edilebilir bunun yanında bazı durumlarda ameliyat gerekirken bazı hastalara hiçbir ilaç veya ameliyat önerilmez yalnızca solunum cihazı kullanılabilir. Hastalar tedavi sürecinde hayatlarında mutlaka bir denge kurmalı ve düzenli bir yaşama geçmelidir.
Uyku Apnesinde Erken Tedavinin Önemi
Uyku apnesi nedir? İle bireyin yaşadığı tüm sorunlar, erken fark edildiğinde basit tedavilerle kolayca yok edilebilir. Hastalık göz ardı edilmemeli ve ciddiye alınmalıdır, tedaviyi aksatmak yaşam kalitesinde hızla düşüşe sebep olabilir. Erken tanı ve erken tedavi, uyku apnesi sahibi bireyin hastalıktan daha hızlı sıyrılmasına ve rahat bir uyku uyumasına olanak sağlamaktadır.