Mr-Linac

MR-LINAC, özel görüntülemeler ve ölçümlemeler ile hedefleme yapan, tümörlü dokuları ışınlar ile yok etmede kullanılan akıllı radyoterapi yöntemine verilen isimdir. MR-LINAC, yöntemi özellikle kanser tedavileri ve bu gibi tedaviler sırasında hareketli organlarda bulunan tümörlerin bile anında yakalanıp, ışın ile yok edilmesini sağlamaktadır. Bu uygulamada tümörlere ışın verilirken, çevrede bulunan sağlam dokularında büyük bir özenle korunması sağlanmaktadır. Uygulama klasik radyoterapi uygulamasına göre çok daha gelişmiş bir donanıma sahiptir ve MR-LINAC teknolojisi radyoterapiye eklenmekte olan Manyetik Rezonans sayesinde hastalara ve uzmanlara ciddi kazanımlar sağlamaktadır. 

MR-LINAC yönteminde tedavi sırasında hastaların nefes alması gibi tümörün yerinin değişmesine neden olan durumlarda bile, ışın mevcut tümöre büyük bir hassasiyetle odaklanabilmekte ve tam isabet ederek tümörün yok olmasını sağlayabilmektedir. Radyasyon onkologları, uygulama sayesinde mevcut tümörü bir cerrahın ameliyat sırasında görebildiği gibi net bir şekilde görebilmekte ve aynı şekilde bir cerrahın titizliği ile tümöre ışın vererek yok edebilmektedir. MR-LINAC net ve hızlı görüntü alabilen, hareketli tümörleri bile anında algılayarak yok edebilen tedavi planlaması oluşturulan yenilikçi ve akıllı radyoterapi yöntemidir. 

Uygulama sırasında klasik radyoterapi seansında yapıldığı gibi hastalar, cihaza uzanmaktadır. Daha sonra önceden planlaması yapılan ışın uygulaması verilmeye başlanmaktadır. Hasta cihazda uzanır pozisyondayken, MR ile video ve fotoğraf şeklinde, tümörlü hücrenin anlık ve sürekli görüntüsü alınarak hareket edip etmediği takip edilmektedir. Tümörlü hücrenin hareket ettiğini ya da hareketli olduğunu saptayan radyasyon uzmanları, MR görüntüleri ve verilerine bakarak tümörün noktasını tespit etmekte ve gönderilen ışınların hedef rotasını belirlemektedir. MR-LINAC, tedavi yönteminin diğer uygulamalardan uzun sürmesinin en temel nedeni tedavi sırasında tümörün hareketliliğini saptamaya yarayan MR çekimlerinden kaynaklanmaktadır. MR-LINAC tedavisi alan kişilereher uygulama için yeni bir tedavi planlaması hazırlanmaktadır. 

Neden MR-LINAC

MR-LINAC tedavisi ışınlama sırasında en ideal görüntüyü elde edebilen ve günümüzde geliştirilmiş en önemli tıbbi cihazlar arasında yer almaktadır. Uygulama sırasında izlenilen tedavi planlaması, her seferinde yenilenmekte ve sistem şu şekilde işletilmektedir. Hastaların cihaza uzanması, MR görüntüleri ile tümörlü dokuların yerinin saptanması ve doğru planlama sayesinde nokta atışı şeklinde ışın verilmesi ilerletilmekte olan tedavi sırasında, hastalar yatar pozisyonda iken bile tümörün hareket edip etmediğinin saptaması yapılabilmektedir. Tedavi sırasında bazen hastaların nefesinin tutulması ve tümörün hareketinin kesilmesi istenmektedir. Bu durumda bazı hastaların nefesi tutulu olduğu halde tümörlü dokuları hareket edebilmektedir ve bu hamleler MR-LINAC ile kolaylıkla takip edilebilmektedir. 

MR-LİNAC Hangi Amaçla Kullanılır ?

Geçmiş dönemlerde cerrahlar, tümörlü dokuları belirli bir alanı açarak çıkartmaktaydı. MR-LINAC cihazı ise uygulama sistemi sayesinde radyasyon onkolojisi uzmanlarının, bir cerrah gibi tümörlü dokuları hedef almasını sağlamaktadır. Geçmiş yıllarda tümörlü bazı hücreler net bir şekilde görülmediği için etkin bir şekilde radyasyon verme işlemi yapılamıyordu. MR-LINAC yöntemi sayesinde artık radyasyon onkolojisi uzmanları, tümörlü dokuları net bir şekilde hedef alabilme ve yüksek dozlu ışın verirken dahi uygulama çevresindeki dokuları koruyabilme olanağı kazanmıştır. Günümüzde radyoterapi uygulamalarının neredeyse yüzde doksanlık bir bölümü, MR-LINAC cihazları kullanılarak yapılmaktadır. Bu cihaz gelişmiş teknolojisi sayesinde elektrik enerjisini X ışınına çevirerek hastalara vermektedir. 
İlk olarak iki bin beş yılında kullanılmaya başlanan MR-LINAC cihazı ve tedavisi, hastaların uygulama öncesi film ya da tomografi gibi görüntüleme yöntemlerine girmesine gerek kalmadan, cihaz içinde bu işlemin tamamlanmasını ve tümörlü dokunun tam olarak tespit edilmesini sağlamaktadır. 

MR-LINAC Kullanım Alanları Nelerdir?

MR-LINAC yani diğer bir adı ile Lineerakseleratör tüm tümörlü dokularda kullanılan bir tedavi yaklaşımı olmasa da genel olarak akciğer, pankreas, karın içi tümörleri, prostat, kanser ile ilgili olan bazı tümörlü hücreler ve karaciğer metastazlarında daha sık kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalarda uygulama sonrası en yüksek verim alınan hastalığın pankreas kanseri olduğu söylenmektedir. Tedavi sayesinde başarı yüzdesinin yüzde onluk seviyelerden yüzde doksanlık seviyelere çıktığı belirtilmiştir. Kullanıldığı alanda uygulanan tedaviler arasında tam bir devrim olduğu düşünülmekte olan MR-LINAC bahsedilen tümörler dışındaki tümör türlerine de kolaylıkla ve güvenle uygulanabilmektedir. Bu yaklaşımın tüm tümörlere uygulanabilir olmasının en önemli nedeni, yerleşim yerlerine bağlı olarak değişkenlik gösterilen tümörlerin en etkili şekilde tespit edilebilmesi ve hastalara verilecek dozun ayarlanabilir olmasıdır. Bu işlevsellik tedavinin daha verimli ve daha iyi sonuçlanmasını sağlamaktadır. 

MR-LINAC tedavisi kullanım alanlarını şu şekilde sıralamak mümkündür: 

• Rahim kanseri
• Pankreas kanseri
• Ameliyat edilemez durumda olan pankreas kanserleri
• Kolon kanseri
• Operasyon ihtimalinin sınırlı olduğu pankreas kanseri
• Rahim ağzı kanseri
• Pelvik tümörler
• Kolorektal kanserler
• Rahim içi kanseri
• Böbrek kanseri
• Ameliyat edilemez durumda olan rektal kanserler
• Rektal kanser
• Karaciğer kanseri ve karaciğer metastazları
• Karın tümörleri
• Mide kanseri
• Erken evre prostat kanseri
• Akciğer kanseri
• Meme kanseri
• Yemek borusu tümörleri
• Karın tümörleri
• Erken evrede tespit edilen göğüs kanseri
• Mesane kanseri
• Vajin kanseri
• Hepatobilier kanserleri
• Yumuşak doku sarkomu
• Liver HCC
• Abdominal tümörler
• Renal hücreli kanserler
• Karın bölgesi kistleri
• Fallop tüpü kanseri
• Böbrek üstü metastazları, kanserleri, böbrek üstü bezi metastazları ve böbrek üstü bezi kanserleri

MR-LINAC Tedavisi Nasıl Uygulanmaktadır?

MR-LINAC, yöntemine hastaların tedavi planlaması yapıldıktan sonra başlanmaktadır. Hastaların ilk olarak BT'si çekilmekte, MR-LINAC cihazında MR görüntülemesi yapılmakta ve tedavi planlaması hazırlanmaya başlanmaktadır. Hastaların cihaza uzanmasının ardından çekilmekte olan MR sırasında tümörlü dokuların yeri belirlenmektedir. Hastaların o günkü anatomisi doğrultusunda tümör ve organların yerleri belirlenmekte ve o güne ait doz dağılımı kontrol edilmektedir. Hastaların tedavisi planlandığı doğrultuda ilerleme göstermiyor ise yeni bir tedavi planlaması belirlenmektedir. 

MR-LINAC, tedavisinde başarı sağlanması ve nokta atışı yapılabilmesi için hedef dokunun net bir şekilde görüntülenmesi büyük bir önem arz etmektedir. Bu durum ise ancak ve ancak MR çekimi ile sağlanabilmektedir. Hastaların tedavi sırasında ortaya çıkan MR gürültüsünden rahatsız olmaması için ses azaltıcı kulaklıklar kullanılmaktadır. 

MR-LINAC cihazları sayesinde radyoloji onkoloji uzmanları, tümörlerin ve diğer normal organların hareketlilik durumuna göre anlık doz ayarlaması yapabilme şansına sahiptir. Bahsedilmekte olan tüm bu işlemler ve aşamalar hastalar cihaza yatmış ve tedavi için hazır duruma gelmiş iken gerçekleşmektedir. En etkili radyoterapi yöntemlerinden biri olan bu uygulama sırasında hastalara ekstra iyonize radyasyon verilmemektedir. MR-LINAC cihazı ile yapılmakta olan tedavi sırasında hastalar istem dışı nefes aldığında ve tümörün yeri değiştiğinde dahi, verilen ışınlar tümöre net bir odaklama yaparak, tam isabet ile tümörün yok olmasını sağlamaktadır. Ayrıca hastaların nefeslerini tutmaları istendiğinde, kamera görüntüleri doğrultusunda hastalar nefes ayarlamalarını yapmaları için yönlendirilebilmektedir. Son derece etkili ve verimli bir işlem olan bu tedavi, hastaların ve tümörün durumuna bağlı olarak yirmi ile kırk dakika arasında sonlanmaktadır. 

MR LINAC Tedavisi Kaç Seans Sürmektedir?

Normal radyoterapi yöntemlerinde hastaların tedavi süreleri otuz seans sayılarına kadar uzayabilmektedir. Bu bağlamda MR LINAC tedavisinin de bu denli uzun seanslar boyunca devam etmesi beklenmektedir.  Fakat MR LINAC uygulaması sırasında hastalara bir tedavi sınırlaması konulamamaktadır. Hastaların durumu, tümörün boyutu, yapısı, hareketlilik hali ve büyüklüğü gibi kriterler baz alınarak belirlenen tedavi doğrultusunda hastalara gün aşırı uygulanmakta olan MR LINAC, genel olarak altı ile dört seans sarasında sona erdirilmektedir.

MR LINAC cihazı ile uygulanmakta olan tedavi sırasında cihaz, kişilerde meydana gelen tüm değişiklikleri değerlendirerek, hastalara her seans farklı ve yeni bir tedavi olanağı sunmaktadır. Uygulamanın diğer radyoterapi cihazlarına göre daha uzun sürmesinin nedeni, tedavi sırasında hasta cihazın içinde uzanır haldeyken MR çekilmesinden kaynaklanmaktadır. 

Tümörlü dokuları çok daha yüksek dozlar ile tedavi edebilen MR LINAC cihazı, tedavi süresinde hastalarda yaşanan farklılıklara göre yeni bir tedavi planlaması oluşturulmasını mümkün kılmaktadır. Sağlam dokulara dokunmadan, tümörlü dokuları tedavi eden MR LINAC cihazı, tümörlü dokular normal hücrelere doğru yayıldığında temiz dokuların uzaklaşmasını ve düşük dozda ışınlar ile tedavi edilmesini sağlamaktadır. 

MR LINAC Tedavisinin Hastalara Sağladığı Avantajlar Nelerdir?

Son teknolojiye sahip olan ve o teknoloji ile çalışan radyoterapi cihazlarından biri olan MR LINAC tedavi sırasında uygulama bölgesine diğer cihazlar gibi X ışını göndermek yerine, gerekli kontrollerin Cihazdaki MR ile gerçekleşmesini sağlamaktadır. Son derece etkili olan ve başarı oranı her geçen gün artış gösteren bu tedavinin kişilere sağladığı birçok avantaj bulunmaktadır. 

-MR LINAC cihazı günlük batın gazı değişikliğine bağlı yaptığı gözlemler sonucu, her seferinde farklı doz ayarı yapabilmektedir.

-Cihaz kişilerin tümörlü dokularını ve diğer organlarının hareketlerinin takip edilmesini ve daha küçük alanlara bile nokta atışı ışın tedavisi yapılabilmesini sağlamaktadır. 

-Özellikle yumuşak dokularda yer alan tümörler, cihazda çekilebilen MR sayesinde daha kolay ve net bir şekilde belirlenerek, tedavinin kolaylaşmasını ve değiştirilebilir olmasını sağlamaktadır. 

-Tümöre işaretleyici yerleştirilmesine gerek kalmadan cihaz sayesinde tedavide bile, kolaylıkla izlenebiliyor olması gibi avantajları vardır.