Hipertiroidi Nedenleri ve Belirtileri
Tiroit bezinin çok çalışması sonucu ortaya çıkan hipertiroidi hastalığı, insan hayatını olumsuz yönde etkileyen belirtilerinden dolayı en çok merak edilen hastalıklar arasında yer almaktadır. Özellikle en çok merak edilen konuların başında ise hipertiroidi hastalığının neden meydana geldiği ve neden olduğu belirtiler yer almaktadır.
Hipertiroidi hastalığının görülmesine zemin hazırlayan birbirinden farklı birçok neden bulunmaktadır. Tiroit bezinin fonksiyonlarını etkileyerek aşırı hormon üretmesine ve hipertiroidi hastalığının görülmesine neden olan faktörleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Graves Hastalığı: Hipertiroidi hastalığı ile ilgili yapılan araştırmalarda hipertiroidi vakalarının dörtte birinde bir bağışıklık sistemi hastalığı olan Graves hastalığının neden olduğu görülmektedir. Graves hastalığı, vücudun sağlıklı tiroit dokularına saldırmasına neden olmaktadır. Bu durum karşısında ise tiroit bezi daha fazla hormon salgılamaya başlar ve aşırı salgılanan hormonlardan dolayı kişi hızlanan metabolizmadan dolayı kilo alamaz hale gelir. Hayati tehlikesi bulunan oldukça ciddi bir hastalıktır.
- Tiroidit ( Tiroit İltihabı): Ciddi hastalıkların bir sonucu olarak tiroitte tiroidit adı verilen iltihaplı yani şişmiş tiroit bezi durumu meydana gelebilir. Bu durum da geçici bir süre tiroit bezinin aşırı hormon salgılamasına yani hipertiroidi oluşmasına neden olabilir.
- Guatr: Guatr hastalığının söz konusu olduğu durumlarda en sık görülen durum büyümüş tiroit bezidir. Tiroit bezinin büyümesi ile hipertiroidi arasında bağlantı olduğu düşünülmektedir.
- İlaç Kullanımı: Bazı özel içeriklere sahip kanser ilaçları, kalp ritim bozuklukları ilaçları ve bipolar bozukluk için kullanılan lityum gibi ilaçlar tiroit bezini direkt olarak etkileyerek daha az veya daha çok hormon salgılamasına neden olabilmektedir. Bu yüzden bu ilaçların kullanımına bağlı olarak bazı durumlarda hipertiroidi hastalığı ile karşılaşmak mümkündür. İlaç kullanım süresine bağlı olarak bu durum ve neden olduğu belirtiler geçicidir.
Bütün bu nedenlerin yanı sıra genetik faktörler, tip 1 diyabet, cinsiyet, aşırı tiroit hormonu kullanımı gibi nedenlerde hipertiroidi hastalığına neden olabilmektedir.
Hipertiroid ne demek?
Hipertiroidi, en basit tanımı ile tiroit bezinin olması gerekenden daha fazla çalışması ve buna bağlı olarak daha fazla hormon üretmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu hormonların daha fazla üretilmesinin neden bir hastalık oluşturduğunu daha iyi anlamak için ise öncelikle tiroidin ne olduğunu bilmek gerekmektedir.
Tiroit denince her ne kadar halk arasında bir hastalık tanımı olarak kullanılsa da aslında boğazda adem elması olarak bilinen kısmın altında, soluk borusunun hemen önünde yer alan bir organdır. Kelebek şeklini andıran bir forma sahip aynı zamanda U ve A harflerine de benzetilen tiroit, vücudumuzda bulunan birçok sistemin düzenli bir şekilde çalışmasını sağlayan hormonların üretiminden sorumlu, oldukça önemli bir organımızdır. Büyüklüğü yaklaşık olarak bir ceviz büyüklüğünde olan tiroit, T3 (triiyodotironin), T4 (tiroksin) ve kalsitonon hormonlarının üretimini, depolanmasını ve vücudunuzun ihtiyacı olduğu anlarda salgılanmasını sağlamaktadır. Toplam ağırlığı 15-20 gr kadar olan tiroitten salgılanan bu hormonlar, kan dolaşımına karışarak, ilişki halinde olduğu vücudumuzda bulunan sistemlerin ya da organların uyarılmasını sağlamaktadır. Bu yüzden tiroit bezinin sağlıklı bir şekilde çalışması, gerekli hormonları olması gerektiği miktarda üretmesi ve fonksiyonlarının düzenli olması sağlığımız açısından son derece önemlidir. Vücudumuzda bulunan metabolik süreçlerin hemen hemen hepsi tiroit bezi tarafından salgılanan hormonların etkisindedir.
Tiroit bezinin bütün metabolizmayı etkileyen hormonları salgılayan bir organ olması, fonksiyonlarını yerine getirmesi açısından son derece önemlidir. Tiroit bezinin bu önemli fonksiyonlarını yerine getirememesi durumunda farklı sağlık problemleri oluşmaktadır. Tiroit hastalıkları adı verilen bu hastalıklar ise iyi huylu ve kötü huylu olarak değerlendirilir. Kötü huylu olan tiroit hastalıkları tiroit bezinde bulunan hücrelerde kanser oluşması sonucu oluşan tiroit kanseri türleridir. İyi huylu tiroit hastalıkları ise tiroit bezinin az veya çok çalışmasına ya da şekil değişikliğine bağlı olarak gelişen hastalıklar olarak tanımlanmaktadır.
İyi huylu tiroit hastalıklarından biri olarak kabul edilen hipertiroidi hastalığı ise tiroit bezinin vücudun ihtiyacından fazla hormon üretmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Vücudun ihtiyacından daha fazla hormon üretmesi sonucunda ise vücudun metabolizmasını etkileyen birçok farklı semptomlar ortaya çıkmaktadır.
Hipertiroid nelere sebep olur?
Hipertiroidi hastalığının görülmesiyle birlikte metabolizmayı direkt olarak etkileyen semptomlar ortaya çıkmaktadır. Bu semptomlar arasında hipertiroidinin neden olduğu en ciddi komplikasyonlardan biri kalp rahatsızlıklarıdır. Aşırı miktarda salgılanan tiroit hormonları hızlı kalp atışı, kalp ritmi bozukluğu ya da kalbin vücudun ihtiyacını karşılayacak kadar kan dolaşımı sağlamaması durumu olan kalp yetmezliğine sebep olabilir. Tedavisi gerçekleştirilmediği takdir de hipertiroidinin sebep olduğu bir diğer semptom ise kolayca kırılabilen kemiklerdir. Kemik sağlığı direkt olarak vücudumuzda bulunan kalsiyum başta olmak üzere diğer mineraller ile bağlantılıdır. Ancak hipertiroidi hastalığında tiroit tarafından fazla salgılanan hormonlar kalsiyumun ve diğer minerallerin kemik sağlığını korumasını engellemektedir. Bu durumda da osteoporoz adı verilen zayıf ve kırılgan kemik hastalığı ortaya çıkar.
Hipertiroidi hastalığının sebep olduğu bir diğer semptom ise göz ve cilt problemleridir. Hipertiroidi hastalığının en önemli nedenlerinden biri olan Graves hastalığında, hastanın gözlerinde kızarma, şişme, ışığa duyarlılık, bulanık veya çift görme gibi sorunlar ortaya çıkar. Bu sorunlar tedavi edilmediği takdirde daha ciddi göz problemlerine hatta görme kaybına neden olabilmektedir. Son olarak görülen önemli semptomlardan bir diğeri ise Tirotoksik kriz riskidir. Hipertiroidin neden olduğu semptomla bir anda artıp yoğunlaşarak ateş ve hızlı nabza neden olabilir. Bu durumda acilen tıbbı destek alınması gerekmektedir.
Oldukça ciddi semptomlara sebep olabilen hipertiroidi hastalığının mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir. Hipertiroidi teşhisi konduktan sonra hastanın yaşına, fiziksel durumuna, hipertiroidi hastalığına neden olan diğer sağlık sorunlarına ve hastalığın şiddetine göre gerekli tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.
Hipertiroid belirtileri nelerdir?
Tiroit bezinin fazla hormon salgılaması ile oluşan hipertiroidi hastalığında, T4 ve T3 hormonu tek başına ya da her ikisi birden kanda yüksek miktarda görülecektir. Bunun sonucunda ise etkilenen metabolizma da daha hızlı çalışmaya başlayacaktır. Hipermetabolik olarak tanımlanan bu durumda yüksek kan basıncı, yüksek kalp atış hızı ve el titreme gibi belirtiler ile karşılaşabilirsiniz. Hipertiroidi hastalığının bu belirtilerini taşıyan hastalar ilk başlarda bunun strese bağlı olduğunu düşünebilirler. Maalesef bu durum hipertiroidi teşhisinin koyulmasını geciktirebilmektedir.
Hipertiroidi hastalığında görülen diğer belirtileri ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- İştahın açılmasına rağmen isteğe bağlı olmayan ani kilo kaybı,
- Sinirli ve huzursuz ruh hali,
- Kalp çarpıntısı ve kalp atışlarının hissedilmesi,
- Yüksek tansiyon,
- Stres ve kaygı artışı,
- Sıcağa karşı gelişen tahammülsüzlük,
- Uyku problemleri,
- Menstrüal döngüde meydana gelen değişiklikler,
- Kaslarda güç kaybı,
- Geçmeyen ishal,
- Saçların incelmesine bağlı olarak kırılması ve dökülmesi,
- Erkeklerde meme gelişimi,
- Göz yapısında değişiklik.
Bu belirtilerin yanı sıra yorgunluk, terleme, titreme ve göz yapısında meydana gelen değişiklikler de hipertiroidi belirtileri arasında yer almaktadır. Bu belirtiler dışında eğer hasta baş dönmesi, bilinç kaybı ve hızlı kalp atışı belirtileri gösteriyor ise en kısa sürede acil müdahale edilmelidir.
Koru sağlık ekibi olarak sizin için hazırladığımız bu yazımızda hipertiroidi hastalığı ile ilgili en çok merak sorular hakkında detaylı cevaplar vermeye çalıştık. Hipertiroidi hastalığı ile ilgili daha fazla bilgi alabilmek ya da muayene olabilmek için sitemiz üzerinden randevu alarak konusunda uzman ve deneyimli doktorlarımız ile iletişime geçebilirsiniz.