Sintigrafi nedir?

Sintigrafi, nükleer tıp alanında hastalık tanısı için kullanılan bir yöntem olmaktadır. Organ ve dokuda meydana gelen hastalığın moleküler olarak görüntülenmesinde kullanılır. Rahat bir uygulama olduğundan hastalarda bir tedirginlik gözlemlenmemiştir. Şöyle ki, hastaya ağız veya damar yoluyla bir ilaç verilir. Verilen ilaç, hasarlı bölgeye doğrudan etki eder. Ardından oluşan değişimleri incelemek için gama kamerası denilen tıbbi bir cihaz kullanılır. Tanıyı kolaylaştırmayı sağlayan bu ilaç, içerisinde talyum ve teknesyum gibi içeriklerin yer aldığı özel bir formül olmaktadır. Radyoysan yayıcı bir yapıya sahiptir. Radyasyon dalgaları gama kamerası tarafından algılanır. Bu ilaç ile vücutta ne tür etkilerin oluştuğu, ne derece etki sağladığı ve ne kadarının vücuttan atıldığı hususları gözlemlenir. Veriler, fotoğraflama ve sayısal olarak ele alınır. İlaç kontrollü bir şekilde verilir. Aynı zamanda ilacın zararı veya yan etkisi de yoktur.

Sintigrafi yöntemi hakkında genel bilgiler

Sintigrafi yöntemi hakkında genel bilgiler sayesinde süreci tanımak mümkündür. Vücutta yer alan organ ve dokular için kullanılan bir yöntemdir. Mesela; tiroit, kemik, böbrek ve benzeri alanlarda verimli sonuçlar alınır. Hastalıkların erkenden belirlenerek tedavi prosesinin ve tedavi sonucunun başarı durumunun gözlemlenmesi, hızlı, emniyetli ve rahat bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar. Yeni doğan bebekler, yaşlılarda güvenle uygulanır. Ancak uygulamanın yapılmadığı özel durumlu kişiler vardır. Gebeler de sintigrafi yöntemi uygulanmaz. Gebelik süresinin bitip aradan biraz zaman geçtikten sonra sintigrafi yönteminin uygulanması önerilir. Doktor tavsiyesine göre hareket etmek gerekir. Sintigrafi yöntemi uygulanırken hastada herhangi ağrı, acı hissi oluşmaz. Dolayısı ile diğer tedavi yöntemlerindeki gibi hastalarda korku, panik oluşmaz.

Sintigrafi yöntemi öncesinde yapılması gerekenler nelerdir?

Sintigrafi yöntemi öncesinde yapılması gerekenler nelerdir sorusu hastayı bu yönteme hazırlamada gereklidir. Bu yöntemde doku ve organlar gözlemlendiği için hastanın genel durumunun uygun olması gerekir.

• Tok karnına veya aç karnına olması gibi faktörler belirlenir. Yaklaşık 5 saat yeme içmeye ara verilmesi kalp için yapılacak sintigrafi yönteminde istenir.
• Özel ilaç hastaya verileceği için düzenli olarak kullandığı ilaç var mı? Varsa doktora bu konu hakkında bilgi verilir. Hastanın ilaç kullanımına ara verilmesi istenir.
• Eğer böbrek ve kemik için sintigrafi yöntemi kullanılacaksa hastadan bol su tüketmesi istenir. Yarım saat içinde yarım litre su tüketmek yeterli olacaktır.
• Hastanın bol ve rahat kıyafetler giymesi önerilir.
• Şekerli, yağlı yiyeceklerin tüketimine 2 gün önceden ara vermek gerekir.
• Yakın zamanda yaptırılan test sonuçlarına ihtiyaç olabileceği düşüncesi ile hastanın yanında bulundurması gerekir.

Vücuttaki her organ ya da doku için yapılacak sintigrafi yöntemi aynı değildir. Farklı olması hazırlık sürecinin de değişmesi demektir.

Neden sintigrafi yöntemine ihtiyaç duyulur?

Neden sintigrafi yöntemine ihtiyaç duyulur? Sintigrafi yöntemi, gelişmiş teknoloji kullanılmasıyla hastanın iç organ ve dokularını kapsamlı olarak görüntüleme imkânı verir. Uygulama alanının geniş olması sayesinde vücuttaki bütün organlara bu yöntem uygulanır. Hastalığın belirlenmesi için kullanılan tedavinin yetersiz olması veya hastalığın tespit edilememesi durumunda sintigrafi yöntemine ihtiyaç duyulur. 

Bu yöntem; beyin, kalp- damar sistemi, sindirim sistemi ile tiroit gibi organlarda ve dokularda oluşan tümör, kanser, hasar, deformasyon gibi riskli durumlar için kullanılır. Organın fonksiyonu, yapısı gibi konularda doğru bilgi alınmasını sağlar. Kısa sürede saptanan hastalık için tedavi prosesinin belirlenip hemen uygulanmasını sağladığından hastalığın ilerlemesini önler. Sintigrafi, ciddi hastalıklarda erken teşhis sağladığından hayat kurtarıcı bir yöntemdir.

Sintigrafi yöntemi hangi hastalıklar için kullanılır?

Sintigrafi yöntemi hangi hastalıklar için kullanılır? Hastalık belirtisinin fark edilmesinden sonra doktor muayenesinin yapılması gerekir. Doktorun gerekli görmesinden sonra sintigrafi yönteminin uygulanmasına karar verilir. Nükleer tıp alanında kullanılan sintigrafi yöntemi için hastanın randevu alması yeterlidir.

Sintigrafi yöntemiyle incelenecek hastalıklar aşağıdaki gibidir;

• Endokrin: guatr veya tiroit hastalıkların belirlenmesi için sintigrafi yöntemi kullanılır. Bu bölgede oluşan düğümlerde, bezlerde büyüme hareketlerinin izlenmesini kolaylaştırır. Sadece hastalık bölgesel olmayıp kan değerlerinde oluşan değişimlerin belirlenmesini de sağlar. Düğümlerin hareketlerini, mikrobun yayılması, kanser gibi riskli durumların tespitinde gereklidir.
• Enfeksiyon: bölgesel veya vücuda yayılan mikrobik durumun nedeni, hastalığın çıkış noktası gibi durumların öğrenilmesi için gereklidir.
• Gastrointestinal sistem: sindirim bölgesindeki işlevsel sorunlarda, irin oluşması, cerrahi müdahalenin ardından oluşan yan etkiler, organ ve doku bozukluklarının bilinmesi için gereklidir.
• Genitoürüner sistem: böbreğin işlevinde oluşan aksaklığın tespiti için gereklidir. Ayrıca idrar yolu ile böbrek arasında oluşan iltihap, mikrobik durumun yayılması gibi sorunların gözetiminde gereklidir.
• Kardiyovasküler sistem: kalp ve damar hastalıkları hakkında doktora yardımcı olur. Mesela damar tıkanıklığı, kalp kapakçıklarındaki sorunun tespiti için gereklidir. Tansiyon hastalarında da hastalığın oluşma sebebinin tespiti için gereklidir.
• Kas ve iskelet sistemi: sporcuların sıklıkla yaşadığı çarpma, darbe veya deformasyon sonucunda oluşan hastalıklar için gereklidir. Kemiklerde kanser olup olmadığı, kanserli bölgenin bulunması için gereklidir.
• Pulmoner sistemi: akciğerlerin incelenmesi için gereklidir. Akciğerlerde hava keseciklerinin tıkanması, kan değerlerinin ve akışındaki değişmeler, kanserin belirlenmesi için gereklidir.
• Santral sinir sistemi: beyin işlevini incelemek için kullanılır. Bu bölgede Alzheimer, bunama gibi yaşlılık döneminde sık görülen hastalıkların durum tespiti için kullanılır. Ayrıca kanser, kanama vb. risklerde neden oluştuğunun bilinmesi için gereklidir.
• Onkoloji: lenflerde oluşan hastalıkların belirlenmesinde kullanılır. Yaygın görülen kanser çeşitlerinden cilt, prostat ve meme kanserlerin oluşması, büyümesi ve yayılması durumlarının tespiti için gereklidir.

Sintigrafi nasıl yaptırılır?

Sintigrafi nasıl yaptırılır? Sintigrafi, alanında uzman ve profesyonel kişiler tarafından yapılması gerekir. Gerekli eğitim ve donanıma sahip olması, yapılan tedavi yöntemlerinin risklerini azaltacaktır. Sintigrafi yöntemini de hastaya uygulayacak kiş; nükleer tıp teknoloji uzmanı olacaktır. Bu uzman, cihazların nasıl kullanıldığını, hastaya nasıl uygulandığı gibi benzer teknik konularda tecrübelidir.

Ayrıca bu uygulama esnasında;

• Kan akışına etki etmeyen rahat kıyafetler giyilmelidir. Altın, gümüş vb. takılar çıkarılmalıdır. Saç tokası, kemer vb. süs eşyaları takılmamalıdır.
• Sintigrafi yönteminde rahat görüntüleme yapabilmek için özel önlük takmak gerekir.
• Özel ilacı hastaya hemşire tarafından çeşitli yollardan (ağız, damar) verilir.
• Özel ilacın vücutta hasarlı bölgeye ulaşması için beklenir.
• Gama kamerası ile yayılan radyasyon dalgaları işlenir.
• Hastanın hareket etmemesi gerekir. İstenildiği zaman yön değiştirmesi söylenir.
• Veriler, doktor tarafından incelenir. Eğer istenilen veriler elde edilemediyse işlem tekrarlanır.
• Sintigrafi yöntemi ile istenilen sonuçlar alındıktan sonra teknisyen hastaya yardımcı olur. Önlük çıkarmak, cihazları kaldırmak vb.
• Doktor, işlem sonrasında hastayı bilgilendirir. Yapılması gereken ve yapılmaması gereken konular hakkında uyarılarda bulunur. İşlem sonrası hasta günlük yaşamına dönebilir.

Sintigrafi çeşitleri nelerdir?

Sintigrafi çeşitleri sintigrafi yönteminin uygulandığı doku ve organa göre isimlendirilir. Kapsamlı olması sayesinde vücutta en hassas bölgelere kadar uygulama imkânı verir.

Bu çeşitler aşağıdaki gibidir;

1. Kalp sintigrafisi; kalpte bulunan damar ve kaslardaki hastalıklar saptanır. İki adımda uygulanır. Birincisi, insanların çağın hastalığına maruz kaldığı stres sonrasında kandaki hareketler gözlemlenir. İkincisi, insanlar dinlendikten sonraki kan hareketleri gözlemlenir. Ve bu iki adımda elde edilen veriler mukayese edilir.
2. Tiroit sintigrafisi; doktor muayenesinin ardından tahlillerde tespit edilen tiroit ve guatr hastalığının net görüntüsü için bu yönteme ihtiyaç duyulur.
3. Kemik sintigrafisi; kemiklerde eğilme, kireçlenme, kanser vb. sorunların başka alanlara sıçramanın görüntüsü için bu yöntem kullanılır.
4. Akciğer sintigrafisi; hava keseciklerinin durumunu görüntülemek için bir sintigrafi yapılır. Ayrıca ciğer içerisinde, yüzeyinde kan olup olmadığını öğrenmek için sintigrafi yapılır. Yani, akciğer için iki farklı şekilde sintigrafi yapılır. Yarım saat içinde işlemler tamamlanır.
5. Böbrek sintigrafisi: böbrekte oluşan fiziksel ve işlevsel aksaklıkları görüntüler. İşlem süresi yaklaşık 4 saate kadar uzayabilir. Bu durum kişiden kişiye göre azalır yani değişkenlik gösterir.

Sintigrafi yönteminin yan etkileri nelerdir?

Sintigrafi yönteminin yan etkileri nelerdir? İleri teknolojinin kullanıldığı sintigrafi yönteminde acı hissi ortadan kaldırılmıştır. Ayrıca profesyonel kişiler tarafından uygulanması yöntemin güvenilirliğini artırır. Konforlu olan yöntemin yan etkilerinin olup olmadığı merak konusudur.

Yan etkilerinin olup olmadığı hususları, aşağıda detaylıca açıklanmaktadır;

• Sintigrafi görüntüleme işlemi bittikten sonra hasta yaşamına kaldığı yerden devam edebilir. Daha sonrası için bir yan etki oluşmaz.
• Röntgen de kullanılan radyasyon seviyesi daha yüksektir. Ancak sintigrafi görüntülemesinde radyasyon minimum seviyededir. Sağlam yapılı organlar ve dokular radyasyondan etkilenmez.
• Hastanın vücuduna gönderilen özel ilacın vücuttan arınma süresi çok kısadır. Yaklaşık 4 gün içinde vücut tamamen temizlenir. Dışkı ile vücuttan uzaklaştırılır.
• Özel ilacın kişide hassasiyet oluşturup oluşturmadığı önemlidir. Görüntüleme işleminin başarılı olması için alerji vb. hassasiyet durumlarının oluşmaması gerekir. Oluşması çok nadirdir ve hemen geçicidir.
• Görüntüleme işleminin düzgün yapılabilmesi için hastanın hareketsiz kalması istendiğinden kramp veya ağrılara neden olabilir. Bu etkiler geçicidir. Ayrıca hasta ayağa kalkarken baş dönmesi de yaşanabilir. Dinlenerek kalkmak daha doğru olacaktır. Bu durum sonrasında doktora bilgi vermek gerekir.
• Kalp hareketlerini incelemek için verilen ilaç kalp atış sayısını ve hızını artırır. Panik yapmaya gerek yoktur. İstirahat edilince bu etkiler geçer. Sintigrafi işleminden en iyi şekilde faydalanabilmek için İnternet sitemizden randevu almanızı rica ederiz.