Jinekomasti Nedir?
Jinekomasti, erkeklerde aşırı meme gelişimi olarak tanımlanır. Çeşitli sağlık problemlerinden kaynaklanan bu rahatsızlık, erkeklerde kadın tipi meme dokusunun gelişmesidir. Halk arasında erkeklerde meme küçültme operasyonu olarak da bilinen Jinekomasti sözcüğü, Yunancada kadınsı anlamına gelen gynec kelimesi ve meme anlamına gelen mastos kelimesinin birleşiminden türemiştir. Bu alanda yapılan araştırmalara göre, her üç erkekten biri jinekomasti rahatsızlığından muzdariptir. Bebeklerde ve ileri yaş grubunda da görülebilen meme büyümesi, en yaygın olarak ergenlik döneminde kendini göstermektedir.
Jinekomasti, kişinin hem sağlığına hem de özgüvenine zarar veren bir rahatsızlıktır. Zira bu durumdan muzdarip bireyler, kendilerini sıkıntıya sokmakta ve utandıkları için sosyal ortamlardan olabildiğince uzak durmaktadır. Uzun zamandır var olan jinekomasti hastalığının ise kendiliğinden gerilemesi söz konusu değildir. Bu tip durumlarda tedavi, hatta cerrahi müdahale gereklidir.
Jinekomastinin Neden Olur?
Jinekomastinin birçok nedeni olabilir. Bazı hastalıklar , örneğin siroz gibi ağır karaciğer bozuklukları, bazı ilaçlar , örneğin bir zamanlar çok kullanılan bir mide ilacı (cimetidin) jinekomasti yapabilir. Ancak jinekomasti vakalarının büyük çoğunda hiçbir sebep bulunmamaktadır. Yani bu hastalık büyük bir oranda hiçbir sebep olmadan kendiliğinden ortaya çıkar.
Vücut geliştirme sporcularının büyük bir kısmında da jinekomasti görülüyor. Bunun sebebi uyarıcı olarak kullandıkları yüksek miktarda erkeklik hormonu. Erkeklik hormonu vücutta kullanıldıktan sonra yok edilirken ortaya kadınlık hormonuna benzeyen bir ara madde çıkıyor ve bu da yüksek miktarlarda olunca göğüslerin büyümesine neden oluyor. Türkiye'de en sık kullanılan ilaçlar primabolan, sustanon ve anapolan. Özellikle anapolan ciddi şekilde jinekomasti yapıyor ama hem çok etkili hem de hap olarak alınabildiği için bu sporcular tarafından tercih ediliyor.
Jinekomasti Belirtileri Nelerdir?
Jinekomastinin belirti ve semptomları arasında öncelikle şişmiş meme dokusu ve kimi zaman göğüslerde hassasiyet bulunur. Göğüste şişlik, ağrı, veya hassasiyet ya da bir bir veya her iki memede meme başı akıntısı olması durumunda bireyin bir an önce doktora başvurması gereklidir.
Jinekomasti Çeşitleri Nelerdir?
Jinekomasti 3 tip olarak sınıflandırılabilir:
- Glandüler tip jinekomasti: Glandüler tip jinekomastide kadın memesine benzer yapıdaki sertleşmiş, süt üretmeyen meme bezleri bulunur.
- Yağlı tip jinekomasti: Yağlı tip jinekomasti de yağ dokusu ağırlıktadır. Meme bezi dokusunda artış yoktur. Aşırı kilo alıp verme bu tip jinekomastiye neden olur.
- Karışık tip jinekomasti: Karışık tip jinekomasti, glandüler ve yağ doku fazlalığının birlikte görüldüğü jinekomasti tipidir.
Kimler jinekomasti riski altındadır?
- Ergenler
- Yaşlılar
- Atletik performanslarını yükseltmek için anabolik steroid ve androjen kullananlar
- Karaciğer, böbrek ya da tiroid hastalığı olanlar ve Klinefelter sendromlular jinekomasti riski altındadırlar.
Jinekomasti Nasıl Teşhis Edilir?
Doktorunuz tıbbi geçmişinizi alacak ve fizik muayene gerçekleştirecektir.
Diğer hastalıkları veya durumları dışlamak için ayrıca aşağıdakileri içeren testler de yapılabilir:
- Karaciğer fonksiyon testleri ve hormon çalışmaları dahil kan testleri
- İdrar testleri
- Göğsünüzün düşük dozlu bir röntgeni (mamogram)
- Küçük bir meme dokusu örneği (biyopsi) alınabilir ve kanser hücreleri açısından kontrol edilebilir
Bazı durumlarda ise teşhis için testlere gerek yoktur.
Jinekomasti Nasıl Tedavi Edilir?
Doktorunuz, aşağıdaki parametrelere dayanarak sizin için en iyi tedaviyi belirleyecektir:
- Yaşınız
- Genel sağlık durumunuz ve sağlık geçmişiniz
- Hastalığınızın ciddiyeti
- Bazı ilaçlar, tedaviler ve terapileri ne kadar iyi tolere ettiğiniz
- Durumun ne kadar sürmesinin beklenildiği?
Jinekomasti vakalarının çoğu ergenlik döneminde olur. Durum genellikle tedavi olmaksızın kendi kendine iyileşir. İyileşme süreci 6 aydan 2 veya 3 yıla kadar sürebilir.
Göğüs büyümesine bir ilaç neden oluyorsa, bu ilacı almayı bırakmanız gerekebilir. Duruma bir hastalık neden olduğu durumlarda durumun altında yatan hastalığın tedavi edilmesi gerekecektir.
Jinekomastiyi tedavi etmek için hormon tedavisi kullanılabilir. Bazı durumlarda fazla dokuyu çıkarmak için ameliyat seçeneği kullanılabilir.