Hastalıktan rahatsızlık duyanlar veya kendisinde de aynı hastalığın belirtileri olduğunu düşünenler "İdrar yolu enfeksiyonu nedir nasıl tedavi edilir?" Sorusunu kendilerine ve çevrelerine sorup konu hakkında araştırma yapmaya başlarlar.
Bu makale konu hakkında detaylı bazı bilgiler içerir.
İdrar yolu enfeksiyonları Tıp dilinde üriner sistem hastalığı olarak ta adlandırılmıştır. Böbrekler, üreterler, mesane çevresine yayılabilen, idrar yolunun herhangi bir yerinde oluşabilen veya görülebilen enfeksiyonlara denir. Sağlıklı bir insanda, normal isleyen bir idrar yolunda mikrop olmaz, idrar yolları enfeksiyonlu değildir.
Hijyenik olmayan ortamlarda dışkının atılması vücudun çevreden mikrop kapabilmesine olanak tanır. Bakteriler, idrarı mesaneden dışarıya atmaya yarayan toplanma organını, mesaneyi ve böbrekleri etkileyebilir. En sık görülen idrar yolu sorunu mesanede ortaya çıkıp gelişen mesane enfeksiyon hastalığı ya da Tıp diliyle Sistit rahatsızlığıdır.
İdrar yolu enfeksiyonu tedavisinde şu üç tip idrar yolu enfeksiyonu dikkate alınmalıdır:
- Üretrit: İdrarın mesane aracılığıyla dışarıya atılmasına yardımcı olan tüpün mikrop kapmasıdır.
- Sistit: Mesanenin enfeksiyon kapmasıdır.
- Piyelonefrit: Bazen yapısal bir bozukluk nedeniyle idrar böbreklere doğru kaçabilmekte ve bu durum böbreklerin mikrop kapmasına sebebiyet vermektedir.
İdrar Yolu Enfeksiyonun Belirtileri Nelerdir? #
İdrar yolu enfeksiyonları belirtilerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Aşırı derecede tuvalete çıkma ihtiyacı
- Tuvalet ihtiyacını giderirken yanma ve ağrı hissi
- Vücut sıcaklık derecesinin yükselmesi
- Sebepsiz yere beliren aşırı yorgunluk hissi
- İdrar dökerken kan koyu renkli yapışkanımsı sıvı maddelerin belirmesi ve bunların kan pıhtısı olması,
- İdrarın rahatsız edici derecede kötü kokması,
- Kadınlarda karın altında beliren sancılar,
- Kaburga veya göğüs kafesi etrafında beliren ağrılar,
- Mide bulanması hatta istifra etmek,
- Tuvalet ihtiyacı hissi olmasına rağmen idrar dökememek veya çok az dökmek.
İdrar yolu enfeksiyonları hasatlıklarında birçok kez bu sorun tekrar edebiliyor. Dışkıyı mesaneden atmaya yarayan tüpün kadın anatomisinde erkeklere nazaran daha kısa olması hastalığın tekrarlanmasında büyük etkendir. Bu sayede mikroplar, dışarıdan içeriye çok daha kısa yoldan girebilmektedirler. Aktif cinsel yaşam, sperm öldürücü krem kullanımı bu hastalığı kadınlarda tetikleyen faktörlerdir. İlaveten Menopoz sonrasında da idrar yolu enfeksiyonu hastalığıyla sıklıkla karşılaşılması mümkündür.
Enfeksiyon Tanısı #
Hastalıklı olmayan idrar yabancı etkilerden arınmıştır. İçinde herhangi bir virüs, mantar ya da bakteri barınamaz. İdrar yolu enfeksiyonları hastalığına yol açan neden genellikle sindirim sisteminden idrar yoluna bir şekilde geçebilmiş bakterilerin orada bölünerek çoğalmaları sonucu ortaya çıkar. Sindirim sisteminde doğal yollarla oluşabilen koli basili buna sebep olur. Ayrıca cinsel yolla bulaşabilen bazı bakterilerde idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir. (Herpes, Gonora, Klamidya, Mikroplazma) vb.
Hastalığın Tespiti İçin Uygulanan Testler #
Enfeksiyonlu idrar yollarını tespit için yapılan testler şunlardır:
- İdrar kültürü testi: Hastalığa sebebiyet veren mikropların belirlenmesi ve bunları temizlemeye yönelik tedavi çalışmalarının yapılabilmesini sağlar.
- Sistoskopi testi: İdrar yolunun içi incelenir. Mesane taşları ve tümörlerin tespiti ve tedavisini yapmaya yönelik testlerdir.
- Mesane ve böbrek ultrasonu: ses dalgaları ile hastalıklı böbrek ve mesanenin anormal büyümeleri varsa tespit edilir. Kist, taş, pıhtı oluşumuna bağlı tıkanıkları tespit edip edip tedavi yollarını bulmayı amaçlar.
- Bilgisayarlı tomografi: X ışınları yardımıyla teşhis ve tedavi uygulanır.
- İdrar tahlili testi: Varsa idrardaki kan, ve diğer yabancı unsurların tespiti ve tedavisi amaçlanır.
Nasıl Tedavi Edilir, Tedavide Uygulanan Yöntemler Nelerdir? #
İdrar yolu enfeksiyonları tedavisi antibiyotikler ile mümkündür. Genellikle ilk ve en sık uygulanan yöntem olduğunu söyleyebiliriz. İdrar yolu hastalığınızın aşamasına göre ve mikrop türüne göre uygulanacak tedavi doktorun uygun bulduğu yöntem ve ilaçlarla olmaktadır. Bol bol su içmek tedavide uygulanan başlıca yöntemlerden biridir. Kahve ve alkol tüketiminden uzak durmak durmak gerekir. Bunlar hem idrar yollarını tahriş edici özelliklere sahipler hem de vücudu susuz bırakarak bakterilerin idrar ile dışarı atılmasını engellerler. Bir diğer tahriş edici içecek narenciye suyu katkılı soda veya asitli her türlü içecektir. İdrar yolu enfeksiyonları hastalığının iyileşmesi sürecinde ve süreç sonrası tekrar etme riski nedeniyle tüketilmemesinde fayda vardır. Diğer tedavi yöntemlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Tuvalet hissi varsa beklemeden gidermek, uzun süre tutmamak.
- Saf su tüketimi: Her saat başı bir bardak, toplamda 2 litre günlük su tüketimi hastaya büyük fayda sağlar. İdrar çıkarmayı dolayısıyla da idrar yollarındaki bakterilerin dışarı atılmasına yardımcı olur.
- İhtiyaç giderdikten sonra yapılacak temizliği özenle ve ön taraftan geriye doğru yapmak.
- Cinsel birliktelik sonrası genital bölge temizliğini özenle yapmak,
- Cinsel birliktelik sonrası tuvalet ihtiyacını gidermek,
- Hassas bölge temizliğinde sabun kullanmamak,
- Ped kullanımın düzenli aralıklarla ve sık değiştirilmesi,
- Dar ve bedeni sıkan çamaşırları giymemek, yumuşak ve pamuksu iç çamaşırları giymeyi tercih etmek.
Alternatif Tıp Tedavi Yöntemleri #
İdrar yolu enfeksiyonu bitkisel tedavi yöntemi olarak şunları sıralamak mümkündür:
- Limon suyu tüketimi, kızılcık, turna çayı, böğürtlen suyu veya çayı, altın mühür çayları sıvı niyetine bol bol tüketilebilir
- Maydanoz suyu ve maydanozlu yemeklerin tüketimi veya pişmemiş çiğ maydanoz tüketimi,
- Bol bol c vitamini alınabilecek gıdalar meyve ve sebzelerin tüketilmesi, destekleyici bitkisel ilaç ve benzeri ürünlerin tüketilmesi idrarın asitlenmesini dolayısıyla da bağışıklık sistemini güçlendirip mikroplarla savaşmada etkin rol oynar. Kapsül olarak alınacaksa her saat başı 500 mg yeterlidir. İshale sebebiyet verebilir, bu durumda kullanılmamalıdır.
- Kişniş tohumu, şeker ve su karışımı kürünü özellikle sabahları içmek. Kişniş tohumunun idrar yolları hastalığına iyi geldiği biliniyor. Bu sebeple yaklaşık 10 gram kişniş tohumu bir bardak suda geceden bekletildikten sonra sabahleyin kuvvetlive ezilir. İçine şeker koyularak karıştırılır ve içilirse enfeksiyonun azaltılmasında yardımcı olduğu bilinmektedir
- Kaynamış karnı bahar suyunun tüketilmesi,
- Kurutulmuş böğürtlenlerle hazırlanan böğürtlen çayının da idrar yolları enfeksiyonunu giderici etkisi bardır.
- Bol sarımsak tüketimi mikropların kırılmasında büyük fayda sağlar. Çiğ yada pişmiş olabilir. Sarımsak antimikrobiyal özelliğe sahip olduğundan idrar yolu enfeksiyonuna sebep olan bakterilerin üremesinide engelleyebiliyor.
Yaban mersini suyu: sadece tekrar enfeksiyon oluşumunu engeller, mevcut mikroplarla savaşamaz. Sık tekrar durumu varsa yaban mersini meyvesini veya hazır kapsüllerini almakta fayda var. Genetik bile olsa ailede böbrek enfeksiyonuna maruz kalma oranı yüksekse veya geçmiş tarihlerde idrar yolu enfeksiyonu tedavisi olan hastaya da böbrek enfeksiyonun teşhisi koyuldu veya belirtileri görüldüyse eğer bu durumda yaban mersini suyu tüketilmesi tavsiye edilmez. İdrar yolu enfeksiyonları tedavisi için bir tablet konsantre yaban mersini suyu veya 1 litre tat verilmiş suyunu içmek, yapılan araştırmalara göre hastalığın iyileşmesi sürecine büyük etki ediyor.
Tıbbi Yardıma Ne Zaman İhtiyaç Duyulmalı? #
Hastalık %20-%40 oranında kendiliğinden geçebilmektedir. Kendiliğinden iyileşme, düşük ve orta dereceli idrar yolları hastalıkları için geçerlidir. Hastalığın kendiliğinden geçmesi veya daha doğru ifadeyle belirtilerin azalması bakterilerin tamamen yok olduğu anlamını taşımamaktadır. Bu durum genelde yanıltıcı oluyor. Tamamen iyileştiğini düşünen hasta tıbbi destek almayarak yan etkilerin artmasına sebebiyet verebiliyor. İdrar yolu enfeksiyonları tedavisi için yapılması gereken en doğru hareket belirtilerin kendinde olduğunu düşünen veya hisseden yada ağrı çeken hastalar geçici iyileşme hissi, ağrılarda azalma vb. her ne olursa olsun tedavi için hekime başvurmalıdır. Çünkü bir kere mikrop kapılmıştır ve tedavi edilmezse bu mikrop bölünerek çoğalmaya devam edecektir.
Hamileler veya şeker hastalığı olanlar belirtilerin baş göstermesi durumunda beklemeden tedavi olmalıdırlar.
İdrar yolu hastalığı sanılan rahatsızlığın esasen çok farklı bir hastalık çıkabileceği düşünülerek hareket edilmesi gerekir.
Rahatsızlığın tam tespiti üst başlıklarda değindiğimiz testlerin yapılmasıyla net olarak ortaya çıkmaktadır. Testlerin maksimum sonuçlanma süresi 48 saattir.
Antibiyotik Kullanmanın Önemi #
Hastalığın tedavisinde antibiyotik kullanımının önemi büyüktür. Uzun süreli kullanım tekrarlama riskini azaltır. Kadın idrar yolu enfeksiyonlarında daha sık tercih edilir. Reçeteli olarak alınabilir ancak azo üriner anjolizikler reçetesiz alınabilmektedirler. İdrar yolu enfeksiyonları tedavisi için antibiyotik kullanımı, erkeklerde 7 ile 14 gün arası kadınlarda 3 ile 5 gün arasında olmalıdır. Bu süreler tamamlandıktan sonra iyileşme olmadıysa hekimle tekrar görüşmekte fayda var. Tedavi sonrası iyileşme süreci kadınlarda 5 gün erkeklerde etkisini göstermedi biraz daha uzun süre alabilir. Tedavi tamamlanmadan antibiyotik kullanımı kesilmemelidir. Bakterilerin tamamen temizlenmesi şarttır.
Olası Yan Etkileri Bilmek Gerekir #
Yüksek enfeksiyon ölümcül olabilir. Artan bakteri oranına bağlı olarak kan zehirlenmesi veya böbrek yetmezliğine sebebiyet vererek hayati risk oluşturur. Bu risk genellikle enfeksiyon öncesi var olan şeker hastalığı vb. hastalıkları olanlarda vardır. Başta Diyabet olmak üzere çeşitli hastalıklar, vücudun bağışıklık sitemini bozar ve mikroplarla mücadele etmesini zorlaştırır. Özellikle erkeklerde bu hastalığın tekrar etmesi prostatit yani prostat iltihaplanması yaşamalarına sebebiyet verip son derece büyük tehlikeler yaratabilir hatta ölümcül sonuçlar doğurabilir. Çayla birlikte tüketilebilir ancak antienflumatuar özellikli çay olması şartıyla.
Fayda Verebilecek Bazı İpuçları #
İdrar yolu enfeksiyonları tedavisi süresince bazı ipuçları çok işinize yarayabilir.
Bu ipuçları şunlardır:
- Bol dinlenme, su ve sıvı tüketimi,
- Eşli cinsellikten uzak durulmalı, hastalığın iyileşme sürecinde dışardan yeni mikroplar alabilmek mümkündür.
- Ibubrofen bu tür hastalıkların iyileştirilmesinde etkin bir tedavi aracıdır.
- Reçeteli ilaç kullanmaya özen gösterin,
- Cinsel birleşimi kolaylaştırmada kullanılan kayganlaştırıcı kremlerin üzerinde vücuda zararlı olmayan tabiri varsa kullanmak gerekir. Bunun dışındaki ürünler idrar yolu enfeksiyonuna sebebiyet verirler veya enfeksiyonun çoğalmasına etki ederler.
- Isıtma özellikli ped kullanımı baskıları, ağrıları ve dolayısıyla enfeksiyonları azaltır. Alt karın bölgesine ılık şekilde uygulanmalıdır. Kesinlikle sıcak olmamalıdır.
- Su ile birlikte sodyum bikarbonat ve limon suyu kullanımı ağrıları hafifletecektir. Ölçülere dikkat etmekte yarar var. 250 ml litre limon suyu ve normal suyu 1 yemek kaşığı bir karbonatla birlikte tüketmek gerekir.
Uyarılarımız #
İdrar yolu enfeksiyonları tedavisi için özellikle bazı belirtileri dikkate almak gerekir. Öncelikle bilinmesi gereken, eğer evde tedavi uygulanıyor ve olumlu gelişmeler olduğu hissediliyorsa veya hastalık belirtileri azaldıysa, uygulamalara devam edebilmek adına bir idrar testi yaptırmakta fayda var. Testin sonucuna göre tedaviyi arttırabilir veya azaltabilirsiniz. Gerekliyse bazı gıdaları veya uygulamaları kısıtlayabilirsiniz.
24- 48 saat evde uygulamalarda olumlu sonuçlar almak için belirlenmiş süredir. Bu süreyi aşarsa tedavi, doktora başvurmak gerekir.
En basit idrar yolu enfeksiyonunun bile tam olarak iyileşinceye kadar tedaviye evde veya hastanede devam etmek gerekir. Yarım bırakılan tedaviler ilerleyen dönemlerde ölümcül böbrek enfeksiyonlarına yol açabilir.
İdrar Rengine Göre Sıvı Tüketimi #
İdrar yolu enfeksiyonları rahatsızlıkları İdrar renginden anlaşılmaktadır. Vücut yapısı her insanda farklıdır. herkesin terleme oranı ve buna bağlı olarak su tüketimi farklılık gösterir. su tüketirken tüketim oranında idrar rengi belirleyici faktör olmalıdır. Sağlıklı idrar rengi şeffaf olur. Soğuktan korunurken bel altı bölgenizi soğuktan etkilenmeyecek düzeyde kalın giysilerle kapatmnız gerekir. Duş alırken mümkünse oturarak almak gerekir. Özellikle kadınlar, duş alırken vajinayı kozmetik ürünlerle yıkamamaları gerekir. Her cinsel birliktelik öncesi ve sonrası partnerler mutlaka duş almalıdırlar. Kadınlarda cinsel yolla kapılan idrar yolu enfeksiyonu oranı oldukça fazla. idrar yolu enfeksiyonunun ölümcül olabileceğini düşünürsek uyarıları dikkate almakta yarar var.
